بعضی وقتها می‌خوایم توی خدمات ارائه شده یا محصولات تولید شده، بهبودی ایجاد کنیم، ولی به سختی ایده‌ی جدیدی به ذهنمون میرسه. ارزش تکنیک‌های خلاقیت و طوفان فکری، این جور وقتا مشخص میشه. تکنیک اسکمپر، یکی از همین تکنیک‌ها برای طرح یه مسئله به شکل خلاقانه هست. هدف از این تکنیک اینه که با ترغیبتون به جستجوی راهی برای بهبود محصول یا خدمات فعلی، مسیر فکرتون رو به جایی برسونه که ایده‌ای برای یکی از محصولات یا خدمات جدید پیدا کنین.
اسکمپر یعنی چی؟
تکنیک اسکمپر[1] تشکیل شده از حروف اول این کلمات انگلیسی:
- جایگزینی[2]
- ترکیب[3]
- تطبیق دادن-سازگار کردن برای یه هدف دیگه[4]
- اصلاح[5]
- کاربرد دیگه[6]
- حذف[7]
- وارونه کردن[8]
برای استفاده از این تکنیک، با موضوعات بالا در مورد محصول یا خدمات موجود سوالاتی طرح می‌کنیم. الکس آزبورنی[9] اولین کسی بود که این سوالات رو ابداع کرد، کسی که به اعتقاد خیلی‌ها مبتکر و مبدع طوفان فکری هم هست. اما باب ابرل[10]، یک مدیر مدرسه 
، کسی بود که این سوالات رو در چند دسته مرتب کرد و کلمه‌ی اسکمپر رو ساخت.
چطور از تکنیک اسکمپر استفاده کنیم؟
استفاده از تکنیک اسکمپر خیلی ساده‌ست: محصول یا خدمتی رو که میخواین بهبود بدین یا درش نوآوری ایجاد کنین، انتخاب کنین. و حالا هفت کلمه‌ی اسکمپر رو بذارین جلوتون و با یه طوفان ذهنی تا میتونین سوال استخراج کنین.
جواب این سوالها رو بنویسین. از بین جواب‌ها ببینین کدوم موارد قابلیت تبدیل شدن به یه راه‌حل خوب رو دارن؟ چه گزینه‌هایی می‌بینین که بشه به کمک‌شون یه محصول جدید ابداع کرد یا محصول فعلی رو بهبود داد؟ روی اون‌ها فکر کنین و کمی بیشتر روشون کار کنین.
نمونه پرسش‌های اسکمپر
در اینجا نمونه‌هایی از پرسش‌هایی که میتونین در هر کدوم از هفت بخش تکنیک اسکمپر طرح کنین، رو آوردیم:
جایگزینی
- کدوم مواد اولیه و کدوم ذخایر و منابع رو میشه با چیز دیگه‌ای جایگزین کرد تا محصول بهتر بشه؟
- از چه محصول یا فرایند ساخت دیگه‌ای میشه استفاده کرد؟
- به جای قانون‌های فعلی، چه قانون‌های دیگه‌ای میشه وضع کرد؟
- آیا میشه همین محصول رو برای یه کاربرد دیگه به کار گرفت یا اون رو به جای یه محصول دیگه استفاده کرد؟
- اگه نگرش و حس‌مون رو نسبت به این محصول تغییر بدیم، چه اتفاقی میوفته؟
ترکیب
- اگه این محصول رو با یه محصول دیگه ترکیب کنیم، چه چیز جدیدی ساخته میشه؟
- اگه اهداف مختلف رو با هم ترکیب کنیم چه اتفاقی میوفته؟
- چه چیزهایی رو می‌تونیم با هم ترکیب کنیم تا کاربردهای این محصول به بیشترین حدش برسه؟
- چطور می‌تونیم استعدادها و منابع موجود رو با هم ترکیب کنیم تا رویکرد جدیدی به این محصول به‌دست بیاریم؟
سازگار کردن برای یه هدف دیگه
- چطور میشه این محصول رو طوری تغییر بدیم که یه استفاده متفاوت داشته باشه یا هدف متفاوتی رو برآورده کنه؟
- این محصول به چه محصولات دیگه‌ای شباهت داره؟
- از چه چیزی یا چه کسی میشه برای ایجاد تغییر در این محصول اقتباس کرد؟
- چه محصولات و ایده‌های دیگه‌ای هستن که می‌تونن الهام‌بخش ما باشن؟
اصلاح
- چطور می‌تونیم شکل و قیافه محصول‌مون رو بهتر کنیم یا کاری کنیم که حس خوبی به مخاطب دست بده؟
- اضافه کردن چه چیزی به این محصول، اون رو بهتر می‌کنه؟
- چه ویژگی‌ای هست که اگر روی اون تاکید کنیم و برجسته‌ترش کنیم، ارزش محصول‌مون رو بالاتر می‌بره؟
- تقویت کردن و بهتر کردن چه جزئی از این محصول می‌تونه به خلق یک محصول جدید منجر بشه؟
کاربرد دیگه
- آیا می‌تونیم از همین محصول در یه حوزه دیگه استفاده کنیم؟ مثلا در یک شاخه‌ای دیگه از کسب و کار؟
- این محصول به درد چه افراد دیگه‌ای می‌تونه بخوره؟ چه افراد دیگه‌ای می‌تونن بازار هدف این محصول باشن؟
- در یه شرایط دیگه یا در یه محیط متفاوت، عملکرد این محصول چه شکلی پیدا می‌کنه؟
- آیا ممکنه که ضایعات این محصول بازیافت بشه و چیز جدیدی از آن ساخته بشه؟
حذف
- چطور می‌تونیم این محصول رو بهینه‌تر یا ساده‌تر کنیم؟
- کدوم اجزا، قانون‌ها یا ویژگی‌ها قابل حذف هستن؟
- چه چیزی رو می‌تونیم کمتر کنیم یا تاثیرش رو به حداقل برسونیم؟
- چطور می‌تونیم این محصول رو کوچک‌تر، سریع‌تر، سبک‌تر یا جالب‌تر کنیم؟
- اگه یه بخش از این محصول رو از آن جدا کنیم چه اتفاقی میوفته؟ چه چیزی به جای آن بخش می‌تونیم بزاریم؟
وارونه‌سازی
- اگه این پروسه رو کاملا برعکس کنیم چی میشه؟ اگه ترتیب وقایع رو عوض کنیم چه اتفاقی میوفته؟
- اگه سعی کنیم دقیقا برعکس کاری که می‌خوایم بکنیم رو انجام بدیم، چه اتفاقی میوفته؟
- جایگزین کردن کدوم جزء سازنده باعث میشه ترتیب انجام کارها تغییر کنه؟
- کدوم نقشها یا جایگاه‌ها رو می‌تونیم برعکس کنیم یا تغییر بدیم؟
- اگه بخوایم سیستم این محصول رو از اول بچینیم، چطوری اینکار رو انجام میدیم؟
ممکنه بعضی از ایده‌هایی که به کمک سوالات تکنیک اسکمپر به ذهن‌تون میرسه، اصلا عملی نباشه و یا اینکه در شرایطِ خاصی که شما در آن قرار دارین به درد نخوره. نگران این قضیه نباشین؛ هدف تکنیک اسکمپر اینه که تا جایی که میتونین بیشتر ایده خلق کنین.
برای اینکه بهترین نتیجه رو بگیرین، در کنار تکنیک اسکمپر، از تکنیک‌های دیگه‌ی تفکر خلاق مثل وارونه‌سازی و تفکر استعاری هم استفاده کنین.
فهرست منابعی برای یادگیری تفکر خلاق