هزینه های تعمیر ماشین معمولا خیلی زیاده، و بدتر اینکه خیلی وقت ها میری تعمیرگاه امکان اینکه تلکه شی زیاده! و تازه مشکل ماشین هم به خوبی برطرف نمیشه.
قبلا کتاب بود و راحت از رو کتاب میشد مشکل ها رو پیدا کرد و برطرفشون کرد. ولی الان که سیستم ها دیجیتالی شدن سخته و نمیشه راحت بدون رفتن به مکانیکی مشکل ماشین رو برطرف کرد.
یا مثلا حتی پنچرگیری. خیلی از جوون های الان نمیدونن چه جوری پنچر گیری کنن بدون اینکه به ماشین یا لاستیک آسیب بزنن.
چه جوری میشه از تکنولوژی کمک گرفت برای آموزش چنین چیزهایی به افراد و یا حتی در مراحل بالاتر برای تشخیص مشکلات ماشین و یا مراقبت از ماشین؟
قبل از این که جواب سوال رو بدم میخوام یه کم برم تو حاشیه. برادر من که مدتی تو مکانیکی کار میکرد تجربیات جالبی داشت از طراحی خودروها و این که آیا جوری طراحی شدن که بشه تعمیرشون کرد یا نه. اولین تجربهاش این بود که ماشینهای فرانسوی الکی پیچیده هستند. منظور از الکی اینه که اصلا نیازی به اون همه پیچیدگی نبوده اما ضعف طراحی و مهندسی منجر به اون همه پیچیدگی شده. در عوض میگفت ماشینهای آلمانی بسیار سادهتر طراحی شدند و مثلا گیربکس بی ام و و بنز رو با پژو مقایسه میکرد که نشان از درست بودن نتیجه گیریاش بود. یکی دیگه از تجربیاتش پیچیده بودن سیستمهای الکتریکی بود. مثلا ماشین زانتیا که بازهم یک خودروی فرانسوی به حساب میاد تعداد زیادی سنسور و کلی سیمکشی داره که حتی پدر مکانیک با تجربه رو هم درمیاره.
حالا بریم سر اصل مطلب. یکی از دلایلی که سازندهها رفتن سراغ این همه پیچیدگی و این همه سنسور و سیم کشی این بوده که کار راننده راحت بشه. مثلا یه سنسور روغن داریم یه سنسور اکسیژن و یه سنسور فیلتر هوا. این همه پیچیدگی شاید کار راننده رو راحت تر کرده باشه اما بابای مکانیک رو در میاره و خود راننده به هیچ وجه نمی تونه سر در بیاره که تو ماشینش چه خبره.
با برقی شدن خودروها و حذف فرآیند پیچیده احتراق، تا حد زیادی بخش موتور خودرو ساده تر میشه به شرطی که هدف سازنده هم پیچیدهتر کردن سایر بخشهای خودرو نباشه. به نظرم سازنده خودروها باید حداقل دو دسته خودرو طراحی کنن. یه دسته همون خودروهای پیچیده که به راننده احساس خفن بودن میده و به غیر از خودرو بودن هزار تا کار دیگه هم انجام میده و یه دسته خودروی ساده که فقط برای یه رسیدن به مقصد طراحی شده و تا حد امکان ساده سازی شده. اگه خودرو ساز ابزار تعمیر رو هم به خریدار بفروشه که چه بهتر. همینطور طرحهای شماتیک برای سر درآوردن از سیستمهای خودرو.
نظر من اینه که تکنولوژی شاید همه چیز رو خرابتر کنه و نه بهتر. مثلا چه ایرادی داره به جای استفاده از سنسور روغن از راننده بخواییم هر از چند گاهی روغن رو چک کنه و از روغن استاندارد استفاده کنه. یا مثلا به جای استفاده از سنسور فیلتر هوا به راننده بگیم سر یه زمان مشخصی فیلتر هواشو عوض کنه. در عوض قیمت خودروها تا حد زیادی کاهش پیدا میکنه و تعمیرات پایهای رو خود راننده هم میتونه انجام بده و بابای مکانیک هم در نمیاد و این همه سنسور و سیم کشی اضافی هم لازم نخواهد بود.
اینم نمونه یه خودروی ساده موفق https://www.smart.com/de/de/index/smart-fortwo-453.html
نوع برقی این خودرو هم موجوده. به نظر شما میتونیم این خودرو رو وارد ایران کنیم؟ حتی با پرداختن صد درصد گمرکی بازم به صرفه است. البته موانعی مثل مافیای خودرو و شرکتهای داخلی احتمالا اجازه این کار رو نمیدن.
الان سیستم خودرو ها یواش یواش داره میره به سمت دیجیتالی و الکتریکی شدن. مثلا برای نمونه توی ماشین های قدیمی پمپ بنزین که بنزین رو از باک به موتور میرسونه مکانیکی بود و سیستم نسبتا پیچیده ای داشت ولی الان این پمپ ها الکتریکی شده و فقط نیاز به یه برنامه کامپیوتری داره تا درست کار کنه. اگه تمام سیستم ها وسنسور ها ی ماشین دیجیتالی بشن و توسط یه سیستم مرکزی کنترل بشن وقتی ماشین دچار مشکل بشه عیب یابیش خیلی راحت میشه فقط کافیه سیستم مرکزی بقیه سیستم هارو چک کنه و ازشون خروجی بگیره و ببینه اون خروجی خوب هست یا نه. اینجوری عیب یابی خودرو نیازی به تعمیر گاه رفتن نداره (مگر در حالات خیلی خاص) و فقط نیازه که برای تعمیر بریم تعمیر گاه.
البته این سیستم نیازمند یه تغییر توی سیستم خودرو هست که فک نکنم خودرو سازان داخلی حاضر به انجام همچین تغییری باشن
اگه منظورتون از سیستم مرکزی ECU هست، چنین چیزی همین الان هم وجود داره. فقط چیزی که من دیدم پیچیدهتر شدن و گرانتر شدن فرایند تعمیر بوده. از طرفی سر درآوردن از چنین چیزی اصلا کار راحتی نیست.
خیر منظورم ecu نیست،منظور من سیستم bsi هست که بین ecu های مختلف هماهنگی ایجاد میکند و باعث عیب یابی و رفع عیب بهتر و راحت تر میشود،این سیستم توی ایران فک کنم فقط روی یه سری از 206 ها وجود داشته ولی الان فک کنم از روی همون ۲۰۶ ها هم برداشتنش
کافیه سیستم تشخیص خطا و ارتباط با مرکز کنترل ماشین (همون bsi) رو در اختیار خریداران ماشین و یا کسانی که علاقه مند هستن قرار بدیم.
الان برای ۲۰۶ میشه حتی اپشن هایی به این مرکز کنترل ماشین اضافه کرد یا ان ها را تغییر داد. مثلا دیدم اپشن های هشدار سرعت یا هشدار کمربند رو در این دستگاه تنظیم میکنن.
در حال حاضر برای تشخیص مشکل حداقل دیگه نیازی به تجربه ی یه مکانیک کهنه کار نیست، و یه جورایی انگار ماشین یا دستگاه داره جای انسان و تجربه هاش رو پر میکنه.
این حرف شما درسته. اگه سیستم تشخیص خطا رو به خریدار بدیم بدون نیاز به تعمیرکار میتونه ایرادهای ماشینش رو بفهمه. البته یه درک اولیهای از برق خودرو هم لازم داره. از طرفی فهمیدن عیب ماشین فقط بخش اول کاره. چیزی که شما در نظر نگرفتین تعویض قطعه خرابه که کار خیلی سختیه. مثلا برای تعویض بعضی از سنسورها باید کل دل و روده ماشین رو درآورد. به خصوص برای خودروهای مدرن که برای تعمیر شدن طراحی نشدن انگار. پیچیدهتر شدن این سیستم ها نیازمند آموزش دادن تعمیرکارها است و در نتیجه افزایش هزینههای تعمیر.
یادمه پدربزرگم یه پیکان داشت و همیشه خودش تعمیرش میکرد. حتی روغن رو هم خودش تعویض میکرد. اما آیا الان چنین چیزی ممکنه؟