چند کتاب خوب علمی در حوزه فیزیک و شیمی و زیست برای یک نوجوان معرفی کنید

سلام
لطفا چند جلد کتاب باحال در موضوع فیزیک و زیست و در کل علم معرفی کنید که یه نوجوان بتونه از خوندنش لذت ببره مثل کتب تاریخچه زمان استیفن هاوکینگ و تاریخ علم کمبریج

منتظرم…

@lolmol

@Ali_Shakeri

5 پسندیده

من در دوران نوجوانی از خواندن چند کتاب خیلی لذت بردم:

  • جز و کل از ورنر هایزنبرگ، ترجمه حسین معصومی همدانی. مرکز نشر دانشگاهی
  • فیزیک و واقعیت از آلبرت آینشتاین، ترجمه محمدرضا خواجه‌پور. انتشارات خوارزمی
  • نسبیت و مفهوم نسبیت از آلبرت آینشتاین، ترجمه محمدرضا خواجه‌پور. انتشارات خوارزمی

کتاب اول اصلا سخت نیست و یک نوجوان به راحتی می‌تواند بخواند. کتاب دوم سطح بالاتری دارد اما خواندن بخش‌های زیادی از کتاب برای یک نوجوان راحت است. اما کتاب سوم نیاز به دانش حداقل فیزیک دبیرستان دارد. اما اگر دانش‌آموزی خیلی علاقه‌مند باشد، حتما از خواندنش لذت می‌برد.

در حیطه ریاضی:

  • مقدمه‌ای بر فلسفه ریاضی از برتراند راسل، ترجمه ابوالقاسم لاله.

چند فصل اول این کتاب را خودم اخیرا به زبان انگلیسی خواندم. اگر دانش‌آموزی کمی به ریاضی علاقه‌مند باشد از پس‌اش بر‌می‌آید. کتاب بیشتر شامل تاریخ و فلسفه به وجود آمدن ریاضی است. نگاهی به فصل اولش بیندازید. برای خودم که خیلی جالب بود.

6 پسندیده

یک کتاب دیگر هم هست که البته من سال اول دانشگاه خواندم و اصلا سخت نبود. کتاب تقریبا فرمول ندارد و خیلی وارد جزییات نمی‌شود. این کتاب را توصیه می‌کنم اگر دانش‌آموز با مفاهیم پایه فیزیک مثل موج و بازتاب نور آشنا باشد:

  • الکترودینامیک کوانتومی از ریچارد فاینمن. ترجمه رضا خزانه. انشارات فاطمی

پی‌نوشت: زمان ما انتشارات فاطمی در تولید کتاب‌‌های علمی برای نوجوانان خیلی خوب عمل کرده بود. الان اسم همه کتاب‌ها را یادم نمیاد اما پیشنهاد می‌کنم سایتش را نگاه کنید.

6 پسندیده

تو حوزه فیزیک که @Ali_Shakeri گفت
من جدیدن یه کتاب خوندم و دیدم در مورد منطق به اسم

كمدي منطق (زندگينامه برتراند راسل)
سفري حماسي در پي حقيقت
تألیف : آپوستولوس دوكسياديس، كريستوس پاپا ديميتريو
ترجمه : اميرحسين اصغري
انتشارات فاطمی

جذابیت کتاب اینه که کامیک بوکه، و تصویر سازی ها هم عالیه
شاید برای کسی که به کامپیوتر و فلسفه و مخصوصن منطق یه کم علاقه داشته باشه خوب باشه.
یکی از صفحات کتاب رو میذارم برای نمونه

متن پشت جلد:
برتراندراسل ، قهرمان اصلي كمدي منطق ، يكي از بزرگ ترين فلاسفه ي معاصر، يكي از شاخص ترين جستجوگران يقين مطلق و يكي از شناخته شده ترين پايه گذاران مباني رياضيات است. كمدي منطق به همان تعبير كمدي است كه اثر بزرگ دانته ، كمدي الهي ، كمدي است: سفري از تاريكي به روشني. كمدي منطق رماني تاريخي است كه قهرمانان اصلي آن ، راسل ، كانتور ، فرگه ، هيلبرت ، گودل و ويتگنشتاين مسيري بيسيار ناهموار را براي دست يابي به حقيقت طي مي كنند، مسيري كه بعضي از آن ها را به مرز جنون مي كشاند، و بعضي را از مرز مي گذراند. اما داستان پاياني خوش دارد.

6 پسندیده

شاید اگه بیشتر در مورد هدفی که انتظار دارید این کتاب‌ها برآورده کنن صحبت کنین، بهتر بشه کتاب معرفی کرد.
مثلا کتاب‌هایی که @Ali_Shakeri معرفی کردند، از نظر جذابیت و هیجان‌انگیز بودن خیلی خوبند چون موضوعشون، نه پرداختن به بخش‌های خاصی در علم، بلکه آشنا شدن با روش و عملکرد ِ خود علم هست اون هم از زبان دانشمندان ِ بزرگ تولید کننده‌ی اون علم. ولی با این وجود، به نظر من برای نوجوانی که هنوز خودش علم تجربی رو به طور ملموس به کار نبسته، خیلی کارآمد نیستن. علاوه بر این، ممکنه یک آسیب احتمالی هم براشون داشته باشه که این رو از تجربه‌ی خودم می‌گم. اولین کتاب این‌چنینی که در دوره راهنمایی باهاش آشنا شدم کتاب جذابی به اسم «شناخت عمومی علم» (به انگلیسی The common sense of science)، نوشته ژاکوب برونوفسکی بود که یک فیزیکدان و زیست‌شناس هست. بعد از اون هم برخی از کتاب‌های عمومی فاینمن رو می‌خوندم.
من خیلی مجذوب و مقهور این کتاب‌ها شدم و چون خودم آگاهی از واقعیت‌های علم نداشتم، نمی‌تونستم حرف‌های این بزرگان رو بسنجم و سبک-سنگین کنم. ناخودآگاه در مسیری پیش رفتم که هر چه می‌خوندم عین واقعیت و درست ِ محض می‌پنداشتم، صرفا چون آدم ِ بزرگی اون حرف‌ها رو زده بود. و این به نظر من مسیر اشتباهی بود. بعدها که بزرگ‌تر شدم و با «فلسفه علم» آشنا شدم، فهمیدم در مورد بسیاری از چیزهایی که خونده بودم چه‌قدر نظرات متفاوت وجود داره و محل مناقشات بسیاره و نمی‌شه صرفا از نگاه یکی دو تا دانشمند به این مسائل نگاه کرد بلکه یک تاریخچه‌ی اساسی پشت ِ سر این مباحث هست.

من کتاب های زیر رو با هدف یادگیری لذت‌بخش فیزیک برای نوجوان‌ها توصیه می‌کنم (البته باید اضافه کنم که هیچ کدام از کتاب‌های زیر به طور کامل نخوندم و ارزیابی من هم به همین خاطر در معرض خطا هست):

  • فیزیک برای همه، ل.لاندائو، آ.کیتایگارودسکی.
    این کتاب خیلی قدیمی هست و نسخه چاپی اون فکر نمی‌کنم موجود باشه. اما با یک جست‌وجو متوجه شدم اینجا قابل دانلود هست. موضوع کتاب بیان ساده‌ی مباحث حرکت مکانیکی و حرکت مولکولی (گرما) هست. از مثال‌هایی در کتاب استفاده شده که اگر ذهنِ کنجکاوی اون‌ها رو بخونه، می‌تونه از جهت ایده‌پردازی براش خیلی الهام‌بخش باشه. به نظر من حتی برای یک فیزیک‌پیشه‌ی باتجربه هم می‌تونه مفید باشه. از نکات منفی این کتاب هم سبک ترجمه‎ی اون هست که بسیار قدیمی هست و ممکنه نوجوان نسل جدید باهاش ارتباط خوبی برقرار نکنه.

  • چگونه مفاهیم فیزیک را درک کنیم؟، اپیشتین، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، انتشارات نورپردازان
    زمانی که نوجوان بودم، به کسایی که سرشون برای چالش درد می‌کرد، توصیه می‌شد این کتاب رو بخونن! کتاب شامل مسئله‌های جالبی در موضوعات مکانیک، سیالات، گرما، ارتعاشات، نور، الکتریسیته مغناطیس، نسبیت و کوانتوم هست. پاسخ این مسئله ها هم در کتاب وجود داره. کتاب دارای ترتیب خاصی نیست و خواننده می‌تونه از هر جای کتاب، خوندش رو آغاز کنه. ترجمه خیلی خوبی هم داره. نکته‌ی شاید منفی کتاب هم اینه که به نظرم تا جایی که یادمه جامع نیست و نمی‌تونه مرجعی برای یادگیری باشه، مثلا اگر شما مساله های مربوط به بخش مکانیک رو تمام کنید، نمی‌تونید فرض کنید که مکانیک پایه رو یاد گرفتید بلکه کتاب بیشتر جنبه‌ی انگیزاننده بودن و فانتزی داره.

  • فیزیک زنده، پیتر وارن (رئیس بخش علوم مدرسه عالی رینولد لندن)، ترجمه اسفندیار معتمدی
    این کتاب هم تقریبا تمام مباحث فیزیک پایه رو در حدود 250 صفحه توضیح داده. خیلی از شکل و گرافیک برای توضیح هر چیز استفاده کرده، طوری که تقریبا وزن نوشته ها با گرفیک‌ها برابره. تقریبا برای تمام مباحث آزمایش‌های عملی طراحی کرده و به طور دقیق از خواننده خواسته شده که با اندازه‌گیری پارامترهای مشخص، پاسخ سوالات طرح شده رو پیدا کنه. به نظر من این کتاب کاملا می‌تونه جای‌گزین بخش‌های زیادی از کتاب‌های علوم دوره راهنمایی بشه. نکته منفی کتاب از دید من اینه که کاش تصاویرش رنگی بود! این‌طوری می‌تونست خیلی جذاب‌تر باشه.

  • نگاهی به فیزیک، ل، تاراسو، آ. تاراسوا، ترجمه علی معصومی، نشر گستره
    ویژگی متمایز این کتاب این هست که از سبک نوشتاری پرسش و پاسخ بین معلم و شاگرد برای توضیح تمام مباحث استفاده کرده. کتاب خیلی کوچکی هست و خیلی گذرا و مختصر به هر مبحث پرداخته و ترجمه هم خوب و روان هست. متاسفانه بخش‌های زیادی از این کتاب رو نخوندم اما در توضیح کتاب نوشته شده که در سطح دبیرستان و فیزیک عمومی دانشگاهی هست.

  • چگونه مسئله را حل کنیم؟، جورج پولیا، ترجمه احمد آرام، شرکت انتشارات کیهان
    اگر صرفا مسائلی که در کتاب مطرح شده رو نگاه کنید، شاید فکر کنید با یک کتاب ریاضی محض سر و کار دارید ولی این طور نیست! یک کتاب آموزشی فوق العاده خوب برای یادگیری روش حل مساله هست که هم برای دانش‌آموزان و هم برای معلمان کاربرد داره. به نظر من این کتاب یک پیش‌نیاز برای یادگیری تمام علوم پایه هست و بیشتر قصد داره به دانش‌ورزهای تازه‌نفس، نقشه‌ی راه نشون بده. نکته منفی از دید من نداره مگر اینکه بخوایم به کم‌بود شکل و گرافیکش ایراد بگیریم.


در مورد زیست‌شناسی، رشته تخصصیم نیست و آشنایی با کتاب‌های خوب رایج ندارم اما چون خودم به یادگیری مقدماتی اون نیاز داشتم، کتاب های زیر رو توصیه می‌کنم.

  • سلول‌های بنیادی به زبان ساده (به انگلیسی stem cells for dummies)، لارنس گلدشتاین و مگ اشنایدر، ترجمه حسین بهاروند و دیگران، انتشارات خانه زیست‌شناسی
    فصل‌های آغازین به مبانی زیست‌شناسی به زبان خیلی ساده پرداخته و بعد وارد دنیای هیجان‌انگیز سلول‌های بنیادی شده. این کتاب هیچ پیش‌نیازی از هیچ چیزی لازم نداره! و ترجمه‌اش هم حرف نداره.
  • ژنتیک به زبان ساده (به انگلیسی Genetics for dummies)، رابینسون
    این کتاب هم مثل قبلی ابتدا از پایه‌های زیست‌شناسی شروع می‌کنه و بعد وارد مباحث ژنتیک و وراثت می‌شه. مثل کتاب قبلی جذاب هست ولی من چون صرفا بخش‌های آغازین کتاب رو از نسخه‌ی انگلیسیش خوندم، اطلاعات زیادی در موردش ندارم.

شاید بد نباشه به این موضوع هم نگاهی بندازید: چطور میشه زیست خوند؟

6 پسندیده

سلام.
ما تو وبلاگ طاقچه یه پست نوشتیم در مورد کتاب‌های علمی برای نوجوانان. البته بخوام دقیق‌تر بگم، منظورمون بازه سنی بین ۱۳ تا ۱۵-۱۶ سال بود. کتاب‌هایی که شما معرفی کردین، یکم پیچیده تره و شاید این یادداشت خیلی به دردتون نخوره. ولی در کل اگه فرصت کردین یه نگاهی به این یادداشت بندازین.
اگر به لیست کتاب خوبی هم رسیدین، خوشحال می‌شم تو قسمت کامنت‌های بلاگ طاقچه هم بذارین تا بقیه هم استفاده کنن.
https://taaghche.com/blog/1399/06/12/کتاب-های-علمی-برای-نوجوانان/

2 پسندیده