گاهی برای حل یه مسئله، به جای اینکه به خود مسئله فکر کنین لازمه به برعکسش فکر کنین، مثلا به عوامل به وجود آورنده‌ش و یا نتایجی عکس چیزی که مطلوبتونه! این جور وقتا میتونین از روش طوفان فکری برعکس[1] کمک بگیرین!
طوفان ذهنی برعکس: روشی متفاوت برای طوفان ذهنی
طوفان ذهنی برعکس بهتون کمک میکنه تا مسائل رو با ترکیبی از طوفان ذهنی و تکنیک‌های معکوس، حل کنین. با ترکیب این روش‌ها میتونین ایده‌های خلاقانه بیشتری با کمک طوفان فکری به دست بیارین.
برای استفاده از این تکنیک، از یکی از دو «پرسش معکوس» استفاده می‌کنین:
مراحل طوفان فکری معکوس چیه؟
مرحله اول: مسئله یا چالش رو به وضوح مشخص کنین.
مرحله دوم: مسئله یا چالش رو با یکی از این دو پرسش، برعکس کنین:
- «چطور احتمال داره باعث این مسئله بشم؟»
- «چطور میتونم به نتیجه متضاد برسم؟»
مرحله سوم: طوفان ذهنی رو برای «مسئله برعکس» برگزار کنین. اجازه بدین که ایده‌ها آزادانه مطرح بشن و هیچ چیزی رو در این مرحله رد نکنین.
مرحله چهارم: وقتی همه ایده‌ها برای حل مسئله برعکس از طریق طوفان ذهنی به دست اومد، این ایده‌ها رو برعکس کنین تا بتونین به عنوان راه‌حل مسئله یا چالش اصلی استفاده کنین.
مرحله پنجم: این راه‌حل‌ها رو ارزیابی کنین. آیا راه‌حل محتملی می‌بینین؟ نشانه‌هایی از راه‌حل محتمل رو می‌بینین؟
نکته: طوفان ذهنی برعکس، تکنیک خوبی برای استفاده در حل مسائلی هست که حل مستقیم اون‌ها سخته.
استفاده از طوفان ذهنی معکوس برای حل مشکلات کلینیک
لوسیانا مدیر یک کلینیک سلامته و قراره میزان رضایت بیماران رو بهبود بده. بهبودهای مختلفی در گذشته شروع شده و به نتیجه نرسیده. افراد تیم خیلی به جلسه دیگه‌ای در این مورد علاقه‌ای ندارن و خیلی اعتقادی به نتیجه‌گیری از جلسات ندارن. تیم فعالیت بسیار زیادی انجام داده، اعضای تیم بیشترین تلاش ممکن رو انجام دادن و انگیزه‌ی صرف وقتِ بیشتر برای صحبت روی این موضوع رو ندارن. لوسیانا حالا دنبال راهی هست که اعضای تیم رو به تفکر خلاق تشویق کنه.
لوسیانا تصمیم گرفته که روش جدیدی که به تازگی برای حل خلاقانه مسئله یاد گرفته، رو به کار ببره. امیدواره که با این روش، جلسه تیمی رو جذاب‌تر کنه و افراد رو به شکلی تازه علاقه‌مند نگه داره. شاید این روش چیزی بیشتر از «ایده‌های خوب» تولید کنه که قبلا به ذهن کسی نرسیده و روی اون کار نشده.
لوسیانا به دقت روی مسئله فکر میکنه و مسئله رو می‌نویسه: «چطور رضایت بیمارن رو افزایش بدیم؟»؛ بعد مسئله رو برعکس میکنه: «چطور بیماران رو ناراضی‌تر کنیم؟». با همین قدم ساده، زوایای جدیدی از نتایج جالب خودش رو نشون میده … .
در جلسه تیمی، همه وارد یک جلسه جالب و سرگرم‌کننده‌ی طوفان ذهنی میشن. افراد روی تجربیات خودشون از برخورد با بیماران و همین‌طور تجربه خودشون به عنوان بیمار و مشتری جاهای دیگه رو به زبان میارن. لوسیانا کمک میکنه تا ایده‌ها آزادانه مطرح بشن، و مطمئن میشه که افراد حتی به خاطر ناخوشایندترین پیشنهادها قضاوتی انجام ندن.
بعضی از ایده‌های برعکسی که در جلسه مطرح شد:
-
قرار ملاقات در زمان خاصی رو به چند نفر وعده دادن
-
حذف صندلی از اتاق انتظار
-
منتظر گذاشتن بیماران پشت تلفن و از یاد بردنشون!
-
منتظر گذاشتن بیماران در پارکینگ!
-
گفتن مسائل خصوصی بیماران جلوی همه!
وقتی که جلسه طوفان فکری تموم شد، تیم لیست طولانی از راه‌حل‌های معکوس داشت. حالا وقت نگاه کردن به هر کدوم به شکل معکوس بود و فکر کردن درباره حل احتمالی مسئله. بحث‌های نتیجه‌بخشی شروع شد که کاملا مفید بود.
برای مثال:
- «خوب معلومه که ما بیماران رو در پارکینگ منتظر نمی‌ذاریم، یعنی همین الان هم این کار رو انجام نمیدیم»
- «ولی در مورد صبح زود چی؟ اغلب بیماران بیرون منتظر می‌مونن تا زمان باز شدن کلینیک»
- خوب این درسته، خیلی برای افراد در اولین قرار آزاردهنده‌ست.
- «چطوره که صبح ۱۰ دقیقه زودتر کلینیک رو باز کنیم تا این اتفاق نیوفته؟»
- «درسته از فردا این کار رو انجام می‌دیم. چند نفر از کارکنان اون موقع کار می‌کنن، پس مشکلی پیش نمیاد».
و بقیه بحثها به همین ترتیب پیش رفت.
طوفان ذهنی برعکس، میتونه ایده‌های خیلی زیادی رو به ذهن بیاره که تیم میتونه به راحتی اجرا کنه. لوسیانا نتیجه گرفت:
نگاه کردن به مسئله به شکل برعکس خیلی جذاب و مفرح بود. نکته عالی داستان این بود که این روش به ما کمک کرد که رضایت بیماران رو بیشتر جذب کنیم، نه با انجام دادن کارهای اضافه بلکه انجام ندادن کارهای مضر!
طوفان ذهنی برعکس تکنیک جالبی برای حل خلاقانه مسائل هست و میتونه به راه‌حل‌های پایدار منجر بشه.
در انجام این تکنیک، اطمینان پیدا کنین که قواعد طوفان ذهنی رو رعایت می‌کنین تا همه راه‌حل‌های محتمل تولید بشه و به ذهن افراد بیاد!
از دیگر تکنیک‌های خلاقیت: چطور با ذهن‌نویسی ایده‌های بیشتری در جلسات ایده‌پردازی تولید کنیم؟
هم خلاقیت، هم شیطنت و آزادی ذهنی رو توی خودش داره!!! مثلا میتونیم برای پادپُرس همین رو اجرا کنیم!