نوشته ی زیر بیشتر داستان شخصی و تجربه های شخصی من در ترجمه ی کتاب هست، نمیدونم به درد فضای اینجا میخوره یا نه. فکر میکنم افراد دیگری هم ممکن است به مشکل من برخورده باشن، و شاید برای بتوان راهکاری پیدا کرد:
زمانی که دانشجو بودم و لابلای کتب درسی به دنبال فهم مطالب بودم، کتاب انگلیسی دیدم که مطالب درسی رو بسیار ساده بیان کرده بود و در کنار هر مطلب مثال های متعدد آورده بود. همان جا به فکر افتادم که کاش میشد این کتاب رو ترجمه کرد. این گذشت و از اون به بعد هر وقت که در دوره لیسانس به مشکل درسی بر می خوردم به کتابخانه رفته و دنبال سری کتاب های شومز می گشتم تا ببینم در اون کتاب ها موضوع و مبحث مورد بحث رو چگونه درس داده. بعد فارغ التحصیل شدم و شاغل شدم و ایده ترجمه کتاب از ذهنم رفت تا این که تقریبا 27 یا 28 ساله بودم و با یکی از همکارا، که دبیر زبان بود در راه برگشت از مدرسه صحبت میکردم که باز دوباره ایده ترجمه کتاب به ذهنم اومد، و اینجا آرزو کردم کاش بشه یه روزی این کار رو بکنم. اما سرم بیش ازین شلوغ بود که بشه این کارو کرد (بچه داری و کارای خونه و مدرسه و … ) .
بچه ها که کمی بزرگتر شده بودند و به ذهنم رسید بشینم دوباره بخونم و تو آزمون فوق لیسانس شرکت کنم. این کارو کردم خوشبختانه موفق شدم. و اواخر دوره فوق لیسانس بود که یه روز رفتم و به یکی از اساتید که تجربه تالیف و ترجمه کتاب رو داشت موضوع رو مطرح کردم و ایشون هم از طرحم استقبال کرد، کتابی رو معرفی کرد و من شروع کردم حالا لحظه لحظه زندگی برام با ارزش بود و سعی میکردم کارای خونه و مدرسه رو هر چه زودتر انجام بدم و وقت آزاد بیشتری داشته باشم تا بشینم پای ترجمه. صبح ها زودتر بیدار می شدم شبا دیر می خوابیدم (در واقع از زمان وام می گرفتم ) تا بتونم کاری رو که دوست داشتم رو تموم کنم.
ترجمه تموم شد و حالا باید کارای چاپ رو انجام میدادیم، با جهاد دانشگاهی تماس گرفتم و صحبت کردم ، گفتند باید کتاب رو بفرستی برا ارزیابی و تو نوبت قرار بگیری . این کار حدود دو سال زمان می برد تا بعد بگن که چاپ می کنند یا نه. یکی از دوستان پیشنهاد داد به آستان قدس سر بزنم و از اونا یاری بخوام. بعد از پرس و جو که به کجا باید برم و با کی باید صحبت کنم وقت گرفتم و رفتم با مسئول انتشارات استان قدس صحبت کردم، ایشون راهنمایی کرد که کتابهای علمی در زمینه علوم رو انتشارات به نشر که زیر نظر دانشگاه امام رضا اداره میشه انجام میده و من باید به دانشگاه سر بزنم.
دوباره وقت گرفتم و رفتم و این بار هم جواب شنیدم که کتاب باید ارزیابی بشه و در صورت تصویب چاپ میشه. اما حدود 6 ماه زمان میبره. یه نسخه از چند فصل کتاب رو در اختیارشون قرار دادم. حدود 4 یا 5 ماه بعد نامه ای با این مضمون دریافت کردم که با چاپ کتاب موافقت شده و برای امضای قرار داد، به همراه استادم رفتیم. کتاب در دو جلد با تیراژ 3000 تا چاپ شد. و من در پوست خودم نمی گنجیدم. خوشحالی اون روزا غیر قابل وصفه. به تعبیری تونسته بودم زمان های پِرتَم رو هم به زمان مفید تبدیل کنم و نتیجه بگیرم.
این کتاب جایزه اول کتاب برتر در زمینه علمی رو به خود گرفت و در ضمن به چاپ های بعدی هم رسید جلد اول اون هشت یا نه بار و جلد دوم 4 یا 5 بار چاپ شد.
دوباره به فکرادامه دادن به ترجمه افتادم، این بار کتابی رو انتخاب کردم که خودم در کلاس درس دانشگاه ازش استفاده میکردم. این کار دو سه سال طول کشید و شکر خدا این نیز به نتیجه رسید. بعد از مدتی ، با همکارایی که درس مشترک ریاضی عمومی رو داشتیم تصمیم گرفتیم که جزوات درسی رو به کتاب تبدیل کنیم و این بار هزینه چاپ رو خودمون به عهده بگیریم. در واقع با دو سه ناشر صحبت کردیم اما دیدیم که ناشران هزینه ای رو میگیرند ولی برای فروش کتاب هیچ اقدامی نمی کنند، این بود که کارای گرفتن مجوز از اداره ارشاد و پیدا کردن چاپخونه و خرید کاغذ رو خودمون انجام دادیم و کتاب چاپ شد. و برا فروش کتاب هم با چند کتاب فروشی صحبت کردیم.
###مشکل توزیع و فروش
به هر حال قصدم این بود که برای زمان بازنشستگی کار ترجمه کتاب رو ادامه بدم و تمام مراحل کار روهم دوست داشتم تا این قسمت آخر که مربوط بود به فروش کتاب ها. دو کتاب اولی که چاپ کرده بودیم ، چون دانشگاه امام رضا عهده دار چاپ اونا بود فروش و توزیع کتاب ها هم به عهده خودشون بود و ما درگیر این مسایل نشدیم. اما دو کتاب آخری رو که چاپ به عهده خودمون بود در گیر مسایل و مشکلات پخش و فروش کتاب شدیم و این انرژی رو از ما گرفت. و به تعطیلی کار انجامید.
امروزه با توجه به گسترش فضای مجازی به نظرم ای – بوک ایده جالبی برای نشر کتاب هست. بخصوص که هزینه هایی چون کاغذ ، زینک و فیلم، جلد و صحافی رو هم نداره ، هم برا ناشر ارزون در میاد و هم برا خریدار.
ولی آیا ناشران کتاب های الکترونیک کتاب های چاپ شخصی را نیز توزیع و منتشر میکنند؟ اگر نه، برای این کتاب ها چه کارهایی میشه انجام داد؟