منظور من عدالت اجتماعی نیست، بلکه عدالت طبیعی به معنی شرایط و اتفاقهایی که تفاوتهای عمیق انسانی رو رقم میزنه. مثلا تفاوت بودن در کشوری مثل ایران با اروپا، یا تفاوت بودن در خانواده با امکانات و فقیر یا داشتن یک ضعف جسمانی یا بیماری ارثی …
فکر میکنی عدالت به چه شکلی در طبیعت و زندگی وجود داره؟
14 پسندیده
به نظر من عدالت فقط یه مفهومیه که ما ادما برای وزن کردن و سبک سنگین کردن رفتارامون ساخته ایمش.
در پاسخ به سوال شما، این که به چه صورت در طبیعت و زندگی وجود داره؟ پاسخ من اینه که به هر صورتی که ما انسانها تعریفش می کنیم.
برای خودم مفهومی به نام عدالت وجود نداره، چون فکر می کنم که ما هر کدوم از ادما به نوعی در حال تجربه ی حالت های مختلفی هستیم که می تونه وجود داشته باشه. مثل شرایط مرزی های مختلفی که به جوابهای مختلفی می انجامه(یکم فیزیکی شد). فکر کنم نتیجه و جواب هر کدوم از این معادلات( زندگی هرکدوم مجزا و یا کوپل شده با دیگران) می تونه در روشن شدن جواب کلی مسله موثر باشه.
پس من تو هیچ کدوم از شرایطی که باهاش مفهوم عدالت رو سنجیدی، وجود و یا عدم وجود عدالت رو نمی بینم. ولی می بینم که نسل بشر/ غیربشر در حال تجربه اگاهی هستند.
5 پسندیده
میتونیم از زاویه تصمیم‌گیری به داستان نگاه کنیم. توی این داستان شما باید یک تصمیم بگیرین (نوعی بازی به حساب بیارین تا جذابیت بحث حفظ بشه). در هر کدام از موارد زیر چه تصمیمی میگیرین و چرا؟ (یادتون باشه تصمیم نگرفتن خودش نوعی تصمیم هست در این بازیِ سخت)
-
توی یک جنگل هستین و با یک تفنگ شاهد این منظره: یک شیر به سمت یک آهو حمله میکنه و میخواد اون رو شکار کنه. میدونین که میتونین با شلیک گلوله، شیر رو بکشین یا در شکارش اخلال ایجاد کنین و به آهو فرصت زندگی بدین. تصمیم شما چیه و چرا؟
-
استاد یک درس هستین و دانشجوهاتون رو خوب می‌شناسین. یک دانشجویی دارین که به دلیل عدم تمکن مالی، نتونسته خوب در کلاس حاضر بشه و شما باید اون رو بندازین. اگر که درس شما رو بیوفته، از دانشگاه اخراج میشه و تمام تلاشهاش بر باد میره. همین وضعیت برای دانشجوی مرفهی برقراره که از سر بازیگوشی به این وضعیت دچار شده. چه تصمیمی برای هر دانشجو میگیرین و چرا؟
-
پزشکی هستین که یک بیمار مادرزادی رو پیش شما میارن. میدونین که نمیشه بیماری فرد رو علاج کرد. ولی میتونین براساس قوانین (فرضی) دستور پزشکی بدین که فرد میتونه مرگ خودخواسته داشته باشه و عذاب بیشتری نکشه. فرد در حالت بیماری هست و تصمیم‌گیری براش ممکن نیست و این شما هستین که باید تصمیم بگیرین که به طبیعتِ مرگ احترام بزارین یا مداخله کنین. چه تصمیمی میگیرین و چرا؟
این موارد بهمون میگه که دیدگاه شما یا هر فردی به عدالت طبیعی و غیراعمالی چطوره.
6 پسندیده
از نظر من عدالت مفهومی که تو لحظه بوجود میاد. اینکه عدالت رو و یا … چه جوری فهمیده ایم میشه مبنای انتخاب ما در شرایط مختلف.
در پاسخ به سه سوال شما در مورد انتخابم در شرایط مختلف چی می تونه باشه؟ جوابم اینه که تا اون لحظه رو، با تمام مفاهیمی که ازشون درکی دارم، تجربه نکنم نمی تونم جوابی بدم.
البته فکر می کنم که جواب ادما به این سوالات بخواد از الگوی خاصی پیروی کنه ولی در عمل، ممکنه به الگو های غریبی بر بخوریم.
1 پسندیده
خوب هدف سئوال اول و سئوالهای کاربردی‌تر، همین کنار هم قرار دادن فهممون از عدالت هست.
میتونیم نگاههای همدیگه رو نقد کنیم ولی موافقم که تنوع نگاه احتمالا باید بالا باشه. بنابراین بهتره راحت برخورد کنیم و بزاریم ببینیم چی در ذهنمون هست و به چه چیزی می رسیم.
2 پسندیده
نمیشه به عدالت فکر کرد ولی جنبه اجتماعیش رو در نظر نگرفت. شاید جنبه مفهومش منظورمون باشه که در این صورت من هم با @h_fatemi موافقم. یعنی استانداری برای سبک سنگین کردن شرایط.
اگه اونطوری که از سوال اولتون بر میاد و عدالت طبیعی منظور باشه به نظرم قوی پیروز میشه. ولی چطور میشه فهمید قوی کیه؟ این رو طبیعت انتخاب میکنه.
در سوال اول اگه شیر به من حمله کنه مسلماً با اسلحه بهش شلیک میکنم. یعنی حتی شلیک هوایی هم نه. بلکه شلیک به خود شیر که منجر به از بین رفتنش بشه که البته از غریزه در لحظه ام پیروی کردم. ولی در دو سوال دیگه با اینکه باز هم از غریزه ام پیروی کردم ولی چون فرصت فکر کردن دارم سعی میکنم بهترین انتخاب رو که منجر به کمترین مسئولیت از جانب من میشه رو داشته باشم.
در ادمه به نظرم سوال اصلی بینهایت به نحوه قضاوت ما برمیگرده. عدالت در زندگی و طبیعت به قضاوت ما از شرایط موجود بستگی داره. اگه بین بودن در ایران و اروپا فرق قائل باشیم سعی میکنیم نسلهای آینده مون شرایط بهتری رو تجربه کنن؛ یا گرین کارت اروپا رو داشته باشن یا شرایط ایران به نحوی تغییر کرده باشه که بودن درش حس لازم رو بده.
- کاری نمیکنم. به هر حال یکی از شیر یا آهو باید کشته بشن تا اون یکی زنده بمونه. انتخابش با من نیست.
- مشکلی با اینکه دانشجوی فقیر درس رو قبول بشه ندارم، منوط به اینکه بتونه کوتاهیش رو جبران کنه. احتمالاً در شرایط نرمال این کارم باعث میشه بذارم دانشجوی مرفه هم درس رو پاس کنه. به تجربه بهم ثابت شده که در موارد اینچنینی سعی میکنم آدما رو یکسان قضاوت کنم. ولی حق انتخاب رو میذارم رو دوش دانشجوی فقیر! بار مسئولیتش دیگه با اون.
- بر اساس اصولی که دارم آزادی فرد رو ارجح به آزادی روند طبیعت میدونم. انتخاب با خودش. در بدترین حالت که تصمیم گیریش ممکنه در حالت طبیعی هم نباشه ترجیح میدم بذارم درد بکشه، تا جایی که جفتمون دیگه نتونیم تحمل کنیم و این خودش منجر به تصمیم قاطع تری بشه.
3 پسندیده
دنیا به ما عدالت بدهکار نیست چون ما در برابر بزرگی دنیا موجود خیلی خیلی کوچک و ناچیزی هستیم
وجود ما کلا تصادفی و بی‌هدفه و دنیا کلا به ما و احساساتمون اهمیت نمی‌ده
عدالت هم مفهومیه که ما اختراع کردیم و پیاده‌سازی ۱۰۰٪ش هم محاله…
1 پسندیده
از نظر خودم عدالت تفاوتی بسیار مهم با مساوات داره. عدالت میتونه قوانین وابسته به خصوصیت داشته باشه! مهم اینه که طبیعت و زندگی این قوانین بازی رو آیا رعایت میکنه؟ قاعدتا بله! البته دونستن اینکه این نوع عدالت وجود داره کمکی به زندگی ما نمیکنه چون قوانین بازی رو به طور کامل نمیدونیم!!
توی سئوالاتی که به شکل مثال مطرح شد، نقص مهمی وجود داره: من به عنوان تصمیم‌گیرنده جزئی از بازی هستم و بنابراین تصمیم من تغییری در عدالت ایجاد نخواهد کرد!! به همین خاطر:
۱- هم شیر و هم آهو رو میکشم! شیر رو چون ممکنه برای خطر داشته باشه، آهو رو چون نیاز به غذا دارم!
۲- هر دو نفر رو میندازم! از نظر من نتیجه در آینده به جامعه ارائه میشه نه مسیری که فرد رفته. البته در زمانهایی هست که ممکنه این مورد درست نباشه ولی در مورد درس خوندن این نکته مهمه. شاید حتی این کار من باعث بشه دانشجوی فقیر به فکر کار مفیدی بیوفته و بتونه زندگی خودش رو بهتر کنه!
۳- اجازه مرگ خودخواسته رو صادر میکنم. چون من هم جزئی از طبیعت هستم و قوانین طبیعی ما رو به این قدرت رسونده که درد بی‌سرانجام رو تحمل نکنیم.
اگر قرار باشه من فقط به شکل ناظر و البته تعیین کننده قوانین بازی عمل کنم، داستان فرق میکنه و پیچیدگی خاص خودش رو پیدا میکنه.
3 پسندیده
من اعتقادی به عدالت طبیعی ندارم ، اینکه از ابتدای ابتدا به مفهوم عدالت آگاه بوده باشیم و اینو از طبعیت یادگرفته باشیم و غیره ، بلکه معتقدم عدالت مفهومی انتزاعی است و در طبیعت وجود نداره. ما انسانها چون زندگی در طبیعت رو خیلی وحشیانه و سخت دیدیم تا جایی که تونستیم از جنگل فاصله گرفتیم. یکی از مفاهیمی که ساختیم همین عدالته برای اینکه میزان توحش و سختی زندگی رو تقلیل بدیم و بتونیم به دانشجوی قوی و بااستعدادی که به واسطه عدم تمکن مالی ممکنه از دانشگاه اخراج بشه کمک کنیم هرچند که میتونیم این کار رو نکنیم و اجازه بدیم دانشجو طبق قوانین اخراج بشه. در برخی مواقع عقلانیت حاکم بر جامعه فعلی با احساسات ما در تضاد قرار میگیرند که این موارد رو مربوط به عدالت نمی‌بینم.
1 پسندیده
سلام
با اینکه سوال قدیمی هست و قدمتی به طول کل تاریخ بشر داره و فقط در اینجا قدیمی نیست، ولی از سوالاتی هست که همیشه ذهن آدمارو مشغول خودش کرده، حداقلش من یکی از اون موقع که خودمو شناختم درگیر پیدا کردن پاسخی برای این سوال بودم، از علما گرفته تا دوستانی که فلسفه کار میکردن ازشون این سوال رو پرسیدم ولی از هیچ کسی پاسخ قابل قبولی نگرفتم تا امروز، تنها چیزی که میشه در اینباره گفت این هست که چیزی به اسم عدالت در طبیعت وجود نداره و عدالت مفهومی انتزاعی ساخته ذهن بشر هست. حداقل در طبیعت همچین چیزی وجود نداره و ما میدونیم حداقل نصف موجودات برای داشتن یک روز بیشتر مجبور به گرفتن حیات و جان یک موجود دیگر هستند و فقط انسان هستش میتونه عادل باشه و البته در شرایط سخت و بغرنج برای انسان هم این واژه ای غریب و غیر قابل دست یافتن میشه.
1 پسندیده