اخیرا یکی از موضوعات پادپُرس توجه گوگل رو به خودش جلب کرده، موضوعی که درباره‌ی چگونه باید در محیط مدرسه تحمل و احترام به افکار دیگران را تمرین کنیم؟ مطرح شده. برامون جالب شد که بفهمیم چرا این موضوع این قدر در وب سرچ شده. یه گشتی زدیم و فهمیدیم از طریق نوشتن مقاله درباره پرسش مهر، حتی کسب درامد هم میکنن!
من خیلی وقته تو مدرسه نیستم (و زمان ما یا پرسش مهر باب نبود، یا اگه بود مدرسه‌ی ما اعتنای خاصی بهش نداشت). ولی به نظرم میرسه یه تکلیف شب به معلم ها یا دانش آموزا داده شده که در ازای پاسخ خوب به پرسش مهر بهشون یه جایزه ای تعلق میگیره. و این کار باعث شده حجم جستجو درباره پرسش مهر و یا احترام به نظر دیگران بره بالا:
خط آبی نمایش دهنده حجم جستجو برای عبارت «تحمل افکار دیگران» هست و خط قرمز حجم جستجو برای «کم آبی».
از این نمودارا و در ضمن تحقیق کوچک، دو تا نتیجه گرفتم که هر دوش برا خودم آزاردهنده س:
اگه ایده ی تکلیف شب برای معلما و دانش آموزا درست باشه، طیف زیادی از معلم ها و دانش آموزا به جای اینکه خودشون بشینن فکر کنن و پاسخی برای این پرسش بیابن، رو آوردن به جستجو و کپی-پیست! پس چنین پرسش هایی باعث افزایش فکر کردن افراد نمیشه، بلکه باعث افزایش مطالعه و احتمالا آگاهی‌شون میشه.
اگه نتیجه گیری بالا درست باشه، اون وقت تیم دولت باید احتمالا پیش از ما ازش خبر داشته باشه. و خوب اگه میخواد مطالعه و آگاهی مردم رو نسبت به یه چیزی بالا ببره، چرا نگران چنین چیزی بوده؟ مثلا بهتر نبود یکی از معضلات کنونی ایران، مثل کم آبی رو انتخاب میکرد تا آب وارد جستجوی ملت بشه؟
دعوتتون میکنم نقد خودتون رو به برداشت‌های من، و یا سایر اتفاقات مطرح کنین. تمرینی میشه برای نقد افکار دیگران، که خودش مکمل تحمل و احترام به افکار ایشان هست!
میشه به جای اینکه با معیارهای خاص ارزیابی کرد این نتایج رو، ازش به عنوان یه مشاهده استفاده کرد. این مشاهده میتونه بهمون بگه تیپ رفتاری عمومی چه جوری هست. در خیلی از مسائل از همین تیپ رفتاری میشه استفاده کرد، برای ایجاد روند خوب در مسائل اجتماعی. البته درک درست و واقع بینانه لازمه.
1- جستجو و کپی-پیست لزوما به معنی بدرفتاری نیست. این میتونه نشان دهنده عصر جدیدی در زندگی مدرن باشه. در این عصر جدید، ذهن فردی جای خودش رو به ذهن اینترنتی داده. خیلی از ماها امروز به جای استفاده از کتاب یا حساب-کتابهای با دست، یه سرچ میزنیم تا جواب رو استفاده کنیم. میخوام بگم همه کمابیش به همین روند رو آوردیم. معضل وابستگی سطح علم به پدیده ای هست که اطمینانی بر بقای همیشگی و در دسترس بودن دائمیش نیست. ولی مزیت اینه که در کارهای علمی به سرعت کارهای تکراری در دسترس هست آدمها میتونن تمرکز کنن روی کارهای کاملا جدید. روش پیشنهادی برای استفاده، میتونه تشویق و حتی اضافه کردن استفاده از این روش به آموزش باشه ولی در کنارش یاد بدیم به عنوان فرد که مشارکت موثری در بهبود و پیشرفت این ذهن اینترنتی داشته باشن.
2- نمودار مقایسه ای نکته جالبی توش داره. اگر دقت کنید، معضل بی آبی همیشه سرچ شده. یعنی دغدغه رایج مردم هست هرچند به نظر میاد کم سرچ شده ولی باید درنظر داشته تعداد سرچها باید با هم جمع بشه در طول زمان تا تعداد آدمها (البته با درصدی سرچ تکراری) به دست بیاد. بنابراین، هم تعداد آدمهای به فکر بی آبی به نسبت زیاد هست، هم به نظر آدمها به طور خودکار و از طریق جامعه به فکر میوفتن تا اطلاعات کسب کنن (روند طی زمان طولانی حفظ شده).
از این نظر، دیدگاه برای انتخاب بین این دو مسئله به نظر من درست هست. وقتی میخواید توجه جامعه رو به مسئله ای جلب کنید، باید مسئله ای باشه که از نظر شما برای اجتماع مفید هست ولی توجه کافی بهش نمیشه. البته تیپ مسئله هم نقش زیادی بازی میکنه. مسئله های با اثرات فیزیکی (مثلا بی آبی یا آلودگی هوا یا …) خود به خود وارد دغدغه های مردم میشه ولی مسئله های با اثرات ناملموس یا مسئله های پنهان (مثل مسائل روانشناسی یا مسائل رفتارهای اجتماعی و …) نیاز داره به بسط و گسترش تا برای آدمها وجود و اثرشون روشن بشه. من مطمئن نیستم تمام این ملاحظات توی بیان این مسئله رعایت شده باشه (همانجوری که در بحث مربوط گفتم)، ولی به طور شانسی این مزیتها رو داره
نکات جالبی رو مطرح کردید، مخصوصا مورد دوم و انتخاب موضوعی برای جلب توجه جامعه، رو به این شکل نگاه نکرده بودم.
دو نکته در ادامه ش:
ذهن فردی جای خودش رو به ذهن اینترنتی داده، ولی قبل از اینکه وب فارسی از خوراک کافی برای تامین نیاز این ذهن اینترنتی برخوردار باشه. یعنی الان محتوای وب فارسی‌مون حتی به اندازه‌ی محتوای کتابهای در دسترس فارسی هم نیست. برای این مورد کافیه یه جستجوی فارسی درباره همین پرسش مهر انجام بدیم، من در صفحه اول گوگل چیزی که دلم بخواد بخونم پیدا نکردم!
و از این لحاظ محتوای انتقادی که زیر پست پادپرس به اشتراک گذاشته شد رو خیلی بیشتر میپسندم! (هر چند نظرم بخوام نخوام بایاس داره )
با نکاتی که برای مسئله‌های پنهان گفتین موافقم، ولی دوباره همین داره به منِ نوعی میگه که پس مشکل کم‌آبی چندان هم در اولویت/فوریت نیست. یعنی وضع ایران از لحاظ منابع آب، در حدی وخیم نیست که مثلا تا پنج سال یا ده سال دیگه نشه درش زندگی کرد. در حالی که حسی که از بعضی مشاهدات میگیرم متفاوت از اینه!
نمیخوام از کاری که انجام شده دفاع کنم، چون میدونم به دلایلی شروع کار درست هست ولی نتیجه ای که میخواد از اون در بیاد برای دسته خاصی مفید هست نه برای اجتماع. ولی سئوال خوبی میشه مطرح کرد: اگر بخواید با عده ای از افراد جامعه کاری رو انجام بدید مثل حل معضل بی آبی، یا آلودگی یا …، ترجیح میدید با کدوم دسته بشه: 1- عده ای که سلامت روانی و اجتماعی ندارن ولی احساس خطر میکنن و میخوان کار به سریعترین شکل ممکن (نه لزوما پایدارترین شکل ممکن) انجام بشه یا 2- عده ای که حداقلی از سلامتهای ذهنی و روانی رو دارن ولی میخوان فکر کنن که پایدارترین شکل راه حل در دسترس چی هست. جامعه کارا میتونه از معضل بی آبی عبور کنه مثال آشنای این کار سنگاپور که هیچ منبع طبیعی برای آب نداره! ولی جامعه معیوب منابع خودش رو به شکلهای مختلف به هدر میده مثل هندوانه کاری در ایران یا انتقال آب به کویر برای کارخانه فولاد یا … . در بسیاری از مسائل طبیعی راه حل وجود داره ولی ذهن سالم و افق دید بلندمدت برای درک و استفاده نه: مثال آب سنگاپور، زلزله توی ژاپن، …
چقدر خوشحالم که افراد دنبال جواب یک سوال و مساله ی به این مهمی بودند
درسته که کم آبی خیلی خیلی مهم هست اما اهمیت تحمل افکار دیگران رو هم نباید نادیده بگیریم
هر موضوع در زمینه ی خودش اهمیت زیادی داره
درسته که این سرچ برای کاری غیر از آگاهی انجام شده اما نتیجه ی خوبش آگاهی افرادی بوده که دنبال پاسخ بودند
خوشبینانه ترین حالت ممکن این که اگر این یک تحقیق دانش آموزی بوده باشه حتما پدر و مادری که این موضوع رو سرچ کردند و احتمالا جمع بندی کردند باید با فرزندخود در مورد این موضوع گفتگو کنند و در آخر این دانش آموز هست که این جمع بندی ها رو باید بنویسد و این بحث و گفتگو و کتابت پیش زمینه ای برای آگاهی دانش آموز میشود
)