مهم ترین نکته درباره کتاب و طبعا خود نمایشگاه، مساله موازی کاری هاست. طوری که یک کتاب یا یه مجموعه کتابی رو همزمان چند انتشارات دارن عرضه میکنن و این درصد قابل توجهی از کل فضای نمایشگاه رو شامل میشه.
بهتر بگم: اگر نمایشگاه رو به صورت هر داده واحد در نظر بگیریم و از تکرار موازی‌کاری‌ها صرف نظر کنیم، هم کتاب‌ها و هم فضای نمایشگاه شاید تا 50٪ کاهش پیدا کنه.
به نظرم یه سامانه قبل از نمایشگاه تعبیه بشه یا حتی در چینش غرفه ها (به جای ترتیب الفبا) که غرفه های همسو و موازی رو دقیقا تو یه راسته قرار بده …
اگه ما هدفمون ارتقای سطح مکتوباتمون باشه، به نظرم مشکل اول از نشریاته که هر چیزی رو چاپ میکنن.
اولین مشکل کتاب خوندن که اکثرا مطرح میکنن، هزینه اونه. البته اگه با ساماندهی محتوا بین نشریات همراه بشه فکر میکنم خیلی از ضرر های انتشارات رو جبران کنه.
راهکار اولیه
مثلا یه سامانه یا سایت باشه که انتشارات و مردم توی اون نظر بدن و تبادل اطلاعات کنن و بگن چیا میخوان و اینا.
این کار باعث میشه که:
مردم میتونن بگن چه کتابایی میخوان،
انتشاراتی ها میتونن بفهمن مخاطب چی نیاز داره (فکر میکنم الان اصلا رصدی به بازار نمیکنن. مگه اینکه یه کتاب کارش بگیره)،
مردم میفهمن کدوم انتشارات چه کتابایی رو دارن و چه تفاوت هایی بین نسخه های مختلف نمونه کتاب های مشابه وجود داره،
انتشاراتی ها هم میتونن ببینن کدوم حوزه بکرتره و برن سمت دست گرفتن اون بخش،
مولفان و مترجمان هم میتونن ببینن ملت چی میخوان و تمایل انتشاراتی ها به کدوم سمته و چه چیزهایی در کمبوده.
شما چه مشکلاتی در صنعت کتاب مشاهده میکنین و چه راهکارهایی براش پیشنهاد میدین؟
راجع به نشریات مختلف با دوستی آگاه در این زمینه و اهل ترجمه کتاب، گپ و گفت میکردیم و اطلاعاتی دادن که ارزشمند هست، و البته صرفا نظر و توصیه‌های اون دوست هستن و مرجع خاصی براش ندارم. اینجا منتقل میکنم شاید به درد کسی بخوره:
«نشر نی را شاید بشه بهترین ناشر خصوصی دانست. در زمینه جامعه‌شناسی بسیار فعال هست. الان در زمینه ادبیات هم کتاب‌های خیلی خوبی در می‌آورد.
نشر ماهی عالیه. از رمان و ادبیات داستانی کوتاه گرفته تا فلسفه و جامعه‌شناسی. و حتی یک سری کارهای a very short introduction از مجموعه آکسفورد رو هم ترجمه کردن، مثلاً کتابی با عنوان «عکاسی». کتاب‌های بسیار خواندنی و خوبی هم در حوزه تاریخ در آوردن.
نشر ماهی خیلی چیزهای جدید رو وارد جامعه کرده و بسیار هم پرکار هستش.
نشر مرکز هم از دیگر ناشرهای خصوصی خیلی خوب هستش. باز هم طیف کاریش از ادبیات تا فلسفه و تاریخ و جامعه‌شناسی رو در برمی‌گیره.
نشر کارنامه کیفیت کارهایش عالین. یعنی از نظر قیافه و شمایل بهترین ناشر هستش. اما تعداد کارهایی که در آوردن محدوده. از تاریخ دارن تا رمان. ولی کارهایی که در آوردن حرف ندارن.
اما کاری که نشر کارنامه کرده این بوده که کیفیت در آوردن کتاب ترقی داده. الان اگه کسی بخواد حرفی در مورد کیفیت (از جنبه فیزیکی کتاب گرفته تا جنبه ترجمه‌ای و تالیفی) نشر کارنامه هست که با اون سنجیده بشه.
معمولاً مترجم‌های خوب با این ناشرها کار میکنن. البته لزوماً چنین نیست. یا اینکه کاملاً این طور نیست. به هر حال روند کاری خوب این است که ناشر، مولف(مترجم) با هم کار کنند. و اگر این افراد خوش‌ذوق و باسواد باشند نتیجه عالی میشه.
نشر نو باز هم یکی دیگر از ناشرهای خیلی مطرح و خوب هستش. زمینه کاریشون از روان‌شناسی گرفته تا رمان و تاریخ و جامعه‌شناسی رو در بر می‌گیره.
انتشارات فرهنگ معاصر هم که در زمینه کتاب‌های مرجع حرف اول و (به نظر من) حرف آخر رو می‌زنه.
یه نکته‌ای در مورد ناشر برای من مهم هستش و اون اینه که می‌تونه جلوتر از مترجم و نویسنده‌هاش باشه، و خط بده. این ناشرهایی که معرفی کردم از نظر من این چنین هستن.
چند تا ناشر جوان هم هست که نویدبخش به نظر می‌رسن، اما هنوز باید کتاب‌های بیشتری ازشون در بیاد تا بشه واقعاً در موردشون صحبت کرد.»
اره با چند تا از این نشریات آشنام . مخصوصا نشر نو
اما مشکل بخش رسانه ای این نشریاته
یعنی چقدر خود نشریات با هم در ارتباطن و این ارتباط چقدر عمومی تا مردم هم استفاده کنن؟
این که جزیره ای بخواییم کاری اصلاح بشه به نظرم خیلی دراز و طولانیه
ولی اگه متحد و منسجم پیش بره فکر کنم به روند کار سرعت قابل توجه ای بده .
کاملا حرفت درسته که باید ناشر به مترجم ها و نویسنده هاش خط بده : این خط دادن چطور بوجود میاد؟ جز رصد جامعه؟
اگر بخواییم یکی از نشریاتو پیشرفت بدیم آره مدل نشر ماهی و نشر نی جوابه
اما ما میخواییم کل فضای مکتوبات کشور تکون بخوره
شاید حتی یه راهش تقدیر از نشریات متمایز باشه
یکی از مشکلات نمایشگاه های کتاب که خودم شخصا باهاش مواجه هستم اینه که کامل ترین نمایشگاه کتاب در تهران برگزار میشه و کار ما هم برای رفتن به اونجا سخت میشه و نمیتونیم مانند مردم ساکن تهران از نمایشگاه لذت ببریم.
شاید جایگزین کردن نمایشگاه های کتاب هماهنگ یا سیار استان به استان راه خوبی باشه