فصل توت شده و خیلیا هستن که ازش بهره می برن. یه مسئله‌ای که ذهن آدمو مشغول میکنه تو این فصل اینه که چرا میذاریم این همه توت هدر بره؟ حالا این رو بسط بدین به بقیه صنعت کشاورزیمون.
در حالی که کشورهای پیشرفته دارن سعی میکنن از منابعشون حداکثر استفاده رو ببرن ولی تو کشور ما به دلایل مختلف این اتفاق نمیوفته. یه دلیلش تکنولوژی عقب مونده ای هست که استفاده می‌کنیم ولی چه دلایل مهمتری باعث شدن ما تو صنعت کشاورزی از خودمون عقب بیوفتیم؟
مهمتر از این صحبتا با توجه به اینکه منابع طبیعی کشور ما زیاده، آیا درسته که بخوایم بهره ی بیشتری از طبیعت ببریم؟ این طرز فکر بیشتر باعث سوءاستفاده نمیشه؟
از اونجاییکه من همیشه با روستای خودمون مثال میزنم دوست دارم یه مقایسه خیلی معمولی که خودم به چشم دیدم رو بیارم.
سالیان قبل که من بچه بودم همیشه یه چیزی وقتی میرفتم روستا من رو اذیت میکرد و اونم ناز و کرشمه هایی بود که عزیزان تازه از شهر برگشته برای روستاییان محترم میومدن و یا مسخره کردن اونها به واسطه افتاب سوختگیشون و یا دست های ترکدارشون. از طرفی همیشه شاهد این بودم که ادمهایی روستایی به خصوص جوانان به شدت از اینکه بگن من یه کشاورزم فراری بودن و یا مثلا وقتی میخواستم نشون بدن که خودشون شرایط مردم رنج کشیده رو میفهمن از اینکه من خودم بچه کشاورزم استفاده میکردن. از طرف اینطور نبود که بابابزرگهای ما کلا علاقه ای به استفاده از تکنولوژی روز نداشتن چون بعد از اومدن تراکتور بلافاصله ازش استفاده میکردن ولی همین مردم در مورد طرح یکبارچه سازی زمینهای کشاورزی و ابیاری قطره ای مقاوت میکنن. یا همین الان سر استفاده از کنتور سر راه چاه های اب مقاوت میکنن. مادرم همیشه یه مثال خیلی خوب میزنه میگه وقتی انجیر زیاد بود و ماها کل روز رو به چیدن اون اختصاص میدادیم قیمتش خیلی کم بود و وقتی که قیمتش زیاد شده ماها دیگه انجیری نداشتیم.
میخوام از این گزارش مختصرم از دیده هام این باشه که اولا کشاورزی یه شغل تقریبا سطح بایین تو ایران شناخته میشه و از طرف دیگه سود ان چنان نداره که بخوان توش سرمایه گذاری کنند. خیلی وقتها مردم درامدشون از یه زمین کشاورزی کوچیک اینقده کمه که عملا براشون صرفه نداره به این کار ادامه بدن. این این رو میرسونه که علی رغم تمام شعارهایی که داده میشه ماها یه جایگاه مشخص برای روستا در نگرفتیم و در نتیجه کشاورزی در این محدود اصلا مناسب نیست. در نتیجه مشاورزی هم به طبع اون زیاد با اقبال رو برو نمیشه .
خب این منطق بازاره. من تجربه ای که داشتم تا حدی برعکس بوده. یه زمانی طرحی بود برای تنظیم بازار که جهاد کشاورزی توصیه میکرد که بیش از حد محصولی رو نکارن تا افت قیمت نداشته باشه.
مهمترین کمبود تکنولوژی مدرن با امنیت کافیه. برای مثال امکانات آبیاری قطره ای نیاز به مراقبت داره که برای کشاورزها معقول نیست. نکته جالب اینه که این سیستم امینتی در روستاها نیست و این ریسک استفاده از تکنولوژی گران قیمت رو میبره بالا.
مشکلی که دوره لیسانس داشتم این بود که یه حس لعنتی بهم می گفت تو ایران اصلا بحث اصلاح روش های آبیاری نیست. بیشتر یه سفره ای پهنه هرکی بیشتر ازش بکنه برد کرده. من لیسانس کشاورزی-آبیاری خوندم. به هیچ وجه سواد علمی و یا تجربی خوبی درش نداشتم و ندارم.
احساس میکردم بجای اینکه قرارباشه سیستم آبیاری طراحی کنم قراره در آینده بشم مسئول فروش فلان محصول آبیاری تحت فشار که از مثلا فلان کشور پیشرفته وارد میشه، میرم پیش کشاورز و سعی میکنم قانعش کنم که این سیستم خوبه . از دولت وامتو بگیر بیا رو این هزینه کن!
به نظرم لزوماً کشاورزی سنتی ما و نحوه پیشرفتش مشکل نداره. بلکه بیشتر اقتصاد ما و سوءاستفاده ای که از نظر مالی درش اتفاق میوفته باعث این مشکلات میشه.
چجوری میشه تکنولوژی مورد استفاده مون رو به جای اینکه عیناً وارد کنیم براساس نیازی که در کشورمون هست به طرز صحیحی بوجود بیاریم؟(یا به قولی بومی سازی کنیم!).
یکی از دوستان تعریف میکرد که در یکی از کشورهای اروپایی دستگاهی ساختن که با بازدهی بالایی قسمت زیادی از محصول درختای توت و گردو رو برداشت میکنه. در حالی که تو ایران خیلی از درختای توت که بغل خیابونا و یا تو مناطق غیر شهری هستن قسمت اعظمی از محصولشون هدر میره.
یکی دیگه از دوستان تعریف می کنه: تو فرانسه درخت گلابی بوده که چون وسط شهر قرار داشته، کسی به گلابیاش کاری نداشته و اکثراً هدر میرفته.
اتفاقا تو تعطیلات نوروز در روستاهای اطراف کرج میگشتیم، حاج خانومی رو در روستایی ملاقات کردیم و باهاشون گپ کوتاهی زدیم؛ یه جای گپ من با کلی ذوق و شوق پرسیدم: «پسرتون کشاورز هستن؟» حاج خانوم، با لحن محکم: «نه! خدانکنه. پسرم کامیون داره و بار میبره این ور و اون ور. » من: «یعنی کامیون داری بهتر از کشاورزی هست به نظرتون؟» حاج خانوم: «معلومه! فقط خانواده هایی که ندارن کشاورزی میکنن. ما از خان های قدیمی بودیم و نیازی به کشاورزی نداریم. برا خودمون ماشین تهیه کردیم و از اون طریق زندگی مون رو میگذرونیم.»
###نتیجه ی گوگلینگ
من برای جمع آوری توت نتونستم ماشین و یا تکنولوژی خاصی پیدا کنم. تا الان هم توت سفید رو در بازار بعضی شهرهای اروپا یا سنگاپور و قطر ندیدم. دوست دارم بدونم چه تکنولوژی هایی در باقی کشورها برا جمع آوری توت و یا حتی توت های وحشی وجود داره؟
###ایده
من هم این روزا که توت های ریخته شده زیر پای درخت های طرشت رو میبینم، دلم میسوزه! مخصوصا که اکثرا له شده توسط عابرها هستن. یه کار ساده ای که میشه کرد اینه که به بعضی شاخه های درخت یه سری پارچه ها رو مشابه ننو وصل کنن تا حداقل توت ها که میریزه، رو زمین نیفته. نیاز به تکنولوژی خاصی هم نداره این کار. فقط لازمه یکی همت کنه قبل رسیدن توت ها بره بالای درخت.
یکی از راهکارهایی که تو زمینه کشاورزی خیلی به درد ما ایرانیا می‌خوره اینه که به جا اینکه بیشترین برداشت رو از منابع طبیعیمون داشته باشیم از محصولات موجود نهایت استفاده رو ببریم. یعنی چی؟ مثلاً از سیب هایی که قابلیت عرضه به بازار رو ندارن کنستانتره بگیریم. از توت ها قند طبیعی بسازیم. … .
گویا باغدارا واسه اینکه توتی رو زمین نمونه اومدن پارچه هایی رو گذاشتن زیر درخت توت و همه ی توتهایی که از درخت میوفته رو یه جا جمع میکنن و میفروشن. ولی درختای توتی که در اختیار عموم افراد است این اتفاق نمی تونه بیوفته.
یه اتفاق خوبی که زمان بچگی واسه ماها میوفتاد این بود که تو این فصل روزهایی از هفته رو به همراه خونواده می رفتیم توت خوری. ولی الان این حرکت رو کمتر می تونیم انجام بدیم. حدس میزنم الانا خانواده های کمتری این کار رو بکنن. چرا؟
دقیقا. اتفاقی که @bgolshaee هم میگه تا حدی به همین مربوطه. اون تکنولوژیهائی که وارد میشه و ازش استقبال نمیشه، دلیلش همینه.
مسئله سواد هم نیست. مسئله اینه که حداقل در این مورد با دانشگاه رفتن به تنهائی چیزی حل نمیشه. بهترین راه اینه که مهندسها با ذهن باز (نه با حالتی که لزوما همه چیز رو بخوان به دیدگاه خودشون در بیارن) توی زمین کشاورزی باشن و مسائل رو تجربه کنن. به عنوان یه شنیده: دوستم برای یه کنفرانس رفته بود هلند تعریف میکرد که از یه روستای 300-400 نفری از مهندسین کشاورزی امکانات کامل زندگی داشتن ولی به طور عملی اونجا زندگی و کشاورزی میکردن و ماشینها و تکنولوژیها رو تست میکردن.
در مورد درس کشاورزی خوندن هم یه مثال خیلی ساده میتونم بزنم اونم اینکه که خیلی از اساتید دانشگاه عملا خودشون کشاورز نیستن و خیلی از علومشون لزوما از روی کتابه . برای درسهایی مثل فیزیک این موضوع بد نیست ولی برای کشاورزی این به ضعف شدیده. برای مثالم خاطرات یه دانشجویی دکترای کشاورزی یادم میاد که خودشون اطراف تهران مزرعه داشتن و وقتی سر کلاس میشست و استادش بهش در مورد بهره وری و محصول تو یه زمینه مشخص می گفت این خیلی تعجب میکرد چون با تجربیاتش اصلا نمی خوند.
