از نظر حافظ نکته چیست؟

ایوانِ پادپُرس شعر و موسیقی
,
#1

برای جا افتادن موضوع بیتی از حضرت حافظ را انتخاب کردم:

بند بگسل باش آزاد ای پسر / چند باشی بند سیم و بند زر

پر واضح است که وزن معنوی این بیت در مصرع اول و وزن مادی این بیت در مصرع دوم است.

از آنجا که نکته مفهوم معنویست و هدف ما نیز هم، پس با مصرع اول کار داریم.

به دو طریق میتوان مصرع اول را خواند:

بند بگسل / باش آزاد ای پسر. که معنی آن میشود: قید و بند ها را رها کن ای پسر و آزاد باش.

بند بگسل باش / آزاد ای پسر. که معنی آن میشود: ای پسر آزاد بند بگسل باش.

خودم قاطی کردم، شما بگویید کدام درست تر است؟

6 Likes
#2

نکته عجیب اینه که من هر دو جور که میخونم تفسیرها یه مفهوم رو میرسونن! بندها رو رها یا پاره کن.

البته به نظرم میرسه منظور دیگه ای از این پرسش دارین، ولی خب چون زیاد تو فاز عرفانی سیر نمیکنم در حد کلمه وارد این گفتگو شدم.

6 Likes
#3

با توجه به معنای مصرع دوم که نوعی فرار از وابستگی به زر و سیم را گوشزد میکند حدس میزنم منظور جناب حافظ همان معنای اول باشد که قید و بند را راه کن و آزاد باش که تاکی میخواهی در بند و اسارت زر و سیم (و در معنای کل دنیای پیرامون) باشی.

5 Likes
#4

من فکر میکنم همون شیوه ی اول درست تره. چون اگر میخواست منظور شیوه ی دوم باشه به جای «بند بگسل باش» می گفت « بند گسل باش». پس چون توی شعر از فعل بگسل که امری هست بهره برده من فکر می کنم شیوه ی اول درست تره

5 Likes
#5

هرچند به نظر منظور حافظ اولی باشه، چون دومی کمی تصنعی به نظر میرسه («آزاد ای پسر» چطور به «ای پسر آزاد» تعبیر شده). در دومین تعبیر نکته خیلی متفاوته:

یعنی با وجود اینکه خودت آزاد هستی ولی بندها رو (هر جا که هست و برای هر کسی که هست) بگسل!

البته یک تعبیر میانی هم میشه این که « ای پسر، بند بگسل باش و آزاد» اگر به این شکل خوانده بشه: بند بگسل باش، آزاد، ای پسر!

6 Likes
#6

من وزن و عروض و اینا بلد نیستم، اما سوالم اینه که آیا وزن و عروض به خوندن شعر کمک میکنه؟
اینجوری میتونیم از بقیه بیت های شعر وزن و عروض رو ببینیم و نحوه خوندن درست شعر رو انتخاب کنیم

4 Likes
#7

نکته اینجاست که میزان برداشت ما از منظور شاعر نسبت مستقیم دارد به درست خواندن یک شعر .
در طریق اول بند بگسل فعل است و جمله امری
در طریق دوم بند بگسل بودن صفت است و جمله امری
برای من طریق دوم قابل قبول تر است چون معنی گسترده تری دارد به این معنی که کسی که دارای صفت بند بگسلی باشد هیچگاه در قید و بندی حتی کلمه آزادی و رهایی اسیر نمیشود .

2 Likes
#8

به نظر من طریق خوانش نخست مطلوب تر است. بند بگسل/باش آزاد ای پسر.
چون با گسستن بند آزادی حاصل میشود، مقصود بند از خود بگسل وقتی بند های را از خود گسستاندی آزادی میسر است برای خودت و بعداً میتوانی بند از دیگران نیز بگسلانی یعنی ابتدا باید خود را آزاد کنی، وقتی خودت در بند باشی و بند های خودت گسستن نیاز داشته باشید پس چگونه میتوانی بند از دیگران دور کنی، پس باید نخست خود را آزاد کنی و سپس به فکر آزادی دیگران از بند باشی.

2 Likes
#9

من هم فکر میکنم منظور حافظ اولی باشه و هر دو روش خواندن یک معنی رو میرسونه و آزاد و بند بگسل بودن رو در هر دو تاکید میکنه منتها در اولی تاکید بصورت افعال امری است و دومی بصورت صفت . اتفاقا دیروز یاد یه بیت سعدی افتادم که همین ویژگی رو داشت . « سعدی فغان از دست ما لایق نبود ای بی وفا/ طاقت نمیارم جفا کار از فغانم میرود»
مصرع اول رو میشه به دو صورت معنی کرد : 1.سعدی میگه ای داد بر من از معشوقی که بی وفا و نالایق بود. 2. سعدی به خودش میگه ناله و شکایت شایسته تو نیست
مصرع دومشم میشه به دو صورت خوند و معنی کرد : 1.طاقت جفا رو ندارم و کار من از ناله گذشته .2. طاقت جفا رو ندارم و با ناله و شکایت کارم درست میشه

2 Likes