انفجار ستاره‌ای: چطور با یک طوفان ذهنی از پرسش‌های ممکن به ایده‌های بهتری برسیم؟

متدهای خلاقیت

وقتی یکی از هم‌تیمی‌هاتون یه ایده یا محصول جدید رو پیشنهاد می‌ده، و شما می‌خواین اون رو بفهمید و ببینین که چطور کار میکنه، واکنش معمول اینه که طرف رو با سوال‌های مختلف بمباران می‌کنین: چه خصوصیاتی باید داشته باشه؟ چقدر هزینه می‌بره؟ کجا باید اون رو بفروشیم؟ کی اون رو می‌خره؟ و سوالاتی از این جنس.

پرسیدن سوالاتی از این جنس، راه ارزشمندی برای فهم ایده جدید و به چالش کشیدن اون هست، این طوری مطمئن می‌شین که تمام جنبه‌های مربوطه رو قبل از شروع کار برای اجرای ایده، در نظر گرفتین.

در عین حال، برای به دست آوردن بیشترین نتیجه از این روش، باید روشی سیستماتیک برای پرسیدن سئوالات اجرا بشه. به همین دلیل رفتن سراغ تمرین پرسش‌گری سیستماتیک و همه‌جانبه ارزش خاص خودش رو داره.

انفجار ستاره‌ای[1] راه مفیدی برای انجام این کار در اختیارتون قرار می‌ده: انفجار ستاره‌ای شکلی از طوفان فکری هست که به جای تمرکز بر روی پاسخ‌ها، روی پرسش‌ها متمرکزه. میشه به صورت لایه به لایه از این روش استفاده کرد، و در هر لایه در مورد پاسخ‌های مربوط به پرسش‌های لایه قبلی سوال پرسید.

برای مثال، فرض کنین یه هم‌تیمی طراحی جدیدی برای یک کفش اسکیت پیشنهاد میده. یه سوالی که ممکنه پرسیده بشه اینه که «مشتری کیه؟» جواب: «اسکیت‌بازها». ولی باید عمیق‌تر بررسی کنین تا مطمئن باشین که بازار هدف رو دقیق مشخص کردین: «چه نوع اسکیت‌بازی؟» جواب: «اون‌هایی که پرش‌های زیادی دارن، در نتیجه نیاز به قسمت پشتیبان اضافی دارن!» و به همین ترتیب.

با این کار تمرکز بازار محصول رو مشحص می‌کنین: محصول بیشتر به درد اسکیت‌بازهای نمایشی و رقص‌های پاتیناژ می‌خوره.

نکته: اگه واقعا میخواین که یک پیشنهاد قوی ارائه بدین، می‌تونین از تکنیک‌هایی مثل تحلیل ریسک[2] و تحلیل اثر[3] استفاده کنین تا سوالات مهم‌تر رو حتما در نظر بگیرین.

چطور از روش انفجار ستاره‌ای استفاده کنیم؟

به یک محصول، چالش یا معضلی که باید روی اون کار کنین، فکر کنین و مراحل بعدی رو اجرا کنین:

مرحله اول: یک صفحه بزرگ کاغذ بردارین، یک ستاره شش‌گوش در وسط اون بکشین. ایده، محصول یا چالش خودتون رو در وسط ستاره بنویسین!

مرحله دوم: کلمات «چه کسی؟»، «چی؟»، «چرا؟»، «چه وقت؟» و «چطور؟» رو در نوک هر گوش بنویسین.

مرحله سوم: یه طوفان ذهنی برگزار کنین و سوالاتی در مورد محصول یا ایده که با هر کدوم از این پرسش‌ها میشه مطرح کرد، رو بنویسین. به هیچ وجه تلاش نکنین به سئوالات پاسخ بدین و صرفا سعی کنین تا حد ممکن سوال بپرسین!

مرحله چهارم: بسته به هدف تمرین، میتونین انفجار ستاره‌ای رو برای پاسخ‌های مربوط به پرسش‌های مرحله قبل هم انجام بدین.

روش های تفکر خلاق

انفجار ستاره‌ای شکلی از طوفان ذهنی هست که برای تولید سوال‌ها به شکل سیستماتیک و همه‌جانبه استفاده میشه. این روش از طریق فهم همه جنبه‌ها و انتخابهای ممکن، میتونه به فرآیندهای حل مسئله یا تصمیم‌گیری کمک کنه.


  1. starbursting ↩︎

  2. Risk analysis ↩︎

  3. Impact analysis ↩︎

8 پسندیده