فایل pdf خیلی از کتاب های خارجی رو تو ایران نمیشه به صورت original خرید. یا سیستم های پرداخت ایران رو تحریم کردن یا امکان پرداخت دلاری برای خیلی از ماها وجود نداره. بنابراین خیلی از وقتا برای داشتن فایل یک کتاب در ایران چاره ای جز دانلود کردن از سایت های متفرقه نیست.
به نظرتون میشه گفت این نوع دانلود کردن غیر اخلاقیه چون حقوق ناشر زیر پا گذاشته میشه؟ یا بر عکس; خیلی هم اخلاقیه چون تنها راه پیش روی ما برای دسترسی به اون کتابه؟
سایت هایی که این منابع رو در ایران در اختیار ما قرار میدن آیا کارشون غیر اخلاقیه؟
این که بعضی از سایت های ایرانی این منابع رو با قیمت پایین میفروشند کار درستیه؟ یا باید به رایگان این منابع رو در اختیار مخاطب قرار بدن؟
سوال سخت و نیاز خوبیه! مخصوصا که ممکنه پاسخ دهنده خودش مصرف کننده ی پی دی اف های قابل دانلود در دنیای وب باشه
اول اینکه فکر میکنم اخلاق نسبی هست و بسته به شرایط، بالا پایین میشه! برا همین گفتن اینکه اخلاقی هست یا نه، به شرایط موجود هم بستگی پیدا میکنه.
من خودم:
مجانی دانلود و استفاده کردم،
موقعی که دسترسی پولی داشتم برا کسانی که دسترسی نداشتن دانلود کردم،
وقتی میتونستم فایلا رو از سورس اصلی یعنی نویسنده تهیه کنم، باهاشون تماس گرفتم و شرایطم رو گفتم و فایل رو درخواست کردم،
وقتی امکان پرداخت داشتم (چه از لحاظ شرایط مالیم و چه از لحاظ امکان انجام تراکنش) خرید هم کردم.
مسلما گزینه های سوم و چهارم برا عزت نفس و اعتماد به نفسم تاثیر بهتری داشتن، ولی همیشه در دسترس نبودن!
سایتای ایرانی که مجانی دانلود میکنن و میفروشن، ارزشی که ارائه میدن عملا گوگل کردن هست. و خب اگه چنین نیاز و درخواستی از طرف جامعه هست، هست دیگه. درست و نادرست خیلی براش معنا نداره. ولی بعید میدونم خیلی دووم داشته باشه، چون نسل های جدید از بچگی با گوگل و ابزار دیجیتال بزرگ میشن.
بگذارید قبل از هر چیز مفاهیم ، که مهم ترین بخش درک و فهم است برای مان روشن شود برای اینکار نیاز به این داریم که مفهوم اخلاق را برای خود روشن کنیم.
برای استفاده از تعریف دقیق و بی نقص معادل کلمه ی اخلاق در زبان علمی -که همان زبان انگلیسی هست - بررسی میکنیم
کلمه ی Morality معادل کلمه ی اخلاق در زبان انگلیسی است که تعریف آن طبق لغت نامه ی آکسفورد این است :
اصول مربوط به تمایز بین رفتار درست و غلط یا خوب و بد
حال باید به این قضیه تمرکز کنیم که آیا انتشار فایل PDF کتاب خارجی امری درست است یا غلط (و مشابهاً خوب است یا بد)
تشخیص درست بودن یا غلط بودن یک امر در یک جامعه به فرهنگ جامعه ی مورد بررسی باز می گردد که شاخصه های خوب و بد در فرهنگ جامعه چیست . از آن جایی که معیار های ما برای خوب و بد بودن میتواند متفاوت باشد میتوانم به شما بگویم که پاسخ دقیقی برای این موضوع نداریم
برای مثال میتوانم به شما بگویم رنگ پس زمینه سفید است و با دیدگاه و عقیده ی خود این را میگویم اما شما بگویید رنگ پس زمینه خاکستریست و دیدگاه خود را دارید و هر دوی این دیدگاه ها به دلیل معیار هایی که داریم درست و متفاوت است
این بحث کاملا به بحث کپی رایت مربوط میشه. سئوال اینه که آیا رعایت کپی رایت الزامیه یا نه؟ بحث مهمتر اینه که آیا وجود کپی رایت در جامعه الزامیه یا نه؟ مسئله دوم تا حدی مهمتره. در نبود کپی رایت با “نظارت قوی” به ویژه در مورد محصولات فکری، این محصولها توان کارآفرینی خودش رو از دست میدن. انگیزه افراد برای کار و سرمایه گذاری روی این نوع کارها کاملا از بین میره. چون میتونن صبر کنن تا یه فرد یا شرکت دیگه وقت و سرمایه زیادی خرج کنه و بعد اونا کار رو کپی برداری کنن. عملا قسمت عظیمی از دنیای سرمایه در سطح تولید تکنولوژی به همین مسئله برمیگرده. در نبود کپی رایت عملا در جامعه فقط دلالی (توزیع صرف محصولات) و رانت (قدرت غیرقانونی برای دفاع) میتونه به عنوان پشتوانه کار مفید مطرح باشه، چیزی که در مورد جامعه ما هم به وضوح دیده میشه.
ولی به عنوان به فرد به نظرم تا وقتی قانونی در جامعه وجود نداره، رعایتش بی معنیه. به همین خاطر فکر میکنم رعایت کپی رایت در ایران به هیچ وجه الزامی نیست.
به نظرم باید زودتر از اون باید نگران انتشار غیرقانونی محتوایی که داخل کشور تولید میشه باشیم.
برای مثال سریال شهرزاد که نمونه بارزش هست، من یادم هست اون موقع که تو خوابگاه بودیم، یک نفر (حالا نمیدونم به چه شکل) یه قسمت رو دانلود میکرد، میریخت رو فلشش و به هر اتاقی که میرسید بهشون میداد. و خب در هر اتاق هم پنج شش نفر هم هستن، اونها هم همه با هم میشستن میدیدن.
تجربه
من شخصا چون تجربه ای کوچیک تو کار تولید یک نمایش بودم، سختی کار رو دیدم. چند نفر بودیم که با هم تمرین میکردیم. اولا باید هزینه پلاتو رو پرداخت میکردیم و از اونجایی که هر کدوم مشغله داشتیم تمرینمون میموند برای آخرای شب. ساعت 11 شب تمرین تموم میشد و ساعت 12 یا 1 شب میرسیدیم به خونه. سرتون رو درد نیارم. بسیار کار پر زحمتی بود.
تولید یک سریال خب به مراتب از این سخت تر و هزینه‌بر-تر هست. اینکه خیلی ساده لینک دانلود این سریال ها (شهرزاد، عاشقانه و دیگر فایل ها و رسانه ها) در سایت ها و یا کانال ها موجود هست و از اون بدتر کسی که اینها رو میخره مورد تمسخر قرار میگیره، موضوعیه که باید زود تر از انتشار فایل هایی که مورد سوال قرار گرفت بهش پرداخته بشه.
از همه شما به خاطر پاسخ هایی که ثبت کردید متشکرم. من تقریبا با تمام موارد مطرح شده موافق هستم.
واقعیت اینه که ما برای قرار دادن یک سری منابع آموزشی بر روی سایت (برای دانلود رایگان) به این سوال برخوردیم که این کار چقدر میتونه اخلاقی باشه؟
و در نهایت به این نتیجه رسیدیم:
برای محتوای تولید شده در داخل کشور، این کار به هیچ قیمتی نباید انجام بشه و اصولاً در هر شرایطی کار غیر اخلاقی ای است.
برای محتوای تولید شده در خارج از کشور، این کار به چند دلیل غیر اخلاقی نیست؛ مثلا اینکه مخاطب ایرانی به دلیل انواع تحریم های سیستم های پرداخت بین المللی حتی قادر به پرداخت هزینه و خرید محتوای اورجینال نیست.
سوال بعدی که برای ما پیش اومده اینه که آیا این کار غیر قانونیه؟ آیا در ایران ما از لحاظ قانونی ملزم به پایبند بودن به قوانین کپی رایت بین المللی هستیم؟
کاملا با این موافقم که وجود قانون کپی رایت اغلب ضروری و مفیده ولی اجرا نکردنش هم حس خوبی به آدم نمی ده و من فکر می کنم باید اصلاح بشه.
تجربه
ما همه دانشجو هستیم و احتمالا همه تجربه اینو داریم که برای یک کار علمی لازم داریم که مثلا به ۱۰ -۱۵ تا کتاب سرک بکشیم م چند صفحه ای بخونیم. Google books خیلی اعصاب خرد کنه و صفحاتی که لازم داری (اگر بیشتر از یکی دوصفحه بخونی) رو پنهان می کنه. اینم منطقی نیست که آدم ۱۰ - ۱۵ تا کتاب هر کدوم حدود ۵۰ تا ۱۰۰ یورو بخره تا بعد از خوندن ده صفحه ببینه که بدردش نمی خوره. دردسر فزاینده برای خرید از داخل ایرانه که شدنی نیست. بنابراین من همیشه با کمال میل کتاب ها رو دانلود می کنم مگر کتاب های اصلی دوره تحصیلی ام. چرا؟ چون در مورد ما دانشجوها، قانون مسخره ایه که باید اصلاح بشه.
انتشار پی دی اف خوب می تونه همین ارسال ساده ایمیلی بین دانشجوها هم باشه و زیاد اتفاق می افته. این هم غیر اخلاقی نیست به نظر من.
ولی مسلما با فروش غیر قانونی هیچ محصولی موافق نیستم. سایت هایی هستن که محصولات دیگران رو نه اینکه به رایگان بذارن، بلکه می فروشن. خوب این مورد بدیهیه که باید شامل مجازات کپی رایت بشه.
جدیدا یه سری کانال های تلگرامی هم فایل پی دی اف کتاب های عمومی رو شیر می کنند. نمی دونم که از راه کانال تلگرام کسب درآمد می کنند یا نه، اگر می کنند غیر اخلاقیه.
جمع بندی
به طور کلی به نظر من کتاب های عمومی یعنی کتاب هایی که برای آموزش و تحصیل استفاده نمی شن رو باید خرید. حتی در مقیاس فردی. هم ایرانی هم خارجی. بخصوص اینکه تا جایی که خودم تجربه دارم همیشه یک نسخه با قیمت مناسب و معقول می شه پیدا کرد. آمازون، فیدیبو، کتاب صوتی، منابع کتابخانه ها و …
سلام
چرا راه خرید محصولات به شکل قانونی نیست؟
علاوه بر وجود واسطه های بسیار شما قادر به دریافت کارت های اعتباری خارجی هستید.
ضمنا این نوع تحریم تنها به خاطر اعمال و افکار خودمون هست.مثل به رسمیت نشناختن کپی رایت توسط کشورمون و…
ضمنا پیشنهاد می کنم حداقل به خاطر انسانیت از انتشارات یا نویسنده کتاب برای این کار اجازه بگیرید و ضمنا دسترسی آی پی غیر ایرانی رو به لینک های دانلود این گونه کتب غیرفعال کنید.
مگر کتاب های اصلی دوره تحصیلی ام. چرا؟ چون در مورد ما دانشجوها، قانون مسخره ایه که باید اصلاح بشه.