به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد : آمار آژانس بین المللی انرژی از میزان یارانه انرژی در سال 2017 نشان میدهد که ایران رکورد دار پرداخت یارانه انرژی بین کشور های جهان بوده است. چین تا سال 2016 در این رتبه بندی در جایگاه اول قرارداشت، اما در سال 2017 میزان یارانه انرژی ایران به 45 میلیارد دلار ( 45.000.000.000 دلار ) رسیده که از میزان یارانه پرداختی در چین حدود 7 میلیارد دلار بیشتر است.
جمعیت ایران حدود 83.000.000 نفر
جمعیت چین حدود 1.400.000.000 نفر
سرانه یارانه انرژی پرداخت شده در ایران برای هر نفر تقریبا معادل 540 دلار
سرانه یارانه انرژی پرداخت شده در چین برای هر نفر تقریبا معادل 27 دلار
بعد از ایران و چین بترتیب کشور ها عربستان صعودی، روسیه، مصر، اندونزی، ونزوئلا، هند، الجزایر، مکزیک در رتبه های 3 تا 10 قراردارند.
همینطور آمار نشان میدهد که یارانه انرژی سال 2017 نسبت به سال 2016 حدود 11 میلیارد دلار افزایش داشته که یعنی تقریبا 30% افزایش!!!
با توجه به اینکه پرداخت یارانه در راستای قوانین حمایتی دولت قرارمیگیره که تا حدود زیادی از وظایف اصلی دولت نیست آیا راهی برای بهبود این وضعیت وجود داره؟
رقم یارانه های پرداخت شده با احتساب دلار 5000 تومانی معادل 225 هزار میلیارد تومان هست!
آیا دولت باید یارانه حامل های انرژی رو قطع کنه یا این رویه رو حفظ کنه؟
با حذف این یارانه ها و سرمایه گذاری اونها در بخش های زیر ساختی کشور میشه فشار وارد شده به خانواده هارو تعدیل کرد؟
در نگاه اول حذف این یارانه امکان پذیر نیست و باعث میشه که قشر ضعیف جامعه رو ناخواسته محکوم به مرگ بکنیم. در بررسی کلی که سرانه این یارانه برای هر نفر با نرخ دلار امسال میشه 5.4 میلیون تومان در سال و 450 هزار تومان در ماه که خب پرداخت این مبلغ از توان قشر ضعیف و حتی متوسط جامعه در ایران خارج هست و مشکلات زیادی رو ایجاد میکنه.
اما موضوع اینجاست که افراد سرانه برابری در بهرهمندی از این یارانه ندارند.
اگر شما یک فرد با 1 منزل بزرگ و یک ویلا شمال و یک کارگاه تولیدی هستید برق بسیار بیشتری نسبت به اون معلمی مصرف میکنید که یک خانه متوسط داره و تازه حواسش هست که لامپ و کولر الکی روشن نباشه!
شاید در اینجا هم قانون 20/80 صدق کنه که 20 درصد جمعیت 80 درصد این یارانه رو مصرف میکنند ( تعیین سهم دقیق نیاز به بررسی های مستند داره که الان از حوصله من خارجه و روزی هم که حوصله اینکار رو داشتم آمار پایه لازم رو پیدا نکردم)
مسائل زیادی باید در این خصوص بررسی بشه بخصوص که الان درآمد دولت داره کم و کمتر میشه و این مسائل میتونن مشکلات عدیده ای رو ایجاد بکنند.
ممکنه دو سال دیگه شما دو برابر این مبلغ یارانه انرژی دریافت کنید اما بدلیل ناتوانی دولت در انجام وظایف اصلیش نتونید یک یخچال بخرید و استفاده کنید.
حذف این یارانه ها چه تاثیری در منابع درآمدی دولت داره؟ این تاثیر فوقالعاده بزرگ هست. از یکطرف دولت مجبور به پرداخت یارانه نیست و همین موضوع صرفه جویی بسیار بزرگی برای دولت محسوب میشه. از طرف دیگه معادل این مبلغ رو مردم میپردازن که باعث افزایش گردش ریال و کاهش قابل توجه نقدینگی در بازار میشه.
یارانه انرژی در سه بخش نفت، گاز و برق محاسبه شده.
من طی بررسی هایی که داشتم صرفه جویی حاصل از عدم پرداخت این یارانه اگر به استانی مثل قزوین تزریق بشه تمام ( تمام و کمال) پروژه های نیمه کاری غیر زیر ساختی استان تکمیل میشه و رشد قابل توجهی ( معادل چندین سال کنونی) در گسترش زیر ساخت ها اتفاق میافته ( یعنی هزینه لازم بابت انجام این کار ها تامین هست، حالا انجام شدن و نشدنش به خیلی مسائل بستگی داره)
این مبلغ رو مقایسه بکنید با هزینه 50 میلیارد تومانی که دولت برای مبارزه با ریز گرد ها در خوزستان اختصاص داد!
این رو مقایسه بکنید با بودجه گسترش خطوط ریلی کشور و یا بودجه دفاعی کشور
بهترین راه برای تغییر مسیر حرکت این دارایی هارو نمیتونم در 48 ساعت بدست بیاریم اما شاید در صورت بروز همفکری و ادامه سلسله مراتبی این موضوع بشه به یک جمع بندی مناسب در این زمینه رسید.
این رو هم در نظر بگیرید. با وجود این اتلاف بزرگ آیا صرفه جویی در مصارف خارنگی انرژی که در پادپرس هم بسیار مطرح شده تاثیری خواهد داشت؟ با این وجود ما فقط داریم سعی میکنیم درصد کوچکی از ضرر رو کاهش بدیم.
این رو قرار بدین کنار نیاز مبرم کشور به انرژی و کمبود انرژی که امسال تابستان همه ایران باهاش دست و پنجه نرم کردن
همینطور اینرو قرار بدین کنار نیاز روز افزون کشور برای گسترش زیر های مرتبط با تامین انرژی که هر روز در ایران ضعیف و ضعیفتر میشه
در پست بعد در خصوص ضعف گسترش زیرساخت های تامین برق یک تصویر میذارم که شاید نظرتون رو جلب کنه
در این دو تصویر مشاهده میکنید:
سهم انواه نیروگاه ها در ظرفیت نصب شده در سال 97
میزان افزایش ظرفیت در سال 1397 به تفکیک نیروگاه
توان نیروگاه های احداث شده به تفکیک بخش دولتی و خصوصی
سهم مصارف مختلف در کشور مربوط به سال های 1396 و 1397
با این تصاویر شاید بهتر بشه درک کرد که چه قشری از جامعه داره چه مقدار از این یارانه در زمینه برق استفاده میکنه ( فقط برق)
البته خود این تصاویر جای بحث بسیار زیادی داره. در سال 97 سرمایه گذاری دولت برای احداث نیروگاه = صفر
آقایون در چه حالن؟ برنامشون چیه؟ اقتصاد دانش بنیان که میگن قراره با سیب زمینی کار کنه؟ برق نمیخواد؟
