یکم در اینترنت برای این سئوال جستجو کردم و تا حالا مفیدترین مطلبی که پیدا کردم در لینک زیر بود که مربوط به فائو (سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد) تحت عنوان “علل و پیشگیری خسارات و هدر رفتن مواد غذایی” است. دوست دارم برای راحت تر و سریعتر خوانده شدن٬ خلاصه و ترجمه شده ی این مطلب رو بذارم بنابرلین لینک رو می ذارم و بتدریج (ظرف چند روز) ترجمه و خلاصه اش می کنم:
بر طبق این مقاله: در کشورهای با درآمد متوسط و بالا٬ غذا تا حد زیادی “هدر” می رود٬ یعنی اینکه دور انداخته می شه حتی اگر هنوز برای مصرف انسانی مناسب باشه در حالیکه در کشورهای با درآمد پایین بیشترین “خسارت” وارد بر غذا در مرحله “تولید-به-فرآوری” در زنجیره تولید اتفاق می افتد.
۱) در کشورهای صنعتی٬ بر غذا به علت مازاد تولید بر تقاضا خسارت وارد می شه. کشاورزان برای پیشگیری از حوادث احتمالی و برای احتیاط جهت تحویل مقدار توافق شده٬ بیشتر از نیاز تولید می کنند.
** پیشگیری:
برقراری ارتباط و همکاری بین کشاورزان: مازاد محصول یکی می تونه به دیگری که کمبود محصول داره انتقال پیدا کنه.
(communication and cooperation between farmers, Stuart 2009)
۲) در کشورهای در حال توسعه و گاه توسعه یافته٬ غذا به علت برداشت زودهنگام محصول توسط کشاورزان فقیر٬ احتمالا دارای کیفیت مناسب مصرف نیست و دچار خسارت می شه.
** پیشگیری: کشاورزان کوچک رو ساماندهی (سازماندهی؟) کرده و برای تنوع و ارتقاء محصولات و بازار فروش آنها تلاش کنیم. (تشکیل گروه های کوچک از کشاورزان با تنوع محصولات و پرداخت وام توسط موسسات کشاورزی و پیش پرداخت توسط خریدار به آنها).
۳) یکی دیگر از دلایل هدر رفتن غذا قرار دادن استانداردهای خیلی بالا برای “ظاهر و کیفیت ظاهری” غذا توسط سوپرمارکت هاست. سوپرمارکت ها ادعا می کنند که مصرف کننده جنس بدشکل و با اندازه نادرست رو نمی خره در حالیکه نظرسنجی ها نشون می ده مصرف کننده اجناس ناجور رو هم می خره به شرط اینکه تاثیری در طعمش نداشته باشه (Stuart 2009).
** پیشگیری: سئوال از مصرف کنندگان و پیشنهاد انواع گوناگونی از محصولات به آنها در خرده فروشی ها برای انتخاب.
** پیشگیری: فاصله فروش تا مصرف کننده کم بشه. برای جلوگیری از طی کردن استانداردهای کیفیت ظاهری سوپرمارکت ها٬ مثلا “بازار کشاورزان” یا “فروشگاه مزرعه” تاسیس بشه (Stuart 2009).
۴) ضعف تسهیلات بسته بندی
** پیشگیری:
۵) غذاهای نا امن برای سلامتی انسان
** پیشگیری:
۶) دور ریختن غذای زشت (کیفیت ظاهری) در خط تولید چون دور ریختن ارزانتر از استفاده یا بازیافت است.
** پیشگیری:
۷) ضعف تسهیلات فرآوری در کشورهای در حال توسعه
** پیشگیری:
۸) تقاضای محصول به اندازه زیاد و تنوع زیاد/برندهای گوناگون در مغازه ها در کشورهای صنعتی
** پیشگیری:
۹) کمبود سیستم و تسهیلات بازاری٬ عمده فروشی٬ خرده فروشی مثل شلوغی بیش از حد٬ ضعف سیستم های تهویه و سردکن٬ شرایط غیربهداشتی و … در کشورهای درحال توسعه
** پیشگیری:
۱۰) هدر رفت غذا در سطح مصرف کننده در کشورهای در حال توسعه حداقل است (علت: فقر).
۱۱) فراوانی و نحوه نگرش مصرف کننده در کشورهای صنعتی باعث حجم وسیعی از هدر رفت غذا می شود (علت: ثروت).
** پیشگیری: آگاه سازی عمومی (آموزش)
تولید قطعات اضافی در کارخونه ها و انبار کردن این قطعات یه اتفاق طبیعی هست! و خیلی وقت ها حتی باعث ناکارامدی و کاهش بازدهی کارخونه ها میشه. چرا که منابع صرف تولید چیزایی میشه که ممکنه هیچ وقت مصرف نشه. برای حل این مشکل شرکت تویوتا در دهه ی ۱۹۴۰ اومد یه روش مدیریتی رو استفاده کرد که خیلی هم خوب جواب داد و همین الان پایه ی بعضی سیستم های مدیریتی کنترل چرخهی تامین کالا شده: فرایند کانبان!
در توصیف ویکی پدیای کلمه ی کانبان اومده: «فرایندی از تولید یا کار در سازمان دانستهاند که موجودی را کنترل میکند. کانبان به زمان تولید و زمانبندی تقاضا اشاره میکند.»
یک توصیف خوب از فرایند کانبان در لینک زیر آورده شده:
من هم یه گوگل کردم راجع به فعالیت ها، تکنولوژی ها و اپلیکیشن های مختلف که به نفع کشاورزها و یا کاهش هدررفت غذا کار کردن. سه مقاله ی توصیفی بهتر رو اینجا قرار دادم.
###حرکت های الهام بخش برای کاهش هدررفت غذا
در این مقاله ی foodtank میتونین راجع به 21 حرکت الهامبخش که در نقاط مختلف دنیا برای کاهش هدررفت غذا انجام شده بخونین:
مثلا در کترینگی در برلین، به اسم Culinary Misfits، که توسط دو دوست راه اندازی شده، سبزی ها و میوه های نافرم رو از سوپرمارکت ها با قیمت کمتر میخرن و ازش در دسرها و یا غذاهای کترینگ استفاده میکنن.
یا در حرکتی به اسم «بازار دقیقه آخر» یا Last Minute Market در ایتالیا، مواد غذایی اضافه به افرادی که اونا رو مصرف میکنن میرسه. اسم این یکی من رو یاد پروازهای دقیقه اخر انداخت که ارزونتر هستن و کمک میکنن هواپیما خالی نره.
21 حرکت الهام بخش در لینک بالا لیست شدن که اکثرشون ایده ی ساده ای دارن، و اجرای پیگیر! مهم ترین نکته ای که اون ها رو جز حرکت های الهامبخش قرار داده.
لیستی از ده اپلیکیشن که حالت پلت فرمی دارن بین مصرف کننده و توزیع کننده:
این استارتاپ ها روی استفاده از غذای باقیمونده تمرکز کردن و در این لیست استارتاپی که روی تولید به اندازه ی مواد غذایی تاثیر بذاره ندیدم!
از بین اونها pareup برام جالب بود که میشه تخفیفانی برای مواد غذایی در نظر گرفتش: رستوران ها و سوپرمارکت ها میتونن مواد باقیمونده که ممکنه خراب شن رو با تخفیف بالا در اختیار افراد قرار بدن.
البته تیم پشت این استارتاپ ظاهرا کارشون رو عوض کردن و در لندینگ پیجشون گذاشتن که اگه کسی خواست هدف اون ها رو پیش ببره کافیه یه ایمیل بهشون بزنه.
لیستی از 23 اپ موبایل که بعضی هاش تسهیلگر رابطه ی تولیدکننده (مزرعه دار) و مصرف کننده هستن:
مثلا یکی از این اپلیکیشن ها، Locavore، هست که کمک میکنه به نزدیک ترین مزرعه ای که مواد غذایی مورد نیازت رو داره، دسترسی پیدا کنی، یه جورایی شبکه ای از مزرعه های محلی.