تصویری که مشاهده میکنید مربوط به یکی از محدوده های آبیاری در شهر قزوین هست که من باید توسط یک کامیون و یک کارگر که هربار میتونند 12 هزار لیتر آب (حداکثر) حمل کنند و نهایتا میتونن 9 سرویس در طول شب برسونن آب یاری بشه
این آبیاری مربوط به حاشیه یک خیابان هست یعنی درخت ها و گیاهانی که بر خیابان کاشته شدن و البته صاحب شخصی هم ندارند.
چرا میپرسم؟
من از اول اول خرداد ماه بصورت تقریبا اتفاقی مشغول به انجام اینکار شدم که کارگر آبیاری باشم. همراه با کامیون حرکت میکنم و یک یا دو لوله آب متصل به مخزن رو باز میکنم تا باغچه های حاشیه خیابان آبیاری شود.
امروز 15 تیر ماه، هر چهار علمک(دکل،لوله یا هرچیزی که شما بهش میگید) بسیار کم فشار شدند. بصورتی که علمکی که ما از اون استفاده میکردیم زمان پر کردن کامیونش از کمتر از 15 دقیقه به حدود 25 دقیقه رسیده!
دنبال چی هستم؟ روش های ارزون و سریعی که بتونه این آبیاری رو بهینه کنه و چشم انداز توجیه پذیری برای پیمانکار،سازمان فضای سبز و استانداری داشته باشه تا بتونیم. اینکار نمیتونه با یک برنامه بزرگ و سنگین(بلحاظ مالی،زمانی و نیروی انسانی) انجام بشه که توضیح دلایلش زمان بر و خارج از بحثم هست.
چه اطلاعاتی قابل جمع آوری هست؟ تقریبا هرچیزی که از محیط نیاز باشه قابل دستیابی در زمانی تقریبا کوتاه هست،شخصا در طول هفته میتونم برای تمام مسیر ها یک فایل مستندات آماده کنم.
مشکلات روزمره چیا هستند؟
1-آبی که با فشار از لوله خارج میشه بخش زیادیش از سمت دیگه جدول بیرون میریزه
2-باغچه هایی که مشکل دارن و آب از اونها خارج میشه
3-باغچه هایی که مردم و کسبه در اونها دست بردن و مانع حرکت آب یا موندن آب در باغچه شدن
4-باغچه هایی که پر از آشغال هستن
5-باغچه هایی که عملا خشک شدن و هنوز دارن آبیاری میشن.
6-باغچه هایی که گیاهان ظریف در اونها کاشته شده(گیاه در اولین آبیاری با فشار آب نابود میشه)
7- عدم آبدهی منظم(تقریبا من در این مدت مطمئن شدم که هیچ ترتیب و نظمی درآبیاری وجود نداره)
8-درخت هایی که دورشون بصورت کامل با سیمان یا بتن کور شده
9-درخت هایی که دور اونها اونقد تند شده که نمیشه به اندازه آب مورد نیازشون زیرشون آب ریخت
10-باغچه هایی که شیب های شدید دارن و بخش های بالایی باغچه اصلا آب نمیخوره
11-باغچه هایی که خاک اونها هم مرز یا بالاتر از جدول های حاشیه شده و اصلا آب نگه نمیدارند.
12-باغچه های بزرگی که بصورت غرق آبی آبیاری میشن و چندین برابر آبی که برای گیاهان لازم هست باید صرف بشه تا آب به تمام سطح باغچه برسه
13-باغچه هایی که پر از علف های هرز هستند و با هربار آبیاری این علف های هرز قویتر و گیاهان مورد نظر ضعیفتر میشند.
چه کارهایی تاحالا خیلی کمک کرده؟
1-یک دایره با خاک زیر درخت ها درست کردند
2-شیار زدن کنار شمشاد ها
3- بستن سر و ته باغچه هایی که خراب یا بدون گیاه هستن
4-خالی کردن وسط باغچه ها و شیب دادن کناره ها
چرا خودت یه بیل برنمیداری درستشون کنی حالا؟
اولا:بخشی از باغچه ها که زمان و مکان خیابان اجازه بده رو تا حدی میزان میکنیم ولی کامیون درحال حرکت هست و اگر من حواسم نباشه لوله به تیر برق،تابلو،سطح آشغال یا هرچیز دیگه ای گیر میکنه و میشکنه،یا ممکنه باغچه تموم بشه و آب بریزه در خیابان(همین که پشتس راه میری باز آب زیادی جاهایی که نباید میریزه)
دوما: این یک شهر هست و به عنوان یک نفر که تامین مالی هم نمیشم نمیتونم اینکار رو انجام بدم و ادوات و یا چیزای دیگه مورد نیاز رو تهیه کنم
سوما: این فقط یک منطقه از شهر است.
حالا خود صاحب مسئله میتونن با جزئیات بیشتر توضیح بدن، ولی اون طور که من متوجه شدم آبیاری فضای سبز شهری بهینه نیست (non-efficient هست) و دنبال روش های ساده و کم هزینه ای هستن که این ابیاری بهینه بشه.
مشکلات خیلی زیادی این وسط وجود داره که اولویت بندی نشدن، و معلوم نیست رفع کدومش میتونه بازدهی کار رو بهتر ببره بالا و یا هزینه رفع کدومش کمتره.
مثلا ظاهرا آب از باغچه ها و پای درخت ها میریزه بیرون، و یا گاها بعضی درخت ها اصلا آب نمیخوره به دلیل طراحی بد باغچه ها و گودال های پای درخت ها.
من بودم تو مرحله اول چالش‌های موجود رو دسته بندی و بعد اولویت بندی میکردم. مثلا بر اساس معیارهایی مثل:
میزان اثربخشی رفع اون چالش
این چالش باعث چه جور مشکلی میشه؟ (مثلا مشکل زمان بندی اجرای آبیاری و یا مشکل نرسیدن آب کافی به درخت ها)
و …
با این توصیف کلی که از مسئله ارائه شد، به نظرم میرسه برای قدم اول تنظیم یه نقشه پر از برچسب میتونه اثربخش باشه. هدف از تنظیم این نقشه صرفا مدیریت منابع هست.
این نقشه رو خود شما میتونین به مرور تنظیم کنین. تو این نقشه قراره یه سری برچسب به باغچه ها و یا نواحی بدین.
به مرور باغچه هایی که
آب ازشون خارج میشه
خشک شدن ولی هنوز آبیاری میشن
گیاهان ظریف دارن
توی شیب هستن
رو شناسایی کنین و اونا رو از مسیر آبیاری با تانکر آب حذف کنین! آبیاری پرشدت این باغچه ها با تانکر بیشتر ضرر هست تا سود. بهتره یا دستی و با شلنگ آبپاشی شن و یا اینکه از آبیاری قطره ای که هزینه داره براشون کمک گرفته بشه. اگه این دوتا روش ممکن نیست، اصلا آب ندید! گیاهانش که به هر حال قراره با آب یا بی آب خشک شن!
بعد از اون، باغچه هایی که
پر از زباله هستن
پر از علف هرز هستن
شیب تند دارن
خاکشون بالاتر از جدول هست
رو شناسایی کنین و به عنوان پروژه در نزدیکی انتخابات شهری به شهرداری منطقه معرفی کنین، در عین حال که دارید به آبیاری این مناطق ادامه میدید. نزدیکی انتخابات شورای شهر معمولا به این تیپ مشکلا بودجه کوچکی تخصیص داده میشه.
برای مشکل شماره ۷، میتونین مثلا برای یه ماه روال آبدهی هر منطقه یادداشت شه. حالا یا تو ورق و یا تو فایل اکسل. بعد یه برنامه تنظیم شه بر اساس آدرس.
اگه تا حالا این تیپ کارها انجام نشده، حتما دلیل‌هایی داشته. اون دلیل‌ها چیه؟!
نمیشه زاویه علمک اش رو تغییر بدید یا روی اون فیلتر خاصی بذارید؟
برای جلوگیری از بیرون ریختن آب در علمک هایی که اجازه بدن اینکار رو میکنیم ولی این موضوع تاثیر خاصی روی آب دهی نداره متاسفانه
یعنی اگر مشکل علمک و فشار آب حل بشه، موضوع حل میشه؟
خیر ، مجموعه مشکلاتی هستن که باعث شدن ما برداشت آب بسیار زیادی داشته باشیم با بازدهی کم. لازم به ذکره که اینها منابع آب برداشت شده دقیقا از زیر شهر هستند که قبلا برای مدیریت باغستان های قزوین(الان تقریبا اثر خاصی ازشون نیست) استفاده میشدن. برداشت آب طبق تخمین من چیزی در حدود 1.1 میلیون لیتر در هر شب هست(از ساعت 11 شب تا 5 صبح)
من در تلاشم بتونم امسال یه داکیومنتیشن مناسب برای بهبود وضعیت که در نهایت به برداشت کمتر آب هم کمک میکنه آماده کنم و بدم به واحد های مربوطه در شهرداری و کمی پیگیری کنم ببینم انجام میدن یا نه در نهایت مشکل اینه : آبیاری فضای سبز شهری با ساز و کارهای کنونی و در وضعیت کمبود آبی که باهاش مواجه هستیم اصلا قابل توجیه نیست.
اتلاف آب زیاد، تلفات بالا در گیاهان، افت فشار آب برای واحد های دیگه مصرف کننده آب، بروز نارضایتی از عدم رسیدگی به فضای سبز شهری و… موضوعاتی هستن که بابت انجام این کار بصورت مهندسی نشده باهاشون مواجهیم
حالا خود صاحب مسئله میتونن با جزئیات بیشتر توضیح بدن، ولی اون طور که من متوجه شدم آبیاری فضای سبز شهری بهینه نیست (non-efficient هست) و دنبال روش های ساده و کم هزینه ای هستن که این ابیاری بهینه بشه.
همینطوره
با این توصیف کلی که از مسئله ارائه شد، به نظرم میرسه برای قدم اول تنظیم یه نقشه پر از برچسب میتونه اثربخش باشه. هدف از تنظیم این نقشه صرفا مدیریت منابع هست.
این نقشه رو خود شما میتونین به مرور تنظیم کنین. تو این نقشه قراره یه سری برچسب به باغچه ها و یا نواحی بدین.
سعی میکنم در طول هفته آتی این نقشه رو فراهم کنم و همینجا با شما اشتراک گذاری میکنم
رو شناسایی کنین و به عنوان پروژه در نزدیکی انتخابات شهری به شهرداری منطقه معرفی کنین، در عین حال که دارید به آبیاری این مناطق ادامه میدید. نزدیکی انتخابات شورای شهر معمولا به این تیپ مشکلا بودجه کوچکی تخصیص داده میشه.
در مورد رسیدگی به فضای سبز شهری چون بیشتر از خرید محصول، نیاز به پرداخت دستمزد داره خیلی کم توجه نشون میدن. همینطور طبق فهم من اعضای شورا و مسئولین صرفا در مورد خیابون محل زندگی خودشون واکنش نشون میدن
ازون گذشته شخصا نمیتونم چنین اقدامی بکنم چون باعث بروز مشکلاتی برام در محل کار میشه
اگه تا حالا این تیپ کارها انجام نشده، حتما دلیل‌هایی داشته. اون دلیل‌ها چیه؟!
خیر ، راننده کامیون ها عموما بی سواد هستند. اونها حتی زمانی که از طریق موبایل موقعیت مکانیشون پیگیری میشه خیلی تعجب میکنن و فکر میکنن یچیزی تو مایه های هک و نفوذ اتفاق افتاده
همینطور عموما معتاد هستن و اصلا حوصله چنین کارایی رو ندارن
اما در آخر و اصلیترین دلیل اینه که کار منظم و مستند امکان سوء استفاده رو از همه طرفین میگیره و این چیزی هست که بخش بزرگی از دستمزدهاشون رو تشکیل میده پس اگر تواناییش رو داشته باشن هم فکر نمیکنم پیگیری کنن
چقد خوبه که پیگیر این مسائل هستید بسیاری از محله ها هست با وجود مشکلات بسیار زیاد اما بازم کسی به فکر نیست و زیاد اهمیتی به این موضوع نمیدن خیلی عجیبه واقعا تو همون شرایط نابسامن حاضرند زندگی کنند اما کاری انجام ندن
