انتقال ویروسی بین انسان و حیوان چیز عجیبی نیست از آنفلونزآی مرغی گرفته تا کروناویروس۲۰۱۹ نمونه‌های از این انتقالها هستن. ولی مرگبارترین نوع ویروسها عموما به خفاشها برمیگردن. دلیل این چیه؟
دلیل این مطلب به سیستم ایمنی بسیار قوی خفاش برمیگرده. این قدرت سیستم ایمنی باعث میشه که بخصوص در برابر بیماریهای عفونی از اون دفاع میکنه، باعث میشه که ویروسها در بدن خفاش تکامل پیدا کنن تا قبل از اینکه از بین برن! در نتیجه بیماری خفیف خفاش در اثر ویروسهای بسیار قوی ایجاد میشه! این ویروسهای تکامل یافته وقتی به میزبانی با سیستم ایمنی ضعیفتر مثل انسان میرسن، باعث مرگ میشن!
این شکل از ارتباط وسیع در حیات جانوری بسیار جالبه و البته برای ما مخوفه! قوی بودن سیستم ایمنی در یک گونه، منجر به مرگ و در معرض خطر قرار گرفتن گونه‌ی دیگه‌ای میشه! در نگاه اولیه به فرآیندهای تکامل و حیات، این نکات پیچیده جلب توجه نمیکنه!
مطلب جالبی بود، منتها سیستم ایمنی قوی خودش گاهی باعث ضعفه! مثال بگم حساسیت فصلی معمولا در افراد با سیستم ایمنی قوی دیده میشه، چون سیستم ایمنی این افراد سریع گرد گل رو به عنوان عامل خارجی مخرب تشخیص میده و شروع میکنه به حفاظت از بدن، و این باعث میشه ما به حالت سرماخوردگی بیفتیم، در حالی که چیزی مون نیست!
در واقع سیستم ایمنی قوی خیلی وقت‌ها باعث تخریب سلول های مفید و یا سلول‌های خودی میشن.
با این توصیف، چطور سیستم ایمنی قوی برای خفاش تبدیل به یه جور مزیت شده؟ مزیتی که باعث موندگاری این جانور در برابر عوامل کشنده برای سایر جانوران مثل انسان میشه؟
سئوال خوبیه. اگر به مقاله‌ی مرجع نگاه کنین توضیحات بسیار جالبیه داره. ظاهرا خفاشها به دلیل اینکه تنها پستانداری هستن که پرواز میکنن، در معرض عفونت سلولی قرار میگیره، به همین خاطر سیستم دفع سلولی عفونی بسیار قدرتمندی داره. این سیستم هر سلول تخریب شده‌ای به هر دلیلی رو از بین میبره (یا دفع میکنه یا به هر شکلی). نکته اینه که ظاهرا سیستم پادتنی در این مورد هم کندتر عمل میکنه و هم دیگه الزامی نیست.
نکته جالب اینه که این خاصیت خفاشها باعث شده که در مقابل سالخوردگی و اثرات سوخت و ساز سلولی هم مقاومتر بشن، یعنی به نسبت پستاندارهای هم‌سایز عمر طولانیتری دارن با وجود اینکه سوخت و ساز بالاتری دارن و قاعدتا باید عمر کوتاهتری داشته باشن!
شاید یکی از دلایل قوی شدن سیستم دفاعیشون، قرار گرفتن در معرض میکرواورگانیزم‌های بیشتر باشه. به این ترتیب با مرگ و میر دائم اونها، به مرور به تکامل دفاعی رسیدن.
