در درجه اول باید دقت کنیم که آیا ساختار یا سازمانی که قصد قطع شریان رانتی رو در اون داریم رانت پرور هست یا مخالف وجود رانت ( البته اگر این موضوع صرفا در قالب رانت خلاصه بشه )
در خصوص صنعت خودرو سازی ایران نظر شخصی بنده این هست که این سازمان ها رانت پرور بوده و پذیرای گسترش چنین بستری هستند و اصلیترین دلیلش رو انحصار در بازار میدونم . البته با لغو این انحصار در شرایط کنونی نتنها چیزی بهتر نمیشه بلکه شرایط کلی به سمت بدتر شدن پیش میره
خود خودرو سازان دلیل نوسانات بازار رو عدم ثبات در بازار کل کشور و افزایش بیرویه تقاضا بیان میکنن
این بحث صرفا در خصوص عرضه خودرو وجود نداره و گروه خودرو در بازار بورس هم سوء استفاده ها و سواری های بسیاری انجام میده
وجود فضای رقابتی و خصوصی با امکان گسترش پذیری آسان میتونه تا حدود زیادی این فضا رو کنترل کنه
ولی اگر بخواییم بکم کلیتر نگاه کنیم این شرایط قابل کنترل نیست
دلار در بازار آزاد امروز ایران در قیمتی حدود 140 هزار ریال معامله میشه
خب یکی از ارزان ترین ماشین های دنیا میتسوبیشی میراژ هاچ بک هست با قیمت بیشتر از 14000 دلار
این قیمت یعنی 196 میلیون تومان . خب با این قیمت میشه ماشین هایی با کیفیت بسیار بالا ارائه کرد حتی در ایران ولی آیا این خودرو در ایران هم ارزان قیمت محسوب میشود ؟ قطعا خیر . با متوسط درآمد یک فرهنگی بعد از سه سال کل درآمد به نیمی از این مبلغ میرسه
ماشین سی میلیون تومانی یعنی چی ؟ یک ماشین سی میلیون تومانی در بازار ایران یعنی یک خودرو با قیمت 2150 دلار در بازار آمریکا (دلار آمریکا)
حالا باید بگید که آیا این خودرو به اندازه قیمتش امکانات داره یا خیر
ولی در تعیین قیمت خودرو در بازار جهانی مسائل بسیاری تاثیر گذار هستند که از لحاظ طول بردار و یا اندازه در ایران بسیار متفاوت هستند
برای مثال یک شرکت خودرو سازی آمریکایی به کارگران خط تولیدش باید حداقل ماهیانه 2000 دلار حقوق بده
این یعنی قیمت یک پراید در ماه. اما در ایران شما به یک کارگر خط تولید اگر 2 میلیون تومان حقوق بدید بسیار هم خوشحال خواهد بود و این میشه 143 دلار در ماه! و حقوق این کارگر حتی در 12 ماه هم به 2000 دلار نمیرسه
شما در ایران سیم و کابل رو با قیمتی پایین ( انقدر پایین نسبت به بازار جهانی که باورش سخته ) خریداری میکنید
حالا چرا قیمت خودرو های ما با دلار و بازار جهانی قیاس میشه؟
ما یک بازار خودرو سازی انحصاری داریم که کسب نمیتونه درش وارد بشه
این در حالی هست که این مجموعه خودرو سازی بصورت داخلی درحال فعالیت نیست و وابستگی داره به بازار دیگر کشور ها
حالا فرض کنید 100% قطعات و مواد اولیه مورد نیاز یک خودرو در داخل کشور تامین بشه ( فلزات ، چرم و پارچه ، سیم و کابل ، تکنولوژی های بکار رفته ، پلاستیک ، طراحی و مهندسی و … ) در این صورت قطعا شما چندان به بازار جهانی وابستگی ندارید و شاید یکی از موثرترین و سخت ترین راه ها این باشه
این موضوع خیلی طولانیه و من هرموقع بهش فکر میکنم واقعا شرایط اعصاب و روانم به حالت خطر میرسه و به همین دلیل ترجیح میدم بیشتر از این در موردش صحبت نکنم 