سوسک ها موجودات دوست داشتنیایی نیستن! حمل بیماری کمترین چیزیه که با خودشون میارن. کرم ساقه خوار برنج هم یه موجود مزاحمه، این کرم رو با زنبور تریکوگراما (زنبور پارازیت) کنترل میکنن،زنبور میره و توی لارو این کرم تخم میذاره.
چجور میشه بدون استفاده از سم، تخم این سوسک ها رو بوسیله یه موجود دیگه کنترل کرد؟
خوب قاعدتا سئوال اول اینه که چه موجوداتی این توانایی رو دارن که برای این منظور به کار برن؟
واقعیت اینه که سوسکها موجودات بسیار اساسی هستن در چرخه طبیعت. در واقع حلقه تکمیل بسیار مهمی که باعث میشه فضولات حیوانات تبدیل به معضلی برای طبیعت نشن و از بین بردن اونها به طور کلی، خطرات بسیار بیشتری از حضورشون داره. این رو هم باید در نظر داشت که این فرآیند رو معمولا در جاهای دیگه با احتیاط بسیار زیادی انجام میدن!
بهتره که به جای “سوسک” از کلمهی “سوسری” استفاده کنیم. سوسکها با سوسریهایی که ما تو دستشویی و به طور کلی فاضلابها میبینیم تفاوتهای زیادی دارن و سوسریها به آخوندکها شبیهترن.
اگه لازمه از مبارزهی بیولوژیک به جای آفتکش برای کشتن سوسریها و کنترل جمعیتشون استفاده کنیم باید حواسمون باشه که دشمنهای طبیعی هر حشره معمولن به طور خاص روی همون گونه عمل میکنن. یعنی مثلن توی مثال کرم ساقهخوار و وسپ تریکوگراما باید توجه کنیم که این وسپ لزومن توی لارو یه گونهی دیگه ولی نزدیک به این کرم هم تخم نمیذاره و اختصاصی عمل میکنه.
با در نظر گرفتن این مسئله و اینکه از حدود 4600 گونهی سوسری حدود 30 گونهشون محیط زندگی مشترک با انسان دارن، اگه بنا به مبارزه بیولوژیک با سوسری تو محیطی خاص باشه اول باید از سوسریهای اون محیط نمونه برداری بشه، گونهشون توسط متخصص شناسایی بشه و بعد باز هم آدم متخصص راه مبارزهی بدون آفتکش رو پیشنهاد بده.
باید دقت کنیم که گونه حذف نمیشه بلکه در سطح کم (نهایتن ساختمون) کنترل میشن
در واقع همون کاری که با سم های مختلف میکنیم با موجود زنده میکنیم
برای اینکار باید شرایط مختلفی رو در نظر داشت
سوسک حمام (درواقع همون سوسری) غذای گونه های مختلفیه و با افزایش جمعیت دشمن اون درواقع داریم جمعیتش رو حذف میکنیم
با این حال ضرر کلی این کار (چه مالی چه زیست محیطی) کمتر از وقتیه که از سم استفاده میکنیم
ضمن اینکه این سوسری ها به سم دارن مقاوم میشن
گونه های مختلف رو باید بررسی کرد که میتونن توی این مبارزه کمک کنن
نه لزومن! کنترل بیولوژیک چیز پیچیدهایه و خیلی وقتا خودش به یه فاجعه تبدیل میشه. مثالش تو ایران افتضاحیه که وارد کردن آزولا به مزارع برنج کاری هم به عنوان آفتکش برای علفهای هرز و هم جایگزین کود شیمیایی به وجود آورد. آزولا جلبکیه که بومی ایران نیست و به محیط زیست شمال کشور معرفی شد. ولی بعد به عنوان یه گونهی فرصت طلب تولید مثلش رو زیاد کرد و به گونهی مهاجم تبدیل شد. آزولا سطح زیادی از تالابهای شمال رو پوشونده که باعث میشه نور به عمق تالاب نرسه و اکوسیستم قبلی تالاب رو تقریبن از بین میبره.
به طور کلی معرفی گونه جدید به یه سیستم (حالا یه ساختمون یا محله باشه) خیلی راحت میتونه از کنترل خارج بشه و خیلی وقتا آسیبی که میزنه از استفاده از آفتکش بیشتره. من اگه بودم و میخاستم جمعیتی از حیوانات رو کنترل کنم ویروس براشون طراحی میکردم. ویروسها قطعات کوچیک نوکلئیک اسید یا پروتئین هستن که از سیستم تکثیر سلولهای موجود زنده برای تولید مثل استفاده میکنن. چون ویروسها میتونن در سطح گونه اختصاصی عمل کنن طراحی ویروس اختصاصی برای کشتن سوسریها میتونه خیلی کم ضرر باشه. (احساس خباثت دارم!: ))) )
نتیجه بدون مطالعه کردن یه گونه و بررسی همه عناصر میشه چیزی مثل آزولا که قرار بود برکت باشه، شد شر
یه گونه جانوری مثل تریکوگراما اختصاصی روی کرم ساقه خوار برنج موثره و برای بقیه گونه ها تهدید نیست. ضمناً گونهایه که از توانایی های حرکتی محدودی برخورداره
میخوام بگم دِیمی کار کردن و بدون مطالعه کار کردن چه ضرری داره.
تولید یک ویروس انحصاری هزینه بسیار بالایی داره. چرا از اون ویروس برای ازبین بردن سلول سرطانی استفاده نکنیم؟ مگه اونا هم انحصاری نیستن؟ ضمناً خطرات اون ویروس به مراتب میتونه بدتر بشه (بشه شبیه ویروس هزارچهره ایدز)
استفاده از گونه هایی که جدید نیستن برای محیط و کنترلشون راحته رو پیشنهاد میدم
درواقع به این گونه ها آموزش بدیم که از تخم این سوسری ها تغذیه کنن (بعنوان منبع غنی پروتئین)
کرم های ساقه خوار هم به ما ضرر میزنن و ما سعی داریم ازبین ببریم
درواقع ما با گونه هایی که با ما رقابت میکنن مبارزه میکنیم
این درسته که سوسکها موجودات مهمی در چرخه زیست محیطی هستن
دقت کنین گونه رو منقرض نمیکنیم، بصورت محدود داریم کنترل میکنیم
انگار یه مزرعه دارین و حالا این مزرعه آفت زده
از چه راهی برای ازبین بردن همین جمعیت استفاده کنیم؟
عوامل فيزيكى محيط رو هم بهتره برای حذف سوسک مدنظر داشته باشيم، مثلا نور، رطوبت، شکل و پیکربندی فضا و … . سوسكا و سوسری ها رفتار خاصی رو از خودشون نشون میدن، مثلا یادگیری سوسک در روشنایی روز خیلی کمه و یا سوسک ها اکثرا از کنار دیوارها حرکت میکنن!
به نظرم با کمی توجه بیشتر به این رفتارها، میشه بعضی فاکتورها رو از محیط فیزیکی شون در خونه خودمون حذف کرد تا سوسک ترجیح بده محیط رو ترک کنه!
اساساً سوسک جاهایی زندگی میکنه که دسترسی بهش برای انسان بشدت سخته
جاهای مرطوب و درون فاضلاب
چجور پشت دیوار رو میشه روشن کرد؟
درواقع ما چون نمیتونیم این عوامل فیزیکی رو کنترل کنیم، این سوسک ها مهمون ما میشن
فرض کن موقع ساخت دیوار از این نوارهای LED که برای تزئین زیر کابینت میکشن، بکشیم پشت دیوار!
و یا به طراحی متفاوتی از این مگس کش های برقی فکر کن که قابل نصب در گوشه های دیوار باشه:
ظاهرا حداقل یه مدل سوسک کش برقی هم تو بازار موجوده:
تجربه خودم:
خونههایی که اجاره میکردیم و پُر از سوسک و سم بود. اما تنها با بستن درز لولههای فاضلاب و درزهای نورگیر ساختمان و تمیز کردن جاهای خارج از دید مثل زیر کابینتها سوسکها رو تا حد خوبی حذف کردیم و تقریبا در داخل ساختمان پیداشون نمیشد.
اما در این چند روز سوسکهایی رو توی ساختمون میبینم که فکر میکنم سرعت و قدرت زیادی دارن و از بعضی سیفونهای فاضلاب بالا میان و وارد ساختمون میشن. من هم میبرم بیرون توی حیاط و بچه گربهمون دخلشو میاره.
استفاده از نور برای پشت کابینت شاید کاربردی باشه ولی توی لوله فاضلاب رو چجور میشه روشن کرد؟
ضمنن سوسک کش بوسیله امواج صوتی یه افسانهست
بهترین و ساده ترین روش
استفاده از مخلوط شکر و جوش شیرین.
به مقدار مساوی از این دو ماده رو باهم ترکیب بکنید و تو مسیر سوسک ها و سوسری ها بریزید. شکر جذب شون میکنه که بخورن، و جوش شیرین سیستم گوارشی بیچاره ها رو متلاشی می کنه…
.
استفاده از آب و صابون،
این روشی ساده و کاربردی برای از بین بردن سوسک بزرگ است. کمی صابون (مثلا صابون حمام) و آب را باهم مخلوط کنید و آن را برای اسپریکردن در بطری مخصوص بریزید. میتوانید آن را روی سوسک ها بریزید یا آن را اسپری کنید. دو تا سه قطره از محلول آب و صابون برای از بین رفتن یک سوسک کافی است. مطمئن شوید که این محلول به سر یا بدن سوسکها اسپری شده باشد. اگر سوسکی برعکس شده باشد، فقط کافی است یک ضربه به شکم آن بزنید. سوسک سعی میکند بدود، اما خیلی زودتر از آن چیزی که فکرش را بکنید در کمتر از یک دقیقه از بین میرود.
از تله سوسک استفاده کنید.
یک روش ساده و خانگی قراردادن یک کوزه کنار دیوار است. سوسک ها وارد کوزه میشوند، اما نمیتوانند از آن خارج شوند. برای جلب توجه سوسک ها و هدایت آنها به داخل کوزه میتوانید از طعمه نیز استفاده کنید، حتی میتوانید کوزه را از آب یا قهوه نیز پر کنید. البته این روش هم مانند روش قبلی فقط موجب از بین رفتن سوسک های بزرگ میشوند و به تخم سوسک ها آسیبی نمیرسد.
از تلهی بطری نوشابه استفاده کنید
یک بطری پلاستیکی نوشابه را انتخاب کنید و از جایی که بطری باریک میشود، آن را ببرید. سپس قسمت بریدهشده را برعکس کنید و مثل یک قیف داخل قسمت پایینی بطری بگذارید. کمی آب و صابون داخل بطری بریزید و آن را در محلی که سوسکها از آنجا عبور میکنند، قرار دهید. این کار باعث افتادن سوسکها داخل بطری و غرق شدن آنها میشود.
لوازم چوبی قدیمی و پوسیده اگه تو انبار دارید حتما بندازید بره.
درضمن سوسک ها از بوی نفتالین بدشون میاد، جاهایی که رفت و آمد زیاده می تونین تو گوشه ها از گلوله های نفتالین استفاده بکنین.
و اما تفاله قهوه هم کارش عالیه. می تونید تفاله قهوه رو پس از استفاده از فیلتر چای سازتون بردارید و تو محل زندگی سوسک ها بریزید.
بفرض که همچین زنبوری پیدا بشه .کسی همچین کاری میکنه که منزل خود را جولانگاه زنبور برای دفع سوسک کنه؟
در منزل اینکار عاقلانه نیست فقط راههای دفع کم ضررتر مفیده