خودم به این فکر افتادم که خب اگه پست داره خدمت بدی ارائه میده، یعنی آدمای دیگه میتونن نیاز به پست رو پوشش بدن. با این حساب به نظرتون چه پتانسیلهای کارآفرینی در پست ایران میشه پیدا کرد؟
سایز بازار پست در حالت کلی
سایز بازار صنعت پست عدد شگفت انگیزی هست! چند تا عدد و رقم از بازار نقل و انتقال کالا (صنعت پست) در ایران و جهان برای نمایش جذابیت کارآفرینی در این حوزه:
پست در سال ۲۰۱۵ فقط در امریکای شمالی حدود ۶۰ میلیارد دلار درامد ایجاد کرده. منبع: سایت استتیستیکا.
در خود ایران، سال ۹۵ حدود ۴۸۰ میلیون مرسوله در طی سال جابجا شده، که تازه این مقدار نسبت به سال قبلش چنددرصد افت هم داشته! منبع: خبر تسنیم نیوز.
رسوندن مواد غذایی و صنایع دستی به منطقه های مدرن،
من خودم مواد خوراکی رو ارسال میکردم، که با سودی که بدست میاوردم و پول پست اندکی که پرداخت میکردم و همین طور پول کرایه خودم، هنوز هم مشتری راضی بود، چون خوراکی با کیفیت و کمیابی که ارسال کردم هزینه رفت و آمد بیشتری در تهران داشت، و کیفیت خوراکی که ارسال کردم رو هم پیدا نمیکردند.
دلیل کوچک شدن این صنعت شاید مرتبط به ارسال بیشتر نامه های الکترونیک و دعوت نامه ها به صورت اینترنتی باشد.
اما سوال خوبی پرسیدین و واقعا به نظر میرسه که صنعت پست و ارسال کالا میتونه محیطی برای کارآفرینی باشه. این بخش بزرگ از خدمات به نظر میاد که تا حدی مغفول مانده از دید کارآفرینان ایرانی و تا حدی استارت آپهایی چون الوپیک موفق عمل کرده اند. البته احتمال دارد که اسنپ و شرکت هایی که بزرگ شده اند در این بخش وارد شوند. با اینحال و با توجه به حجم بازار قطعا نیچ مارکت های خوبی باید وجود داشته باشد.
یک سوال اینه که دولت تا چه حد امکان فعالیت در این حوزه رو به بخش خصوصی میده و تا چه انحصارگرایی داره؟ من دقیق نمیدونم ولی به فرض امکان شرکت های خصوصی و کارآفرینان، سوال بعدی این است که تا چه میزان قیمت گذاری مرسولات در دست دولت هست و قوانین دست و پاگیر تا چه میزان در این حوزه از ورود کارافرینان خوش فکر جلوگیری میکند؟
نکته خوبی در مورد دخالت دولت اشاره کردی. من فکر میکنم دقیقا به دلیل همین ترس کسی حاضر نباشه که روی گسترش کسب و کار در این حوزه سرمایه و انرژی بزاره. نکته به عدم اطمینان هم برمیگرده، یعنی حتی اگر در ابتدای کار دولت خودش رو کنار بکشه، چون قوانین و نیروی محافظتی خاصی برای بخش خصوصی وجود نداره، کسی ریسکی در ابعاد پست رو انجام نمیده.
البته شاید افرادی متصل به حوزه قدرت بخوان وارد بشن ولی نتیجه چیزی میشه مثل داستان مخابرات و پیچیدگیهایی که صرفا برای لاپوشانی ایجاد شد.
شاید برای قیاس با اتفاقی که بین صنعت پست در آمریکا و آمازون اتفاق افتاد و نسبتا تونست که از ورشکستگی نجاتش بده، بد نباشه به فروشگاههای بزرگ دیجیتالی مثل دیجیکالا نگاه کنیم. کسی اطلاعی داره که رابطه این حوزه با پست به چه شکلیه؟