آموزش و پرورش در کشورهای پیشرفته
آیا بهره هوشی مردم در هر منطقه به نحوه و سیستم آموزشی آنها مرتبط است؟ در ادامه چندین کشور مختلف را از این منظر بررسی می کنیم. توجه داشته باشید که منابع اکثر مطالب از ویکی پدیا هست و در انتها بررسی این مطالب رو خودم انجام خواهم داد.
هنگکنگ
هنگکنگ، شهری است جزیرهای در جنوب چین. منطقه خودمختار هنگ کنگ با هفت میلیون و ۲۳۰ هزار نفر جمعیت، از مهمترین بازارهای مالی و تجاری آسیا و جهان بهشمار میرود. مردم در این شهر با میانگین بهره هوشی 108 دارای بالاترین میانگین ضریب هوشی در دنیا هستند.
آموزش و پرورش در هنگکنگ
در هنگکنگ، هر کودک بدون عذر موجه بایستی از سن ۶ سالگی در برنامه آموزش ابتدایی شرکت کند. همچنین تکمیل آموزش متوسطه تا پیش از ۱۹ سالگی اجباری است و آموزش در بخش دولتی رایگان است.
-
آموزش ابتدایی
کودکان معمولاً از سن ۶ تا ۱۲ سالگی به دبستان میروند. شش درس انگلیسی، چینی، ریاضیات، مطالعات عمومی، موسیقی، هنرهای تجسمی و تربیت بدنی در برنامه درسی ایشان قرار دارد. در مدارس با وابستگیهای دینی، مطالعات مذهبی و انجیل نیز مورد توجه است
-
آموزش متوسطه
آموزش و پرورش متوسطه به دو مقطع راهنمایی و دبیرستان تفکیک میشود. در دوره راهنمایی، دروس جغرافیا، تاریخ و علوم به مواد درسی ابتدایی افزوده میشود. در سالهای دبیرستان آزادی انتخاب بیشتری در مواد درسی به دانش آموزان داده میشود.
-
آموزش مکمل
آموزش تجارت در مقطع دبیرستان، برگرفته از روشهای آموزش فنی و حرفه ای است. دانش آموزان در این روش آموزش معمولاً برای کسب تجربه وارد محل کار واقعی میشوند. آموزش مکمل هم از طرف مؤسسه آموزش فنی و حرفه ای هنگ کنگ و هم دانشگاههای خارجی حمایت میشود. شورای آموزشهای حرفه ای (VTC) سطح کارآموزی را بر اساس استانداردهای خود میسنجد. VTC همچنین سه مرکز مهارت آموزی به معلولان را اداره میکند.
-
آموزشهای جایگزین
موسسات بینالمللی نیز در هنگ کنگ در هر دو مقطع ابتدایی و متوسطه فعالند. دانش آموزان مدارس بینالمللی، در آزمونهای عمومی هنگ کنگ شرکت میکنند. مدارس بینالمللی علاوه بر الگوگیری از نظام آموزشی کشورهای مادر، مانند بریتانیا، ایلات متحده، ژاپن، کانادا و … از نظام آموزش بینالمللی آی بی پیروی میکنند.
با این تفاسیر، میتوانیم تفاوت های اساسی را در آموزش این کشور مشاهده کنیم که می تواند درصد قابل توجهی را در رشد، شکوفایی و همچنین افزایش میانگین بهره هوشی (یک دست بودن جمعیت) ایفا کند. با مطالعهی مقالهی زیر و همین طور مقالهی خبرگزاری مهر در وصف کنکور کودکان در هنگکنگ، میتوانید تاثیرات واقعی یک آموزش درست و راهبردی را با عمق وجود درک کنید:
http://poulstar.com/code-children-learning/
به نظر من کشورهای آسیای شرق پیشرفته ترین سبک و عادات زندگی از نظر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را دارا هستند و نتایج نیز به همین موضوع اشاره مستقیم دارد.
ایتالیا
ایتالیا کشوری در جنوب قاره اروپا است که پایتخت آن شهر رم میباشد. این کشور از شبهجزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده است. امروزه ایتالیا کشوری توسعهیافته است و جزو گروه هشت به شمار میآید. میانگین بهره هوشی در این کشور 102 است.
-
آموزش پیشدبستانی
کودکستان که نخستین شکل آموزش بچهها در ایتالیا است، اجباری نیست، اما در جایگاه نخستین سطح تحصیلات قرار میگیرد. اکنون در مجموع ۹۶ درصد از کودکان ردههای سنی سه تا پنج سال در این کودکستانها شرکت میکنند. در طول این دوره معلمان، باید مهارتهای بچهها را در مورد خلاقیت، طرز برخوردهای اجتماعی، استقلال و روش یادگیری بهبود بخشند.
برنامه آموزش کودکستانها براساس ارتباط نزدیک میان اهداف آموزشی؛ همانندی، استقلال و رقابت، و ابعاد توسعه و سیستمهای فرهنگی نمادین پایهریزی شده است.
از جمله مهمترین برنامههای آموزشی که در مراکز پیشدبستانی ارائه میشود، میتوان از موارد زیر نام برد:
- شناخت اعضای بدن و اعضای حرکتی،
- تقویت گفتار و ادای صحیح کلمات،
- شناخت اشیاء، زمان و طبیعت،
- شناخت پیامها، اشکال و وسایل،
- برقراری ارتباط با دیگران.
برای بچههای زیر سه سال نیز توجه و خدمات آموزشی ویژهای وجود دارد که تحت مسئولیت وزارت کار است. این برنامه، توسط شهرداریها حمایت مالی شده و در میزان بسیار پایینی شرکتهای خصوصی و غیرانتفاعی آن را حمایت میکنند. در حدود ۸ درصد جامعه از این برنامه برخوردارند.
مدارس پیشدبستانیِ دولتی، از معیارها و الگوهایی[1] پیروی میکنند که توسط حکم وزارتی صادر شده است. اهداف این مقاطع عبارتند از تقویت قابلیتهای فرد با توجه به ویژگیهای بدنی، عقلانی و سایکودینامیک، کمک به فرد در حصول اعتماد به نفس، توسعه تواناییهای فرد به ویژه تواناییهای عقلانی، زبانی، حرکتی، ادراکی و احساسی اوست.
فعالیتهای آموزشی به طور منظم توسط بازرسانی که در واقع در نقش مشاوران عمل میکنند، کنترل و ارزیابی میشود. بیشتر مقطعهای پیشدبستانی غیردولتی هم این الگوی آموزشی را پذیرفته و به این ترتیب، کیفیت خدمات آموزشی را تضمین میکنند. سایر عواملی که در بهبود کیفیت خدمات آموزشی دخیل هستند شامل الگوهای آموزشی ذکر شده، به اضافه صلاحیت معلمان و نسبت تعداد معلمان به شاگردان است.
-
آموزش ابتدایی
تحصیلات اجباری در ایتالیا، با آموزش دوره ابتدایی آغاز میشود که هفت سال طول میکشد و برای بچههای بین شش تا ۱۳ سال است. این دوره در سراسر کشور کاملاً گسترده شده است.
مدارس ابتدایی از استقلال آموزشی و سازمانی برخوردار هستند. استقلال، به معلمان یک مجموعه کامل از فرصتها میدهد که برنامههای درسی جاری را انعطافپذیرتر کنند و آنها را با نیازهای یادگیری دانشآموزان تطبیق دهند. این قانون کارِ ابتکاری را افزایش میدهد که هماکنون بسیاری از معلمان انجام میدهند. به علت اصلاح، هر مدرسهای برنامه آموزشی مخصوصی را تشکیل خواهد داد و در اختیار دانشآموزان خانوادههای آنها خواهد گذاشت.
خودمختاری آموزشی این اجازه را به مؤسسات غیرانتفاعی میدهد که در راستای بهبود کیفیت آموزش بومی و منطقهای به طراحی و برنامهریزی طرحهای آموزشی مدارس و فعالیتهای فوقبرنامه همسو با نیازهای ویژه و منابع قابل دسترس در جهت استفاده بهتر و مؤثرتر از منابع مبادرت کنند.
محدودیتهای مربوط به انتخاب مدرسه میتواند به دلیل امکانات مربوط به مکان مدرسه و تعداد واحدهای کارکنان آن باشد. طبق قانون مدارس ابتدایی نمیتوانند کمتر از ۶ و بیشتر از ۲۵ دانشآموز داشته باشند.
برنامه آموزشی مدارس ابتدایی در دههی اخیر توسعه یافته و مهمترین ابتکارات در آن، معرفی زبان خارجه به عنوان یک موضوع درسی جدید و استفاده از اطلاعات و تکنولوژیهای ارتباطی است. زبانهای تدریس شده به عنوان زبان دوم شامل زبانهای انگلیسی، فرانسه، اسپانیولی و آلمانی است.
از جمله مهمترین برنامههای آموزش ابتدایی میتوان از موارد زیر نام برد:
زبان ایتالیایی، زبان خارجی، ریاضیات، علوم، تاریخ، جغرافیا و علوم اجتماعی، آموزش هنر، آواز و موسیقی، تربیتبدنی و علوم مذهبی که تنها موضوع انتخابی است که گزینش یا عدمگزینش آن به اختیار خود دانشآموز و والدین وی است.
در پایان کلاس پنجم، دانشآموزان ملزم به شرکت در آزمون پایان سال تحصیلی میشوند که در صورت موفقیت در آن به مقطع مقدماتی متوسطه راه مییابند. آزمون پایان سال تحصیلی شامل دو امتحان کتبی و یک امتحان شفاهی است.
-
آموزش متوسطه مقدماتی
مقطع مقدماتی متوسط نیز یک آموزش اجباری است که سه سال طول میکشد. بچههای سیزده تا شانزده سال در این مقطع تحصیل میکنند. این دوره، یک آموزش نظری عمومی و چارچوبی برای پیشرفت تواناییهای دانشآموزان در تمامی زمینهها را فراهم میکند. بیشتر مدارس مقدماتی متوسطه توسط دولت حمایت مالی شده که 96/3 درصد از دانشآموزان این رده سنی را شامل میشود. در حالی که 3/7 درصد بچههایی که در مدارس غیردولتی هستند توسط مؤسسات مذهبی و سایر مؤسسات خصوصی و غیرانتفاعی حمایت مالی میشوند.
آموزش مقدماتی متوسطه، مانند مقطع ابتدایی در مدارس دولتی رایگان است و اولیاء از طرف دستاندرکاران منطقهای برای خرید کتابهای درسی حمایت مالی میشوند. کودکانی که در مدارس خصوصی درس میخوانند هزینه و شهریه را پرداخت میکنند.
دانشآموزان میتوانند یکی از انواع مختلف رشتهها را در پایان دوره متوسطه پایین انتخاب کنند. کلاسهای درسی مقطع مقدماتی متوسطه شامل سی تا سی و شش ساعت در هفته، همراه با آموزش زبان خارجی مشتمل میشود.
امتحان پایانی آموزش مقدماتی متوسطه شامل سه امتحان کتبی زبان ایتالیایی، ریاضیات و یک زبان خارجی و یک مصاحبه بین رشتهای از تمامی دروس امتحانی است. در پایان سال تحصیلی و بعد از ارزیابی نهایی، مدرک «دیپلمادی لینزا مدیا» به دانشآموزان اعطا میشود.
این مدرک بر مبنای طبقهبندی ارزشیابی تحصیلی با عناوین عالی، بسیار خوب، خوب و متوسط به دانشآموزان ارائه میشود. علاوه بر این والدین دانشآموزان نیز از حق ارزیابی تحلیلی کودکان خود برخوردار هستند.
-
آموزش تکمیلی متوسطه
بعد از پایان دوره آموزشی اجباری و گذراندن امتحان دوره مقدماتی متوسطه، دانشآموزان ممکن است دورههای تحصیلی سه، چهار یا پنج ساله را بگذرانند.
افزایشِ تعداد و نوع دورههای آموزشی، معرفی گسترده شاخههای جدید آموزشی[2] و برنامههای جدیدی که خصوصاً دو سال اول این مقطع تحصیلی را شامل میشود، به طور گستردهای آمادگی تحصیلی این دوره را تغییر داده است. این مدارس هم عمدتاً توسط دولت حمایت مالی شده که 93/2 درصد از کل دانشآموزان را شامل میشود. 6/8 درصد باقی مانده نیز در مدارس غیردولتی حضور یافته توسط بخشهای خصوصی و مذهبی حمایت مالی میشوند. مقطع آموزش تکمیلی متوسطه هنوز رسماً به عنوان بخشی از آموزش بنیادی محسوب نشده، اگرچه نسبت بالایی از فارغالتحصیلان دوره آموزش اجباری در این دوره ثبتنام میکنند.
آموزش متوسطه تکمیلی به گروههای کلاسیک، هنری، فنیوحرفهای تقسیم میشود.
اطلاعات بیشتر در زمینه آموزش و پرورش در ایتالیا، شامل بعضی اهداف و دستاوردهای آن را میتوانید در مقالهی زیر مطالعه کنید:
هلند
هلند کشوری است کوچک از قلمروهای پادشاهی هلند در شمال غربی اروپا با شانزده و نیم میلیون جمعیت که بیشترشان مسیحی پروتستان هستند. جمعیت مسلمانان هلند نزدیک به یک میلیون نفر است. میانگین بهره هوشی در این کشور 100 است.
هلند شادترین کودکان و نوجوانان جهان را دارد
کودکان هلندی در تمامی محیطهای اجتماعی خود تعاملی مثبت داشته و در خانه، مدرسه و با دوستان خود از محیطی حمایتی برخوردارند. پدر و مادرهای هلندی حمایت بیشتری نسبت به کنترل فرزندان خود دارند. همچنین تساوی گرایی در هلند رواج داشته و معلمان استبداد ندارند.
کودکان در این کشورها آزادند تا آنچه را که میخواهند انجام دهند و با ایدههای خود مهارتهای اجتماعی را بیاموزند. مدارس هلند که تقریبا تمامی آنها دولتی هستند امتحانات اصلی را در حدود سن ۱۲ سالگی آغاز میکنند و سه سطح آموزشی در مدارس متوسط از نظر عملی و آکادمیک وجود دارد
آموزشهای ویژه نیز از سن چهار سالگی به کودکان داده میشود که باعث شده نرخ حاملگیها در نوجوانان در این کشور به نسبت دیگر کشورهای اروپایی کمترین باشد
امکان جهشی خواندن سالهای تحصیلی یا تکرار یک سال تحصیلی در سال بعد وجود دارد که باعث میشود استرس دانش آموزان در مورد سالهای تحصیلی کاهش یابد.
اگر مدرسهای قصد اخراج دانش آموزی را داشته باشد باید پیش از اخراج مدرسهای مناسب او را یافته و او را معرفی کند.
به طور کلی درباره ویژگیهای آموزش و پرورش هلند میتوانید در این مقاله از سایت چیستا مطالعه کنید.
همانطور که در تمامی این مطالب خواندید، آموزش برای کشور های توسعه یافته از نان شب هم مهم تر و واجب تر است. چیزی که در کشور ما برعکس آن عمل می شود و از اصلی ترین دلایل آن عدم آگاهی عمومی نسبت به این مهم قلمداد می شود.
در ادامه بحث به موضوع مدرسه خانه دوم می پردازیم.
مطالب این قسمت، اکثرا از پژوهشها و مقالات موجود گردآوری شدند. ممنون از وقتی که برای مطالعه این مبحث صرف می کنید.
روان ریخت شناسی : تشکیل شده از 2 کلمه روان و ریخت شناسی.
روان: روان در لغت با روح نیز مترادف دانسته شده است اما لزوماً با آن مفهوم و مصداق یکسانی ندارد. روان همآمیختگی شخصیت انسان است که بیشتر در روانشناسی موضوعیت دارد و بر اثر تلاقی رفتارها و احساسات تشخص مییابد و تحقق آن مغفول عنه میباشد، در حالیکه روح موجودی مجرد و در تحقق مستقل است و منحصر به بعد مجرد انسان نیست بلکه برای توصیف دیگر موجودات مجرد نیز کاربرد دارد و موضوعی دینی و متافیزیکی است.
گفته شده است از یک دیدگاه کلّی انسان از سه بخش جسم، روان و روح تشکیل شده است و روان، بخش واسط جسم و روح است یا نتایج تعاملات قابل مشاهده آن دو است.
ریخت شناسی: به معنای رمز گشایی و ساختار یابی در مورد موضوعی است و به تعریف و تشریح کامل موضوع می پردازد.
روان ریخت شناسی: به معنای رمز گشایی و شناسایی روان هر فرد است که در انتها فرد را در یکی از 63 مورد از انواع روان دسته بندی می کند.
منظور از الگوهای آموزشی، یک سری از بایدهایی هستند که مدارس پیشدبستانی باید به آن برسند و آنها را به کار ببندند و فعالیتهای تحصیلی بچهها باید در راستای این بایدها باشد. البته این «بایدها» صرفاً برنامه آموزشی واقعی یا خلاصه دروس نیست و فهرستی از استانداردهای کسب شده را به ما نمیدهند، اما میشود چنین پذیرفت که در واقع این معیارها به منزله یک کتاب راهنمای آموزشی برای معلمان است. ↩︎
به عنوان مثال علوم کامپیوتر ↩︎