یکی از رایج‌ترین مشکلات افراد و به خصوص زنان و کودکان در ایران، کمبود ویتامین D یا ویتامین خورشید هست. نکته‌ی جالب توجه اینه که ایران کشور پرآفتابی هست، ولی سبک زندگی و نوع پوشش ما در ایران مانع جذب ویتامین D موجود در تابش خورشید میشه.
با توجه به اهمیت ویتامین D در استحکام اسکلت بدن و همین طور سلامت بدن در دوران کهنسالی در ادامه‌ی این یادداشت، اطلاعات عمومی در این زمینه در اختیارتان قرار می‌دهم. منبع این اطلاعات جزوه‌های آموزشی هست که از طرف بیمارستان در اختیار کادر بیمارستان قرار داده شده.
ویتامین D چیه و چه فوایدی داره؟
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی هست که میتونه تو بدن ذخیره بشه و با کنترل تعادل کلسیم و فسفر به رشد و استحکام استخون‌ها و دندان‌ها کمک میکنه. در ضمن این ویتامین در سلامت استخوان در دوران پیری هم به شدت تاثیرگذار هست.
دریافت ویتامین D و کلسیم به اندازه‌ی کافی باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات افراد میشه و در ضمن جذب کلسیم و فسفر از روده ها رو زیاد میکنه و دفع اون‌ها از کلیه ها رو کم. این ویتامین از بروز سرطان روده بزرگ، افسردگی، مرگ زودرس، سکته مغزی، قلبی، ام اس، دیابت، آرتریت روماتوئید، آلزایمر و پوکی استخوان جلوگیری می کنه!
یکی از بهترین منابع برای جذب ویتامین D، خورشید هست و برای همین به این ویتامین، ویتامین خورشید هم میگن!
چون ویتامین D قابلیت ذخیره شدن در بدن رو داره، اگه مقادیر زیادی ازش مصرف کنیم، میتونه عوارض داشته باشه:
- رسوب کلسیم تو کلیه‌ها، ریه‌ها، قلب و گوش،
- دردهای استخوانی،
- از دست دادن اشتها و تهوع،
- افزایش حجم ادرار،
- یبوست،
- اختلالات کلیوی
- و مسمومیت.
عوارض فقر ویتامین D، چیه؟
اگه در دوران کودکی ویتامین D بدنمون کم باشه، ممکنه به بیماری نرمی استخوان مبتلا بشیم. از عوارض دیگه‌ی این کمبود، بزرگی جمجمه، زائده های دکمه مانند روی ستون فقرات و برجستگی سینه هست.
تو دوران بزرگسالی، کمبود این ویتامین در بدن باعث به وجود اومدن بیماری کاهش تراکم استخوانی و بروز دردهای شدید در ناحیه‌ی زانو و کمر می شه. پس حتما اگه در زانو و یا کمرتون درد حس می‌کنین برای آزمایش ویتامین د به پزشک مراجعه کنین.
در میان‌سالی حتی این امکان وجود داره که استخوان‌های بلند و بزرگِ بدن مثل استخوان ران به راحتی بشکنن. کمبود این ویتامین در دوران پیری، باعث بروز بیماری پوکی شدید استخوان، مخصوصا در زنان میشه.
چرا تو ایرانِ پرآفتاب اکثر افراد کمبود ویتامین D دارن؟
نوع لباس، گرد و غبار، شیشه پنجره ها، هوای ابری، هوای آلوده و کرم های ضد آفتاب می تونه مانع رسیدن اشعه ماوراءبنفش به بدن و مانع ساختن ویتامین D مورد نیاز در بدن فرد بشه. برای همین سبک زندگی آپارتمان‌نشینی و یا زندگی کارمندی و همین طور پوشش کامل بدن از عوامل اصلی کمبود ویتامین D در ایرانی‌ها هست.
برای جبران این کمبود، لازمه رژیم غذایی غنی از ویتامین D تو برنامه‌مون داشته باشیم. خوردن روغن کبد ماهی، ماهی های چرب، تخم مرغ، کره مارگارین، شیر غنی شده، جگر، غلات، سبزی ها و دریافت این ویتامین به صورت مصنوعی مثل قرص یا آمپول می تونه کمبود ویتامین رو در بدن جبران کنه.
در ضمن اگه هر روز ۵ تا ۱۰ دقیقه دست‌ها و صورت رو در معرض مستقیم نور آفتاب قرار بدیم، ویتامین مورد نیاز بدن تامین می شه.
اگه ویتامین D شما در حد بحرانی هست و دردهای زیادی رو در نواحی زانو یا کمر تجربه می‌کنین، بهتره اول زیر نظر پزشک از طریق تزریق ویتامین D از حد بحرانی فاصله بگیرین و بعد با رژیم غذایی و آفتاب اون حد رو حفظ کنین.
