یکی از مشکلاتی که فکر میکنم موجب کاهش کتابخوانی شده عادت افراد به متن های کوتاه است که در موضوع “مشکل خوندن متون طولانی در کشور و ترجیح متون کوتاه به رمان ها” به آن پرداخته شده. در جستجوهام به کتاب هایی برخوردم که به آنها microbook می‌گویند نمونه داخلی هم در سبکتو دیدم.
فلسفه این میکروکتاب ها چکیده بودن کتاب های اصلی است که میتوان آنها را در زمان کمتر مطالعه کرد و چیزی را هم از دست نداد همچنین می‌گویند که ناشرین برای حجیم کردن کتب دست به زیاده گویی میکنند که آنها چنین مواردی را حذف میکنند اما حالا سوال ها اینجاست که:
آیا واقعا آنها مفید هستند و می‌تواند روی آنها حساب کرد؟
برای همه موضوع کتاب میشه استفاده کرد؟ مثلا رمان!
توانایی راضی کردن قشر کوتاه خوان جامعه را دارند؟
مزه اصلی کتاب از بین نمی‌رود؟ یا این میکروکتاب ها بهتر هستند و میتوان تعداد بیشتری کتاب خواند؟
تو بحث رمان و حتی داستان کوتاه به نظرم اینکه محتوای کتاب و یا اون داستان کوتاه فشرده بشه، برای من اتفاق خوشایندی نیست. چون به نظرم از توانایی های مهم یه نویسنده داستان (چه بلند و چه کوتاه)، توصیف هر چه بهتر شرایط محیطی و احساسی و … اون داستانه. یعنی اینکه محتوای یه داستان با هدف اینکه منو ترغیب کنه به خوندن و مطالعه کردن، بیشتر ضربه میزنه به خوراکی که قراره مغز من بخوره!
ولی تو کتابهای آموزشی این قضیه برام خیلی فرق میکنه. بارها شده که یه کتابی رو میخوندم و هی تو دلم میگفتم:« لعنتی برو سراغ حرف اصلی دیگه! چرا اینقدر کشش میدی؟» همین هم باعث شده وقتی یه کتاب از این دست رو میخونم حتمن جاهاییش که احتمالاً برام ارزش آموزشی داره رو با قلم و یا برچسب علامت گذاری میکنم که بعداً نخوام دنبالشون بگردم.
اتفاقاً الان تو وضعیتی هستم که نیاز دارم هر چه بیشتر و بیشتر مهارتای خودمو از طریق اینجور کتابا بالا ببرم. ولی تا همین الان 3 یا 4 تا کتاب هست که باید تکمیلشون کنم ولی حوصلشون رو ندارم.
باید دید از چه استانداردی برای فشرده کردن محتوای یه کتاب استفاده میشه؟ به هرحال ممکنه قسمتایی که از کتاب اصلی حذف میشن برای هر کدوم از خواننده های ممکن اهمیت جدایی داشته باشن. ولی چیزی که من از افراد استفاده کننده از این کارا دیدم رضایت و استقبال نسبی بوده.
همون طور که گفتم واسه منِ نوعی، توصیفات نویسنده رمان و داستان کوتاه از شرایط داستان، ارزش زیادی داره. و اگه یه وقت بخوام ازشون استفاده کنم احتمالاً خیلی محتاطانه و سختگیرانه میرم سراغشون.
البته یه نکته که واسه خودم ارزش زیادی تو خوندن داستان داره، لحن و تِمی هست که موقع خوندن دارم. مثلاً وقتی دارم یه داستان حماسی ایرونی میخونم اگه یه موسیقی سنتی هم کنارش باشه خیلی بهم میچشبه.
حالا فرضم اینه که مثلاً موقعی که یه داستان پلیسی رو دارم از طریق صدا گوش میدم و به نوعی می خونم اگه از موسیقی به جایی هم استفاده بشه برام جذاب خواهد بود.(مثلاً داستان ها و نمایش نامه هایی که آخر شبا از رادیو پخش میشه رو یه زمانی خیلی دوس داشتم، البته اون موقع کنکور داشتم و تقریباً هر نوع تفریحی برام جذاب بود )
###سوال:
چه فرقی بین میکروکتابهای داستانی و داستانهایی که از رادیو پخش میشه هست؟
واسه این 3 تا سوال فکر کنم تنها چیزی که جواب رو معلوم میکنه زمانه!
به نکتۀ درستی اشاره کردید، متاسفانه بین ناشرین رسم شده که نویسنده را مجبور میکنند که کتاب‌اش حتماً بیش از 300 صفحه باشد.
امّا درباب خلاصه‌نویسی و قابل فهم کردن مطالب برای مخاطب عمومی، همان‌طور که آکسفورد سری Very Short Introductions رو پدید آورد. فکر میکنم میکروکتاب‌ها هم میتونن آیندۀ موفقی داشته باشن. حداقل برای ما ایرانیانی که عادت به خواندن متن‌های کوتاه کرده‌ایم.
بله مطمئنا. زیرا هم در زمان و هم در حفظ حوصله ی شما به شما کمک میکنند برای مثال خود من! میکروکتابی در زمینه ی موفقیت در چهل دقیقه ی متوالی خواندم که هم موثر و هم نسبت به بقیه ی کتاب هایی که خواندم وقت گیر نبود. البته بسته به عنوان مطالعاتتون میتونید از میکروکتاب استفاده کنید، ولی درزمینه های تخصصی مثل فلسفه و روانشناسی من شخصا توصیه نمیکنم .
ادمی که عاشق کتاب باشه به صفحات و تعداد جلدهای کتاب فکر نمیکنه. انی هم که نمیخواد کتاب بخونه و براش مهم نیست هر چفدر هم حجم کم بشه نخواهد خوند. کتاب را باید مزه مزه کرد در غیر اینصورت میشه رونامه خوندن و در حالت کمی ایده ال تر مجله خوندن
نظر تون درمورد همه صدق نمیکنه!برای مثال مادر شاغلی که کار میکنه وهزاران مشغله داره وقت خوندن یک کتاب قطور رونداره ولی میکروکتاب ها باکم حجم کردن اوننوشته ونگه داری بخش های اصلی متن میتونن به شمادرخواندن راحت تر کمک کنند.کتاب به خودی خود که صرفا به تعداد برگه نیست!وکسی هم که کتاب نمیخونه به هزار دلیل مختلف ممکنه باحجم کم میکروکتاب ها راضی به خوندن بشه! چه بسا خواننده های کم حوصله ی کتاب ها ممکنه از همین کتاب ها لذت ببرند.
)
.