بهترین مواعظ سعدی 1

دنباله‌ی موضوع گذری بر گلستان سعدی:

ایهاالناس جهان جای تن آسانی نیست

مرد دانا، به جهان داشتن ارزانی نیست

خفتگان را چه خبر زمزمهٔ مرغ سحر؟

حیوان را خبر از عالم انسانی نیست

داروی تربیت از پیر طریقت بستان

کادمی را بتر از علت نادانی نیست

روی اگر چند پری چهره و زیبا باشد

نتوان دید در آیینه که نورانی نیست

شب مردان خدا روز جهان افروزست

روشنان را به حقیقت شب ظلمانی نیست

پنجهٔ دیو به بازوی ریاضت بشکن

کاین به سرپنجگی ظاهر جسمانی نیست

طاعت آن نیست که بر خاک نهی پیشانی

صدق پیش آر که اخلاص به پیشانی نیست

حذر از پیروی نفس که در راه خدای

مردم افکن‌تر ازین غول بیابانی نیست

عالم و عابد و صوفی همه طفلان رهند

مرد اگر هست به جز عارف ربانی نیست

با تو ترسم نکند شاهد روحانی روی

کالتماس تو به جز راحت نفسانی نیست

خانه پرگندم و یک جو نفرستاده به گور

برگ مرگت چو غم برگ زمستانی نیست

ببری مال مسلمان و چو مالت ببرند

بانگ و فریاد برآری که مسلمانی نیست

آخری نیست تمنای سر و سامان را

سر و سامان به از بیسر و سامانی نیست

آن کس از دزد بترسد که متاعی دارد

عارفان جمع بکردند و پریشانی نیست

وانکه را خیمه به صحرای فراغت زده‌اند

گر جهان زلزله گیرد غم ویرانی نیست

یک نصیحت ز سر صدق جهانی ارزد

مشنو ار در سخنم فایده دو جهانی نیست

حاصل عمر تلف کرده و ایام به لغو

گذرانیده، به جز حیف و پشیمانی نیست

سعدیا گرچه سخندان و مصالح گویی

به عمل کار برآید به سخندانی نیست

تا به خرمن برسد کشت امیدی که تراست

چارهٔ کار به جز دیدهٔ بارانی نیست

گر گدایی کنی از درگه او کن باری

که گدایان درش را سر سلطانی نیست

یارب از نیست به هست آمدهٔ صنع توایم

وانچه هست از نظر علم تو پنهانی نیست

گر برانی و گرم بندهٔ مخلص خوانی

روی نومیدیم از حضرت سلطانی نیست

ناامید از در لطف تو کجا شاید رفت؟

تو ببخشای که درگاه تو را ثانی نیست

دست حسرت گزی ار یک درمت فوت شود

هیچت از عمر تلف کرده پشیمانی نیست

بیت به بیتش یک دنیا حکمت و معرفته

2 پسندیده

اگر جائی برای بحث باشه، جنبه آزادتر شخصیت شیخ سعدی رو خیلی بیشتر درک میکنم و می‌پسندم. به نظرم وقتی شروع به توصیه میکنه، کیفیت شعرهاش افت محسوسی داره.

2 پسندیده

بفرمایید از نظر شما کیفیت شعرهاش از کدوم سطر به بعد افت کرده؟

من راستش توی شعر، سعدی رو یه شاعر با سطح متمایز میبینم که نمیشه با کسی مقایسه‌ش کرد. به قول فوتبالی‌ها مثل مسی توی فوتبال :grin:، فقط با خودش قابل مقایسه هست. از این نظر گفتم که دیدگاه شخصی خودم اینه که سطح شعرهای غیر موعظه‌ای بالاتر هست. انگار طراوت رو تا حدی از دست میده، ریتم کندتری پیدا میکنه و محتاطتر میشه. این مسائل هم منطقی به نظر میاد، چون شیخ بوده و حساسیت اخلاقیات رو درک میکرده. میشه حالت مشاعره داد به بحث و در هر روز یه شعر از این نوع رو برای قیاس آورد.

2 پسندیده

به نظرم این موضوع غیر عادی نیست و چه بسا هنرِ سعدی همین باشد،در واقع او نیک می داند که پند و اندرز باید صریح بوده و به گونه ای مطرح شود که بیشترِ پیام، مستقیما و در بارِ نخست به مخاطب منتقل شود.
پس زیاد از آرایه ها و مفاهیم پیچیده استفاده نمی کند.
به گمان من شعر تعلیمی کشش کمتری نسبت به انواع عاشقانه برای کاربرد آرایه دارد یا حداقل ضرورتی دیده نمی شود.
( پس شاید در نگاه اول،این گونه شعر ها ساده تر و یا به قول شما سطح پایین تر به نظر بیایند)
اما در بیت های غیر تعلیمی باز هم سعدی هوشمندانه عمل کرده و از آرایه ها و مفاهیمی ویژه، به گونه ای متعارف استفاده کرده است و همین موضوع نوع غیر تعلیمی را در نظرِ مخاطب،حرفه ای تر یا به قول شما سطح بالاتر می نمایاند.

نتیجه:به عقیده ی من آنچه در شعر به نظر مخاطب می رسد، به سلیقه ی او و دسته بندیِ شعر مورد نظروابسته است، زیرا هر دسته پیش فرض ها و امکانات خاص خودش را می طلبد،چنانکه در بالا اشاره شد، شعر تعلیمی کشش زیادی در کاربرد آرایه مانند انواع عاشقانه (یا غِنایی) ندارد.

2 پسندیده