در ایران، نسل قبل از ما و احتمالا تا حدی خودمون، با چنین رویکردی نسبتا آشنا هستیم. مثلا پدر من حتی برای رنگ کردن خونه هم خودشون دست به کار میشدن و از اوستا رنگرز کمک نمیگرفتن. ولی با توسعهی تخصصها و همین طور پیشرفت تکنولوژی، من دارم تو همنسلهام میبینم که تمایل کمتری به انجام کارها توسط خودشون دارن. مثلا دوستام، برای تعمیر کیبورد لپتاپ هم به تعمیرات مراجعه میکنن! یا مثال دیگه تعمیر خودرو هست که جدیدا خطایابیش هم با دستگاههای کامپیوتری ممکن هست.
در امریکا، نکتهی خیلی جالب اینجاس که این اصطلاح از دهه ۵۰ که تکنولوژی شروع به پیشرفت کرده، باب شده! یعنی انگار این اصطلاح رو باب کردن که تکنولوژی باعث دور شدن افراد از انجام کارهای دستی نشه.
موافقین که کارهای دستی میتونه روی پرورش مهارتهای مهندسی تاثیر بذاره؟
اگه بله، از کی و چطور میشه چنین کارهای دستی رو وارد روند آموزش مون کنیم؟
عجیب سوال خوبیه، به نظرم خود من در این مورد به شدت ضعف دارم. پدر من هم خیلی کار ها رو خودشون انجام میدن مثلن خودشون یه اتاق رو پارکت و دیوارکوب زدن و خیلی هم مهندسی ترو دقیق تر از نصاب.
می دونی من فکر کنم پدر و مادر های ما خیلی خلاق تر بودن و الزامن هم به دلیل کمبود امکانات نبوده شاید چون یکم شر تر بودن یکم خودشون بودن تا من.
به شدت ایمان دارم که یه مهندس باید مهارت ساخت بالایی داشته باشه و تا جایی خود متکی باشه و این بر می گرده به تربیت فردی و اجتماعی باید به نظرم از دبستان یکمی کار عملی رو جدی تر بگیرن و بخشی از آموزش باشه، من یادم هست که اول دبستان روزی که نوشتن نان رو یاد می گرفتیم توی مدرسه معلممون به همت خانم معلم مهربونمون نان پختیم خیلی هم حال داد کلی هم کثیف کاری کردیم ولی پختیم. اگر این روند طی دبستان ادامه پیدا میکرد و توی راهنمایی درس حرفه و فن جدی تر و با ایمنی بالا انجام میشد شاید خلاقیت من کمی بیشتر بود. در مورد خانواده هم فکر کنم یه مشکلی که هست همین تکنولوژیه در کنار نگرانی خانواده ها از آسیب بچه ها در کار کردن با وسایل.
ولی سر جمع کار دستی قوه خلاقیت رو در افراد تقویت میکنه و این می تونه برای پیشرفت تکنولوژی در کشور بسیار مفید باشه.
این جنبه های مختلفی داره. ولی به شدت در جهت گیری ذهن به سمت خلاقیت و توانمندی اثر داره. نکته جالب در اکثر کارهای به این شکل، زودبازده بودن و لذت از کار مفید هست.
به نظرم باید جزء غیرآزمونی از آموزش باشه تا مهارتهای نسل آینده رو تقویت کنه و توان مهندسی خودشون رو بالا ببرن. اگر این آموزش به طور نهادینه باشه، به نوعی دیدگاه بومی سازش حل مسائل رو یاد میده. یعنی به شکل ساده نشون داده میشه به افراد که چه طور با ابزارهای دم دست مسائل مختلف رو حل کنند به جای اینکه لزوما به دنبال راه حل سطح بالا باشن.