###شرح مشکل
می خواستم از مترو استفاده کنم. از پله برقی که میخواستم بیام پایین، دیدم یه آقای میانسالی با دو تا عصا تو دستاش به گوشه پله برقی تکیه داده. مسلماً با دو تا عصا نمی تونست از اون همه پله پایین بره، درعین حال استفاده از پله برقی هم به خاطر سرعت زیاد و شیب تندش واسش کار راحتی نبود. دستمو گرفت که منم احساس تنهایی نکنم و با هم رفتیم پایین.
###مسئله اول
من تاحالا ندیدم افراد معلول از مترو استفاده کرده باشن. حتی بیشتر از اون تا حالا ندیدم که این افراد از امکانات شهری استفاده کرده باشن.
###پرسش
آیا دلیل استفاده نکردنشون اینه که سرویس بهتری (یا حتی در حد معمول) بهشون داده میشه؟
خیلی دوست دارم پادپرسیایی که خارج از کشور بودن و یا الان هستن تجربه ی خودشون رو بگن؟ آیا در کشورهای اروپایی مثلا معلولین از مترو می تونن استفاده کنن؟
راه حلی که دیدم بعضی از جاها استفاده میشه 1- آسانسور 2-پله برقی هایی که تا کسی روش پا نذاره شروع به حرکت نمی کنه. ولی به نظرم اصلا کافی نیست.
به دلیل جدا بودن مسائل و اهمیت هرکدوم بهتر دیدم از هم جداشون کنم. مسئله دوم
<img src="/uploads/default/original/2X/8/885ff7c8caa1178f3bad0f049b28cdfb20fe2951.jpg" width=“500” height="335"title=”طراحی خدمات معلولین” alt=”طراحی خدمات معلولین”>
در آلمان معلولین به راحتی از مترو، اتوبوس و قطار استفاده می‌کنند و در بیشتر مواقع حتی نیاز به کمک شخص دیگری ندارند. اینجا آسانسور در همه مکان‌های عمومی هست و فقط افراد خاصی ازش استفاده می‌کنند. برای مثال مادرانی که کالسکه دارند، افرادی که دوچرخه دارند و افراد معلول. مردم هم همیشه اجازه می‌دهند که این افراد زودتر از بقیه سوار قطار یا اتوبوس شوند.
در تهران هم خیلی از ایستگاه‌های مترو آسانسور دارند اما مترو به قدری شلوغ است که فضای کافی برای یک صندلی چرخ‌دار به سختی پیدا می‌شود.
هیچ وقت امکانات سخت‌افزاری (آسانسور و …) به تنهایی کافی نیست و نرم‌افزار (نحوه برخورد آدم‌ها) هم باید تغییر کند. تا جایی که من فهمیدم افراد معلول مثل تمام آدم‌های دیگر دوست دارند مستقل باشند. فقط قرار دادن آسانسور کافی نیست. همه چیز باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که شخص معلول بی‌نیاز از بقیه آدم‌ها بتواند از وسایل حمل و نقل استفاده کند.
پ.ن. جدا کردن واگنی برای افراد سالمند و معلول به نظرم اصلا جالب نیست.
مشکل اینجاست که خیلی از ایستگاه ها هم آسانسور ندارن. چند تا ایستگاه تلاقی دار هم که بماند. فرض کن از طرشت با ویلچر میشه سوار شد(مثلا از گیت هم بتونیم رد بشیم!!! ) ولی دیگه نمی تونیم بیام بالا!!!
یا حتی بدتر از تهران مشهده! همه ورودی های مترو و زیرگذرای خیابون وکیل آباد آسانسور دارن (بدون پله برقی). رو در آسانسور هم زده «اولویت با معلولین و سالمندان». بعد از ساعت 10 شب هم در همشون رو میبندن. یعنی اگر سنت بالا باشه و یا معلولیت داشته باشی حق نداری از ساعت 10 شب به بعد از اینور خیابون بری اونور!!!
حتی برای سایر افراد هم به نظرم مناسب طراحی نشده چه برسه واسه این دوستان. یه عالمه پله داره. من زانوم یکم مشکل داره. نمی خوام از پله برم. پله برقی هم نداره!
یه جواب به این سوال رو میتونیم با نگاه به رفتارهای خودمون بدیم: آیا دلیل استفاده نکردن ما از مترو، و یا کم استفاده کردنمون دسترسی به اپشن بهتر هست؟
خود من خیلی وقت ها تو تصمیم میگیرم سفر درون شهری م رو تو تهران کنسل کنم صرف همین دردسر های نقل و انتقال.
بهترین نوع طراحی شهری، شهری است که توسط یک آدم آشنا به محدودیت طراحی شده. مثلا اگه یه بچه شهر و امکانات شهری رو طراحی کنه، اون شهر میتونه به درد اکثر اقشار جامعه بخوره. چون حتما توش پله ها با فاصله ی کمتر قرار میگیرن، تابلوهای راهنما به جای نوشته از تصویر (ایکون) های شفاف کمک میگیرن، روی جوی آب پل هست، پله برقی ها کمتر و آسانسورها بیشتر هستن، و … .
در این زمینه هم یه تدتاک هست از معماری که در خلال زندگیش نابینا شده و بعد از اون به یه سری نکات شهرسازی بیشتر توجه کرده:
آیا خدمات و امکانات شهری مناسب حال همه ی جامعه طراحی نشدن؟
یا
تجهیزاتی که برای استفاده معلولین طراحی میشه، مثل ویلچیر یا عصا و…، برای استفاده در سطح شهر طراحی مناسبی ندارن؟
به نظر خودم میاد که تا حدودی هر جفتشون درگیر محدودیتای ذهنی افراد سازنده هستن. مثلاً حدس میزنم اگه تجهیزاتی مثل عصا و یا ویلچیر طراحی مناسبی داشته باشن احتمالا قیمتشون خیلی خیلی زیاد در میاد.
اقتصاد نمیدونم ولی شاید کالای مناسب تو فضای رقابت و مصرف به قیمت مناسب هم برسه . مشکل اصلی نپرداختن ما به نیاز مصرف کنندست و اکثر کالاها به طور سرسام آوری با کیفیت پایین و با تقلید کورکورانه سال ها تولید و در مقیاس وسیعی استفاده میشن. تو زندگی روزمره بارها به این محصولاتی بر میخوریم که عصبانیمون میکنن و آرزو میکنیم کاش تولید کننده کمی منصف تر و خلاق تر بود و وقت و هزینه خودش و ما رو هدر نمیداد
) ولی دیگه نمی تونیم بیام بالا!!!