بر اساس لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ تعرفه آب برای هر مترمکعب ۲۰ تومان افزایش می‌یابد (لینک). اگرچه به نظرم من افزایش ۲۰ تومانی برای هر متر مکعب (۱۰۰۰ لیتر) نه تنها زیاد نیست بلکه بسیار کم است. افزایش ۲۰ تومانی به این معنی است که اگر من یک میلیون لیتر آب شرب را هدر بدهم تنها ۲۰ هزار تومان هزینه اضافی باید بپردازم که معادل با قیمت یک قهوه با یک تکه کیک در یکی از کافه‌های تهران است.
یکی از هموطنان در نظری گفته بود حداقل درآمد ماهیانه در ایران ۲۲۱ دلار است و در اروپا و آمریکا ۱۵۰۰ دلار. بنابراین طبیعی است که قیمت آب در ایران ارزان‌تر باشد. به همین خاطر تصمیم گرفتم محاسبه‌ای بر پایه نسبت حقوق در ایران و اروپا انجام دهم تا بفهمم قیمت آب در ایران چه میزان باید افزایش یابد.
محاسبه
بیایید فرض کنیم که در سال ۱۳۹۷ یک کارگر ایرانی یک هفتم یک کارگر اروپایی حقوق می‌گیرد. قیمت آب در آلمان به ازای هر متر مکعب بین ۱.۴ تا ۲.۶ یورو است (لینک) که ما میانگین ۲ یورو را در نظر می‌گیریم. بنابراین انتظار من این است که قیمت آب در ایران حداقل یک هفتم قیمت آب در آلمان باشد چون درآمد کارگران ما هفت برابر کمتر است.
در نتیجه قیمت آب شرب در ایران باید چیزی در حدود ۳۰ سنت به ازای هر متر مکعب (۱۴۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب) باشد. قیمت کنونی آب در ایران ده برابر کمتر از این مقدار است. به عبارت دیگر قیمت آب در ایران حدودا هفتاد برابر کمتر از آلمان است در حالی که قدرت خرید قشر ضعیف تقریبا هفت برابر کمتر است.
پرسش
قیمت هر متر مکعب آب چه قدر باید باشد؟
آیا نمی‌توان قیمت آب را حداقل در شهر تهران افزایش داد که با کمبود منابع آب روبه‌رو است؟
چرا قیمت آب در تمام شهرهای ایران یکسان است؟
این محاسبه جالب بود و ممنون یه نکته درش برام گنگه.
قدرت خرید قشر ضعیف در سایر اقلام مورد نیاز چی؟ یعنی بقیه اجناس که گاهی از خارج از ایران میان، قیمت هاشون به دلاره و بعد تبدیل میشه و دیگه خبری از مقیاس یک به هفت نیست. اینجا وضعیت قشر ضعیف چی میشه؟
نکته مهمی را گفتید که در محاسبه بالا در نظر گرفته نشده است. در مورد سایر اجناس (خوراک، پوشاک و لوازم خانگی) حق با شماست و نسبت یک به هفت در این موارد وجود ندارد.
اما چیزی که من از این نکته برداشت می‌کنم این نیست که قیمت آب باید ارزان باشد بلکه باید نقدها و توجه‌ها را به سمت دیگری برد. برای مثال کمتر کسی در مورد افزایش حقوق کارگران حرف می‌زند و همگی بر افزایش قیمت حامل‌های انرژی و آب تمرکز کرده‌اند. آیا نتیجه چنین نقدهایی منجر به ادامه یک روند اشتباه از طرف دولت برای ارزان نگه داشتن قیمت‌های انرژی و آب نمی‌شود؟
چگونه می‌توان در یک نقد اولویت‌ها را در نظر گرفت؟
چرا افزایش ۲۰ تومانی قیمت آب حتی برای خبرگزاری‌ها چنین ارزشی یافته است که درباره‌اش می‌نویسند؟
چرا کسی به افزایش حقوق کارگران و معلمان برای افزایش قدرت خریدشان نمی‌پردازد؟
آب بها یا قیمت هر متر مکعب آب شرب برای همه‌ی مناطق یکسان نیست و حتی بسته به منطقه‌ی شهری هم متفاوته. نرخ دقیقش رو برای سال ۱۳۹۷ برای مناطق مختلف تهران، می‌تونین از این فایل پی‌دی‌اف در سایت شرکت آب و فاضلاب تهران مطالعه کنین.
مثلا قیمت آب شرب بسته به مصرف برای لواسان یک و نیم تا دو برابر مناطق ۲۲ گانه تهران هست. البته تفاوت‌ها با توجه به قیمت هر متر مکعب آب شرب که خیلی کمتر از ارزش واقعی آب هست، ناچیزه!
اینفوگرافیک زیر از اقتصادنیوز، بهتر میتونه مقایسه قیمتی باشه بین نرخ آب در جاهای مختلف دنیا[1].
یه نکته درش برام گنگه.