مغز فرد معتاد چه تفاوتهایی با مغز فرد عادی دارد؟
آیا اعتیاد به تریاک، هروئین و یا مورفین بر روی مغز و دستگاه عصبی تاثیر داره؟ به چه صورت؟
مرتبط با موضوع تا به حال مواد مخدر یا محرک مصرف کردید؟
مغز فرد معتاد چه تفاوتهایی با مغز فرد عادی دارد؟
آیا اعتیاد به تریاک، هروئین و یا مورفین بر روی مغز و دستگاه عصبی تاثیر داره؟ به چه صورت؟
مرتبط با موضوع تا به حال مواد مخدر یا محرک مصرف کردید؟
به طور عمومی، اعتیاد حاصل مصرف موادیه که خود اونها یا مشابه اونها در مغز تولید میشه. بنابراین در اکثر موارد، به نظر نمیاد که تفاوتی مشهود بین ساختار مغز یک معتاد و یک فرد عادی رخ بده. هرچند تحقیقاتی وجود دارن که به این تفاوتها اشاره میکنن ولی این تحقیقات معمولا مشکوک به انگیزش اخلاقی برای منفی نشان دادن اعتیاد هستن، یعنی روی به دست آوردن تفاوتها تمرکز بیشتری شده تا تحقیق بیطرفانه.
ولی از نظر عملکرد تفاوت بسیار زیادی بین مصرفکنندههای مواد مخدر و فرد عادی وجود داره. این تفاوت عموما به شکل متفاوت بودن سیستم جایزه ذهنی برای افراد از طریق عملکرد مثبت یا مواد مخدر هست. به طور خام بخوام توضیح بدم: سیستمی که به عنوان لذت در مغز میشناسیم، عموما برای تشویق یادگیری فعالیتهای مثبت حیاتی به وجود اومده. فرد عادی در قبال انجام فعالیتهای مثبت و با صرف انرژی، به لذت ذهنی دست پیدا میکنه. اما در مورد مواد مخدر، همین سیستم بدون فعالیت مثبت در فرد ایجاد میشه. این عملکرد مداوم لذت، به تدریج باعث کماثر شدن سیستم پاداشدهی ذهنی میشه و میتونه منجر به خطرات بزرگی برای فرد از نظر رشد، واکنش به محیط و بقیه فعالیتهای اساسی بشه.
نکته دوم، در میزان مواد شیمیایی منجر به ایجاد لذته. مواد مخدر، معمولا چیزی بین ۲ تا ۱۰ برابر مغز معمولی این مواد رو تولید میکنن. این بالا بودن میزان لذت، به تدریج در مغز اثر میزاره و در واقع مغز این میزان جدید رو به عنوان رفتاری غالب در نظر میگیره. به همین خاطر در زمانی که مواد مخدر در دسترس نیست، تلاشی ناموفق برای ایجاد همان حالت از طریق طبیعی اتفاق میوفته که به دلیل غیرموثر بودن میتونه منجر به رفتارهایی از جمله خستگی، نیاز به انرژی بالا، رفتار غیرکنترلی و خشونتآمیز و … بشه.
آیا اعتیاد به رفتارهای اعتیادآور، مثل چک کردن اینستاگرام، بازی های کامپیوتری و … همین اثر روی مغز بجا میذاره؟ با اینکه هیچ مواد یا دارویی وارد بدن نشده.
بسیار بعید میدونم این اتفاق بیوفته. مسئله اعتیاد چیز عجیبی نیست، این رو در نظر داشته باشید. سیستم مغز همیشه از طریق انتشار مادهای به نام دوپامین، احساس لذت از رفتارهای مختلف رو ایجاد میکنه. در مورد موادی که روی سیستم انتشار اثر میزارن، این اتفاق منجر به ترشح بالاتر میشه ولی در مورد رفتارهای اعتیادآور، به نظر نمیاد که این اتفاق بیوفته و صرفا حالت لذت معمول به فرد دست میده.
نکته مهم اینه که در بازیهای کامپیوتری همیشه با صرف انرژی کمی، امکان رسیدن به این لذت وجود داره و فرد به سرعت به دنبال تکرار این لذته. در حالیکه این تکرار میتونه به جنبههای دیگه زندگی ضربه بزنه. البته واقعیت اینه که خودِ بازیهای کامپیوتری عموما مهارتهای ذهنی بسیار مفیدی رو تقویت میکنن و در حد معمول اصلا بد نیستن.
بقیه رفتارهای مجازی هم همین حالت رو دارن. یکبار یا به شکل منظم و کنترل شده انجام دادن این رفتارها معمولا هیچ تفاوتی با رفتارهای لذتبخش معمولی ندارن ولی نکته در توان تکرار هست. البته این توان تکرار منجر به نیاز به تغییر هم میشه که بحث خودش رو داره.
برای یک بحث روانشناختی و مرتبط با علوم اعصاب، پیشنهاد میکنم این مرجع رو ببینین (نکاتی هم در مورد استفاده از این رفتارها برای آموزش هم در خودش داره):
معتادا نمیگیرن
اعتیاد چه به مواد مخدر چه به هر موضوع دیگه ای اول از همه مغز رو شرطی میکنه یعنی اگر مورد اعتیاد بهش برسه آروم و نرم و گوگولی میشه (نعشگی مواد نعشه ساز) و اگر مورد اعتیاد بهش نرسه عصبی و پرخاشگر (خماری مواد نعشه ساز).
این موضوع برای کسی که حتی به فیلم دیدن اعتیاد داره هم صدق میکنه.
حتی شما دوست عزیز کافیه یکی از عادت های اعتیاد گونه ات رو بررسی کنی و ببینی وقتایی که دور بودی ازش چقدر عصبی تر و ناآرام تر هستی
و در نهایت همه ی آدم های دنیا معتاد هستند. هرکدوم به نوعی و به چیزی.
درواقع اعتیاد یک فرار از منیت هر فرد هست به سمت روح خودش و همه انسان ها بهش نیاز دارن مگر انسان های وارسته و آزاد از بعد جسم (مثلا مرتاض ها یا مدیتیشن کارهای حرفه ای یا عرفا).
خیلی فلسفیش نکنیم
این دوستمون سوال کرد تفاوت ذهنشون باهم چیه؟!
توصیفش بسیار سخته، مواد مخدر خودش به چندین دسته با چندین عملکرد متفاوت تقسیم میشه و سخت تر اینکه که هر فرد از مواد مخدر تاثیر خاصی میگیره!
وقتی شیشه واسه اولین بار وارد ایران شد و تقریبا باب شد، بیشتر نسل جوان و دانشجو ازش استفاده میکردن و میگفتن شیشه بکشی نمیخوابی و تا خود صبح می تونی درس بخونی. واقعا جواب میداد، ولی بعدش شروع به نابود کردن ذهن میکرد.
بهت پیشنهاد میکنم فیلم Lucy رو ببینی شاید بخشی از جواب هاتو اونجا پیدا کنی، مخصوصا درباره عملکرد مغز.
در کل میشه گفت تمام مواد مخدر اثرات مخربی بر روی ذهن میگذارند.
فرض کنیم فردی به هر دلیلی اعتیاد پیدا کرد یا سیستم مغزش با انجام یک عمل اعتیاد گونه دو یا چند برابر ایجاد لذت کرد. پس از بازگشت به حالت عادی چطور میتونه دوباره همون مقدار لذت رو درک کنه چون در این موارد امکان برگشت به اون اعتیاد یا احساس کمبود اون حس پیدا میشه و امکان پرخاشگری و رفتارهای اشتباه هم بالا میره ،راه جایگزین اعتیاد چی هست؟
چیزی مثل مدیتیشن میتونه جایگزین همیشه در دسترسش بشه ؟