نوآوری در قنات به عنوان یکی از اختراعات ایرانی‌های باستان
اگه سری به ویکیپدیا بزنین میبینین که قنات، از نوآوری های ایرانیان باستان بوده و ظاهرا اولین قنات ها و همین طور طولانی ترین اون ها در ایران هستن!
ظاهرا اختراع قنات در نوع خود در جهان بی‌نظیر هست، و می‌شه به کمکش مقدار قابل توجهی از آب‌های زیرزمینی را جمع‌آوری کرد و به سطح زمین رساند، که همانند چشمه‌های طبیعی، آب آن در تمام طول سال بدون هیچ ابزار کمکی از درون زمین به سطح زمین جاری می‌گردد.
قنات ها متناسب با سطح آب منطقه، آب رو در دسترس کشاورزا و مردم اون منطقه قرار میدن، در نتیجه مثل حفر چاه های عمیق، باعث خشکسالی نیستن. در ضمن الان در جاهای مختلف ایران قنات ها ساخته شده وجود دارن و تنها چیزی که لازم هست، مرمت اون ها و البته راهکاری برای جلوگیری از خشکسالی اون هاست.
در کل سه هزار سال هست که تکنولوژی قنات سازی وجود داشته و مردم داشتن ازش بهره میبردن ولی ۳-۴ دهه اخیر به دلیل حفر چاه ها، این اختراع باستانی رو به نابودی یا فراموشی هستن.
پرسش
چه نوآوری به ذهنتون میرسه که به کمکش بتونیم اهمیت قنات رو به عنوان یه سازه ی ملی و باستانی به نمایش کشید و از بهره برداری از چاه های بیشتر به نفع احیای آب قنات جلوگیری کرد؟
@bahram شما در زمینه نمایش اهمیت بعضی موزه ها و … مشغولید. فکر کنم بهترین شروع کمک گرفتن از تجربه های شما در این زمینه باشه.
به نظرم اگر اول یه توضیح راجع به نحوه کارکرد قنات بیارم خیلی به بچه ها کمک کنه:
کاریز، از یک دهانه یا هرنج که روباز است و یک کانال طولی شیب دار زیرزمینی با نام کوره تشکیل شده و چندین چاه عمودی که کانال زیر زمینی (کوره) را سرانجام به سطح زمین مرتبط می‌سازد، چاه‌ها که به آن‌ها در موقع حفر، میله هم گفته می‌شود علاوه بر کاربرد برای انتقال مواد حفاری شده به روی زمین، عمل تهویه کانال زیرزمینی را نیز انجام می‌دهند و راه ارتباطی برای لای‌روبی، تعمیر و بازدید از داخل کاریز نیز به شمار می‌روند. به محل خروج آب قنات مظهر نیز می‌گویند.
مطلب بعدی که باید بهش اشاره کنم این هست که چند موزه آب در کل کشور از جمله یزد، شیراز، تهران و … فعالیت می کنه. در تهران در کاخ سعدآباد موزه آب تهران رو داریم که در یکی از سالن های اون ابزار مهندسی آب به نمایش گذاشته شده است. شاید بازدید از این موزه ها برای ایده گرفتن مفید باشه
در بین جستجو ها این مقاله به نظرم جالب بود که در اختیار شما میگذارم. پیشنهادات جالبی در انتهای مقاله هست که امیدوارم وقت بشه اون رو ترجمه کنم. قنات و پیشنهادهایی برای مدیریت آینده آب
جالبه که از قنات ها به عنوان سیستم مدیریت سیل و سیلاب هم یاد کردن، در جریان این استفاده ی قنات نبودم.
من به صورت تیتروار، برداشت خودم رو از خوندن قسمت پیشنهادات مقاله میذارم:
استفاده از سیستم های مدیریت آب باران و جذب حداکثری آب باران و هدایت آن به مسیر قنات ها؛ تصویری از مقاله در زمینه ارزش های پیوند بین مدیریت آب باران و قنات (خطوط آبی مربوط به شهرهای پرباران و خطوط قرمز مربوط به شهرهای خشک است):
استفاده از موادی به اسم Geo-embrane برای تقویت دیواره ها و سازه های درون سیستم قنات در برابر فرسایش.
ظاهرا در لندن از ایده ی قدیمی قنات برای یک سیستم آبرسانی نوین بهره بردن، به اسم London Water Ring Main! در این سیستم از هیچ پمپی استفاده نمیشه، و مثل قنات فقط از گرانش بهره میبرن و هم انرژی ذخیره میکنن و هم پول. در این ویدیو توصیف بهتری از این سیستم رو میتونین ببینین (سیستمی که ظاهرا برای بازیافت آب هم کاربرد داره).
یه چیز خوبی که تو خیابونای برلین وجود داشت و به این جذب حداکثری آب باران هم کمک میکرد، این بود که قسمت های زیادی از خیابان ها و پیاده روها به جای اینکه آسفالت باشه، سنگفرش هایی بود که بین سنگ‌ها خاکی-طور بود. این شکلی موقع باران آب به حالت سیلاب در خیابون ها جمع نمیشد و در نتیجه با عبور ماشین ها شالاپ-شولوپ روت نمی پاشید، در ضمن اینکه خوب آب باران سریع تر جذب زمین میشد و کمتر تبخیر میشد.
در این سیستم از هیچ پمپی استفاده نمیشه، و مثل قنات فقط از گرانش بهره میبرن و هم انرژی ذخیره میکنن و هم پول. در 