احتمالا سوال چه موقع می‌توانیم بمیریم؟ رو میشه در مقیاس سلولی هم پرسید: چه موقع و چرا یه سلول تصمیم می‌گیره بمیره؟
یه اتفاق بیوشیمیایی هست به اسم آپوپتوز[1] یا مرگ برنامه ریزی شده ی سلولی. هنوز علم به طور کامل درک نکرده چرا این اتفاق میفته، توانایی مرگ سلول در این حالت کاملا با مرگ سلولی ناشی از بیماری یا آسیب[2] کاملا فرق میکنه. هر روز به طور متوسط بین 50 تا 80 میلیارد سلول در بدن انسان در نتیجه مرگ سلولی برنامه ریزی شده می میرن[3]، اما مکانیسم و یا هدف این اتفاق هنوز مشخص نیست.
به نظرتون چرا و یا چه زمانی یه سلول خودکشی میکنه؟
تو بعضی جاها البته هدفش مشخصه. مثلا تو فرآیند تکامل جنین یه جاهایی باید بافت تغییر شکل پیدا کنه که بخشی از تغییر شکل از طریق همین مرگ سلولی اتفاق میفته. مثلا گاها نیاز هست یه بافت لوله‌ای شکل و توخالی باشه یا بافت بین انگشتها نیاز هست از بین بره.
پ ن: البته میدونم شما تخصصتون زیست هست و امیدوارم اشتباه نگفته باشم
همونجوری که گفتید سلول یه وقتایی در اثر بیماری دچار انهدام میشه و یوقتایی هم به نفع سیستم از بین میرن. مثلا تو حالت طبیعی سلولهای پیر، آسیب دیده، مضر و اضافی طی آپوپتوز از بین میرن. آپوپتوز تو هموستازی و تکامل هم نقش مهمی داره. در واقع وقتی سلول بارها و بارها تکثیر میشه ژن هاش دیگه به سلامتی سلول اولی و سولهای جوان نیستن و زمانی میرسه که سلول باید حذف بشه. همینطور وقتی عامل بیماریزایی مثلا ویروسی به سلول حمله کنه یا سلول در معرض پرتو قرار بگیره اگه اشتباه نکنم اینها میتونن باعث جهشی تو ژنهای سلولها شن و سلولها برای حفظ سلامت کل سیستم یعنی بافت، اندام و در مرحله بالاتر کل موجود زنده باید طی مرگ سلولی از بین برن یا به اصطلاح خودکشی کنن.
سلولها در حالت طبیعی طی چرخه های رشدشون و با زمان بندی خاصی که توسط یسری ترکیبات تنظیم میشن، تکثیر میشن و تعدادشون زیاد میشه. مرگ سلولی و یه نوعش که آپوپتوزه باعث حفظ تعداد سلولهای بدن میشه. روی غشای همه سلولا یه سری گیرنده های مربوط به مرگ سولی وجود داره که وقتی بوسیله ی گیرنده های خاصشون تحریک میشن باعث فعال شدن یه سری ترکیبات و القای آپوپتوز به سلول میشه.
فرض کنین بدن مکانیسمی برای حذف سلولهای پیر نداشت یا تنظیمی روی چرخه های تکثیرش وجود نداشت در این صورت چه اتفاقی میفتاد؟ یه چیز بدی که رخ میده همون اتفاقیه که تو سرطان میفته یعنی سلولها دیوونه میشن و اصطلاحا خودخواهانه (بی توجه به منفعت کل سیستم) به تعداد بیشماری تکثیر میشن و باعث میشن تومورها ایجاد شن. شاید بشه به اینم فکر کنیم که اگه تعداد سلولها بوسیله مکانیسم مرگ سلولی تقریبا ثابت نمونه در این صورت اندام های بدن چطوری میتونن شکل و اندازه ی طبیعی خودشونو حفظ کنن؟ (البته فک کنم تو این موضوع عوامل دیگه ای هم دخیلن)
اون وقت احتمالا شبیه تصویری که از موجودات فضایی تو بعضی فیلما هست یا هیولاها میشدیم
