وقتی یه نفر توی حل یه مسئله گیر میکنه و نمی‌تونه راه‌حل خوبی واسه‌ی اون پیدا کنه، اگه بتونه از یه زاویه دید دیگه به موضوع نگاه کنه، خیلی می‌تونه به حل اون مسئله کمک کنه. با این وجود، بعضی وقت‌ها سخت میشه که زاویه دید مناسبی و یا حتی زاویه دید جدیدی پیدا کرد.
یکی از راه‌هایی که خیلی می‌تونه کمک کنه، استفاده از ذهن دیگران هست! کافیه مسئله‌تون رو تو پادپرس مطرح کنین تا کل فکرتون راجع بهش تغییر کنه، اون هم با نظرات و پیشنهادات دیگران! 
یه راه سیستماتیک‌تر، ابزاری به اسم ماتریس چارچوب‌بندی مجدد هست.
درباره‌ی ماتریس چارچوب‌بندی مجدد
ماتریس چارچوب‌بندی مجدد رو مایکل مورگان[1] در سال ۱۹۹۳، در کتابی به اسم «ایجاد نوآوری کارکردی[2]» معرفی کرد. به کمک این ماتریس، میشه مسئله‌های حیطه‌ی کسب و کار رو از نقطه‌نظرهای مختلف بررسی کرد و به این ترتیب، به راه‌حل‌های خلاقانه‌ی بیشتری رسید.
روش چارچوب بندی مجدد بر اساس این حقیقت بنا شده که افراد مختلف با تجارب متفاوتی که دارن، با مسائل به شکل متفاوتی برخورد می‌کنن. مطمئنم اگه تو پادپُرس فعالیت کرده باشین، بارها با مدل‌های ذهنی مختلف در مواجهه با یه مسئله‌ی یکسان مواجه شدین.
این تکنیک بهتون کمک میکنه تا خودتون رو به جای افراد مختلف بزارین، تصور کنین که اونها چطور ممکنه با مسائل شما مواجه بشن، و به دنبال راه‌حل‌های احتمالی‌ی بگردین که اگر اونها به جای شما بودن، پیشنهاد می‌دادن.
نحوه‌ی استفاده از ماتریس چارچوب‌بندی مجدد
ماتریس چارچوب‌بندی مجدد یه تکنیک خیلی ساده‌س که برای انجامش فقط یه خودکار و یه ورق کاغذ لازم دارین.
گام اول: رسم جدول
یک جدول مربع‌شکل ساده مانند شکل زیر رسم کنین که چهار خونه داشته باشه. در وسط جدول، فضایی رو خالی بزارین تا بتونین صورت مسئله را آنجا بنویسین.
چهار خونه‌ی جدول به چهار زاویه دید مختلفی که می‌خوایم بررسی کنیم، اختصاص دارن. اگر چهار خونه برای شما جوابگو نیست، راحت باشین و جدول رو هر طور لازمه تغییر بدین.
گام دوم: تعیین زاویه‌های دید
ببینین از چه زاویه‌های مختلفی میشه به مسئله مورد نظرتون نگاه کرد. دو روش مفید وجود داره که برای تصمیم‌گیری در این مورد می‌تونن بهتون کمک کنه؛ رویکرد ۴P[3] و روش تخصص‌های گوناگون[4]. روش سومی که بهتون پیشنهاد میدم، استفاده از مدل‌های ذهنی مختلف هست: منتقد، ایده‌پرداز، پرسشگر، و مشاهده‌گر.
رویکرد ۴P بهتون کمک میکنه تا از چهار بُعد زیر به مسائل نگاه کنین:
-
محصول: محصول یا سرویس ارائه شده، چه مشکلاتی داره؟ آیا درست قیمت‌گذاری شده؟ تا چه حد پاسخگوی نیاز بازار هست؟ آیا معتبر و قابل اطمینانه؟
-
برنامه‌ریزی: برنامه‌های کسب و کار، بازاریابی و استراتژی‌های ما چه کم و کاستی دارن؟ آیا می‌تونیم آنها رو بهبود بدیم؟
-
توانایی: چطور فروش را بالا ببریم؟ اگر به طور جدی می‌خوایم بازار هدف‌مان رو گسترده‌تر کنیم و حجم تولید رو بالا ببریم، با چه مشکلاتی مواجه می‌شیم؟
-
افراد: افراد مختلف (کارمندان، مشتریان، تولیدکنندگان،…) چه تاثیری بر این مسئله میزارن؟ مسئله چطور روی اونها تاثیر میزاره؟ افرادی که با این مسئله درگیرن، چه نظراتی دارن؟ چرا مشتریها این محصول/سرویس را استفاده نمی‌کنن یا اون رو نمی‌خرن؟
این سوالها تنها چند مورد از انبوه پرسش‌هایی هست که می‌تونین برای بررسی این چهار بُعد از خود بپرسین.
روش تخصص‌های گوناگون به این منظور به وجود اومده که بهتون کمک کنه تا مسئله رو از دید متخصصان حوزه‌های مختلف ببینین و یا از منظر افراد مختلفی که درگیر پروژه هستن به مسئله نگاه کنین. برای مثال، یه دکتر به شکل متفاوتی از یه وکیل به مسائل نگاه میکنه و نحوه‌ی مواجهه وکیل با مشکلات هم با یه مهندس عمران فرق داره. نگاه یه مدیرعامل به موضوعات هم نسبت به مسئول منابع انسانی متفاوته.
روش تخصص‌های گوناگون آن زمانی بیشتر مفید هست که مسئله موردنظر انواع مختلفی از افراد رو درگیر کنه. گاهی لازمه که طرز تفکر معمول خودمون رو کنار بزاریم تا بتونیم خلاقیت بیشتری داشته باشیم.
گام سوم: طوفان فکری برای پیدا کردن عوامل مرتبط
در نهایت وقت اون رسیده که سراغ طوفان فکری برین و عوامل مرتبط با مسئله رو از هر زاویه دیدی پیدا کنین. با تکمیلِ ماتریس، کم کم درک بهتری از مسئله پیدا می‌کنین و می‌تونین راه‌حل‌های بیشتری پیدا کنین.
مثالی از یک ماتریس چارچوب بندی مجدد
در شکل زیر، نتیجه کار مدیری رو می‌بینین که به کمک رویکرد چهاربعدی تلاش کرده بفهمه که چرا محصول جدیدش فروش خوبی نداشت!
فهرست منابعی برای یادگیری تفکر خلاق