امروزه شاهد این هستیم که با این همه تبلیغ و نوعی فرهنگ سازی در رسانه ها و از طریق برنامه های پر مخاطب توصیه می شود که زباله ها را در طبیعت رها نکنید و به پاکیزگی محیط خود اهمیت بدهید.
حال وقتی باز هم برای تفریح تصمیم می گیریم که به طبیعت برویم با صحنه های زشتی از زباله ها روبرو می شویم.
به نظر شما با چه ایده،خلاقیت و فرهنگ سازی می توان این رفتار زشت را تا حد زیادی از بین برد؟
من راجع به این موضوع خیلی فکر کردم، رفتار خودم و بعضی دوستان رو بررسی کردم، و در نهایت یه ازمایش ساده هم در دسترس دارم که فکرم رو تایید میکنه (و تکرارپذیره) و میتونم با خیال راحت بگم نیاز زبالههای روی زمین نیاز به فرهنگسازی نیست، بلکه نیاز به بعضی ریزهکاریهای طراحی/دیزاین هست:
اگه به تعداد کافی و در فواصل منظم، سطل زباله قرار داشته باشه، خبری از این حجم زبالهی روی زمین نیست.
با دوستی از این دستهها خریده بودیم:
که وقتی میریم بیرون برای پیاده روی، زباله هم جمع کنیم و تو مسیر حوصلهمون سر نره. این دستهها بدیش این بود که در حالت عادی یا دیفالت، فنر باز بود و در نتیجه وقتی زبالهای رو داخل انبر گیر مینداختی، لازم بود دسته رو محکم نگه داری تا زباله داخل انبر بمونه.
وقتی زباله میدیدیم برش میداشتیم و تا سطل زباله با این دسته راه میبردیمش و بعد مینداختیمش تو سطل!
یه روز داشتیم یه محله رو وجب میکردیم، تو یکی از کوچههای محله اتفاق جالبی افتاد: مچدرد و دلدرد گرفتیم.
چرا؟
-
مچدرد، چون از وقتی زباله رو برمیداشتیم تا وقتی به سطل زباله برسیم کلی راه بود![1] و مجبور بودیم یه مسیر طولانی فنر انبر رو بسته نگه داریم.
-
دلدرد، برای اینکه تو کوچه پر بود از زبالههای مختلف! از کیسه پفک گرفته تا … . و اصلا پیادهروی خوشایندی نبود.
تو همون محله، دو تا کوچه بالاتر، وضعیت از این رو به اون رو بود: کوچه تر و تمیز و خالی از هر زباله. جالبش این بود که تک و توک زبالهای هم که به چشممون میخورد فوری یه سطل زباله کنار دستمون بود که میشد زباله رو انداخت توش!
شما میتونی هر جای زباله و کثیفی دیدی یه بررسی سرعتی انجام بدی ببینی چند تا سطل زباله و با چه فواصلی در اون محوطه وجود داره. به سختی ممکنه جایی رو بیابی که سطل زباله کافی داشته باشه ولی ملت زبالههاشون رو ریخته باشن روی زمین.
با این توصیف فکر میکنم سوال مناسب از فرهنگ سازی به این تیپ سوالا تغییر میکنه:
-
کجاها لازمه سطل زباله نصب بشه؟
-
تعداد سطلهای زبالهی مناسب برای هر محله/منطقه رو چطور میشه از روی جمعیت مخاطبین منطقه تخمین زد؟
-
اگه جایی پرزباله پیدا کردیم، چطور میتونیم مسئول و یا شهروندان اون منطقه رو متقاعد کنیم که هزینه کنن برای تعدادی سطل زباله و البته مامورایی که به طور منظم به خالی شدن سطلها رسیدگی میکنن؟
یعنی کوچه فاقد سطل زباله بود، حتی سطل زباله دم در خونهها هم نبود! ↩︎
شما چندتا سطل زباله میتونید توی دماوند بزارید برای جمعآوری زباله و بعد از اون و انباشت مقدار زیادی زباله در هرجا از اون چه مقدار هزینه و نیرو لازم داره برای انتقال . و اینکه این مقدار از کار برای مثال صد نفر منطقی هست؟ این حجم کار رو اگر هزاران نفری که تولید کننده زباله هستن انجام بدن چطور؟
اگر جمع آوری زباله ها برای مردم دارای اولویتی به اندازه رفع تشنگی یا گرسنگی باشه چه مقدار از اتلاف انرژی و سرمایه جلوگیری میشه . اولویت دار کردن محیط زیست برای نسل های قدیمیتر راحتتر هست یا نسل های جدید؟ اگر فکر کنیم که کار سخت و با گستره زیادی هست ، باید بگم که اگر بجای دوغ عالیس یا سرپوش سوبان اگر به همون اندازه یک پیام با القا اهمیت محیط زیست پخش بشه به صرفه تر از میلیون ها سطل زباله در سطح کشور و طبیعت جواب خواهد داد. کسی که اهمیتی برای زمین زیر پاش قائل نباشه کنار سطل زباله هم باشه کار مثبتی انجام نمیده .
وقتی از انبر استفاده میکنید یک مشما یا پلاستیک زباله متوسط همراه خودتون داشته باشید .
مشما رو تا كجا با خودم حمل كنم؟ توجه كنين كه براى لذت و پياده روى رفتم بيرون و نه جاروى محله!
شهردارى دماوند براى چى وجود داره؟ وظيفه ش چيه؟ اگه قراره مردم اين كار رو انجام بدن خب عوارض مختلف شهردارى رو هم بريزيم به حساب مردم. چطوره؟
جواب سوالاتتون رو خودتون دادید .
من پیشنهاد میکنم کسایی که آشغال میریزن پای درخت رو به صورت برعکس به سلیب بکشیم یه مقدار آشغال بریزیم پای چوبه سلیب و هر هفته پنج شنبه شب ها قبل از خبر 22 یه برنامه 30 دقیقه ای بزاریم تو تلوزیون برای صحبت راجع به این که این فرد روی سلیب الان داره کدوم بخش از مراحل مرگ تدریجی رو طی میکنه و توضیح بدیم چرا میخ ها رو باید به صورت یکمی کج از بدن فرد رد کرد تا محکم تر به چوبه سلیب میخ کوب بشه فرد .
اینجوری بعید میدونم دیگه کسی آشغال بریزه پای درخت و توی طبیعت
https://www.instagram.com/p/B0uxKmTn8JP/?igshid=uhei784u58zu دوستان عزیز اگر طبیعت گرد و کوهنورد باشند میدونن که معنی جمله تنها چیزی که به جا میزاریم خاطرات هست یعنی چی.
استفاده از زباله های تجدید پذیر در طبیعت ، تعبیه سطل های زباله به تعداد بالا و تخلیه و مدیریت مناسب سطل ها مثل پاکبان های داخل شهر(هم چند شغل ایجاد میشود و هم محیط زیست پاک میماند) ،گذاشتن جایزه برای جمع آوری زباله(معمولا افرادی که بصورت خود جوش این کار رو میکنن افراد خوش فکری هستند جوایزی مثل کتاب یا محصولات جایگزین پلاستیک که ماندگاری بالایی دارند گزینه مناسبی هست) ،خرید زباله ها به قیمت مناسب در همون مکان ،تنبیه و جریمه افراد خاطی (مثلا ممنوعیت تردد در اون منطقه به یک مدت محدود یا جریمه مالی ) از گزینه های مناسب هست .ولی از همه مهمتر این هست که فرد بدونه طبیعت مثل خونه یا جایی که برای تمیزی ش اهمیت زیادی میده هست این با آموزش و یادگیری در تمام رسانه ها،مدارس ، کتاب ها و عوامل اجرایی و مردم متعهد که به همدیگه یادآوری کنند ممکن هست.