پلان چهارم - کشاورزی - زنبور عسل
زنبور عسل یک حشره چند منظوره و بسیار مفید شناخته شده که نوع بشر مدتها در حال بهره برداری از آن است
از اصلی ترین کاربرد های زنبور عسل:
- تهیه عسل و موم
- مصارف دارویی
- افزایش بهره وری باغات میوه و زمین های زراعی
- بهبود کیفیت محصول باغات میوه و زمین های زراعی
جالب است بدانید تحقیقات نشان داده وجود زنبور در باغ میوه روی کیفیت محصول تاثیر مستقیم و روی باروری درختان و تبدیل گل ها به میوه تا چندین برابر تاثیر گذار است.
جالب تر از آن اینکه محصول زنبور عسل برای زنبور دار تنها 10% از منافع زنبور است و این درحالیست که 90% آن شامل حال باغداران و زارعان میشود.
درصد تشکیل میوه در گرده افشانی با باد 50% و این مقدار در گرده افشانی زنبور های عسل 96% اعلام شده
وجود زنبور عسل در باغات میوه و مزارع میتوان مقدار محصول را تا حدود 8 الی 12 برابر افزایش دهد
منابع ضمنی :
گرده افشانی درختان میوه ؛توسط زنبور عسل
نقش زنبور عسل در بقای طبیعت و کشاورزی
پتانسیل استان سیستان و بلوچستان با وجود گونه های گیاهی خاص در زمینه تولید عسل بسیار زیاد است و از طرفی با وجود گستردگی فراوان این استان نیازی در خصوص کوچ زنبور داران این استان به خارج از استان در فصول مختلف احساس نمیشود
تولید عسل در سیستان و بلوچستان یک درصد ظرفیت واقعی است
البته طبق بررسی های انجام شده در اولویت بندی استان های کشور برای پرورش زنبور عسل سیستان و بلوچستان در سطح سوم قرار میگیرد
با مطالعاتی که بنده این چند روز داشتم متوجه شدم که این اولویت بندی در خصوص استان ها بر اساس شرایط پرورش زنبور بصورت متوسط در کل استان هست که استان سیستان و بلوچستان با توجه به گستردگی بسیار زیاد و بهره مندی از چند نوع آب و هوا قطعا میانگین خوبی نمیتونه بدست بیاره ، ولی مناطق بسیار مناسبی برای پرورش زنبور در این استان وجود داره. شاید نسبت این مناطق به وسعت کل استان کم باشه ولی با توجه به گستردگی این استان مقادیر خیلی کم این نسبت در واقع بخش های بسیار گسترده ای هستند که پتانسل ایجاد مراکز پرورش زنبور در تعداد کلنی های زیاد رو دارن.
در ضمن وجود زنبور و پرورش زنبور میتونه خیلی سریع باعث گسترش پوشش گیاهی و بهبود شرایط برای زنبور داری در طول زمان بشه که مقدار زمان مورد نیاز هم خیلی زیاد نیست و با توجه به اینکه این طرح به عنوان یک طرح بزرگ مطرح میشه قطعا وجود امکانات مناسب کار رو خیلی ساده تر میکنه.
جهت راه اندازی هر مرکز پرورش زنبور اعم ار تجهیزات ، خرید زنبور و هزینه های جاری اولیه به بزرگیه 70 فروند کلنی سرمایه ای معادل 10 میلیون تومان نیاز است. چنین تولیدی توان تولید حداقل معادل 20 میلیون تومان در سال را دارد که جالب است بدانید بازگشت سرمایه در سال اول سرمایه گذاری انجام خواهد شد
حال ما موضوع را به یک طرح بزرگتر گسترش میدهیم
ایجاد یک مرکز پرورش زنبور عسل به ظرفیت 7000 کلونی
برای ایجاد چنین مرکزی هزینه ها در حالت توضیح کلی به شرح زیر خواهد بود
- هزینه های ثابت و اولیه مورد نیاز : 950 میلیون تومان
- هزینه های جاری : 50 میلیون تومان
درآمد مجموعه پرورش زنبور عسل به این ظرفیت:
- تولید عسل سالیانه : 21 الی 49 تن
- مقدار عسل تولید شده در واحد های بسته بندی یک کیلویی: 21000 الی 49000 شیشه
- ارزش عسل تولید شده : 1.4 الی 2.5 میلیارد تومان
- ارزش سایر فراورده های تولید شده: 300 الی 900 میلیون تومان
- مقدار شغل ایجاد شده بصورت مستقیم : 70 نفر
خب این طرح چگونه میتواند در جایگاهی قرار گیرد که ارزش سرمایه گذاری کلان یا دولتی داشته باشد؟؟
فراموش نکنید در طرح بالا اگر چیزی در حدود یک میلیارد تومان سود دهی خالص زنبور عسل برای مجموعه پرورش زنبور است مبلغ سود دهی این مجموعه برای زارعان و باغدارن چیزی در حدود 9 میلیارد تومان در سال خواهد بود . چراکه پرورش زنبور عسل در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی تاثیر مستقیم داشته و البته باعث بهبود روند رشد و پایداری طبیعت نیز خواهد شد.
خب پرورش زنبور باید به چه مقداری برسه تا ارزش سرمایه گذاری دولتی و حجیم رو داشته باشه؟؟؟
بطور متوسط هر شاخه اقتصادی که بتونه در سال چیزی در حدود 1000 میلیارد تومان سود آوری داشته باشه یک بخش قابل توجه محسوب میشه
فرض میکنیم که میخواییم یک مرکز پرورش زنبور عسل به ظرفیت تولید 3 هزار تن در فاز اول راه اندازی کنیم
با توجه به مقدار باردهی هر کندو که حدود 3-6 کیلو در سال است این مقدار تولید نیاز به چیزی در حدود 600 هزار کندو خواهد داشت. البته یکی از زنبور داران نمونه مشکین شهر موفق شده 43 کیلو گرم از هر کندو عسل تولید کنند که با احتساب نیاز عسل برای خورد و خوراک زنبور ها چیزی در حدود 20 کیلو از این عسل قابل برداشت خواهد بود. حال اگر روش عملکرد اینچنینی الگو و سرلوحه کار این سیستم پرورش زنبور قرار گیرد میتوان چیزی در حدود 15 کیلو عسل را بطور متوسط از هر کندو در سال روانه بازار کرد و با این اوصاف برای تولید 3 هزار تن عسل چیزی در حدود 200 هزار کندو لازم خواهد بود.
تهیه این مقدار کندو به چیزی در حدود 25 میلیارد تومان سرمایه اولیه و 4 میلیارد تومان سرمایه در گردش نیاز خواهد داشت.
البته ایجاد چنین مرکز پرورش زنبوری قطعا به تجهیزات بروز نیاز خواهد داشت و البته سیستم حمل و نقل و نگهداری مناسب .
جهت تهیه یک مجموعه حمل و نقل متمرکز برای انجام کوچ های فصلی زنبور ها به سرمایه ای معادل یک میلیارد تومان نیاز خواهد بود.
از طرفی برای تجهیزات مورد نیاز زنبور داری به این دلیل که در این طرح میتواند تجهیزات اختصاصی باشد تا یک میلیارد تومان اضافه هزینه در نظر گرفته میشود.
از طرف دیگر این مرکز پرورش زنبور نیاز به یک فضای ثابت خواهد داشت به مساحت حدودی 10 هکتار که این مجموعه بتواند زنبور هارا از شرایط مختلف آب و هوایی تا حدود زیادی حفاظت نموده و البته شرایط حضور تیم های کاری را نیز فراهم آورد که قطعا هزینه ساخت چنین فضایی چیزی در حدود 50 میلیارد تومان خواهد بود. البته این هزینه بسته به نوع ساخت و تجهیز میتواند از 20 میلیارد تومان الی 50 میلیارد تومان متغیر باشد.
با همه این اوصاف حداکثر سرمایه مورد نیاز جهت راه انداری یک مجموعه پرورش زنبور به ظرفیت تولید سالانه 3 هزار تن چیزی در حدود 82 میلیارد تومان خواهد بود.
سود دهی و درآمد؟؟؟
این مجموعه قادر خواهد بود با تولید سالانه 3 هزار تن عسل طبیعی 150 میلیارد تومان درآمد از فروش عسل و چیزی در حدود 40 میلیارد تومان درآمد در دیگر فرآورده های زنبور عسل بصورت مستقیم کسب کند.
با توجه با تاثیر زنبور عسل بر طبیعت میتوان پیش بینی کرد وجود چنین مرکز پرورش زنبوری در کشور و کوچ این حجم از زنبور ها در مناطق مختلف باغداری و زراعی میتواند چیزی معادل 2 هزار میلیارد تومان سود غیز مستقیم در بخش کشاورزی و باغداری کشور ایجاد کند
از آن گذشته این مجموعه بدلیل حجم تولید مناسب یعنی 3 هزار تن در سال معادل 3 میلیون بسته یک کیلویی عسل در سال تهیه و تولید خواهد کرد که قطعا نیاز به بسته بندی و فرآوری خواهند داشت .
با توجه به این مقدار میتوان با طرح یک بسته بندی خلاق و در حد استاندارد های جهانی این عسل را به بازار های مختلف داخلی و خارجی عرضه داشت.
بازگشت کل سرمایه مورد نیاز در این صنعت در یک سال انجام میشود.
از طرف دیگر باید توجه داشت نرخ رشد صنعت زنبور داری چیزی در حدود 30% در سال است ، البته اگر شرایط بهره برداری از این صنعت و ایجاد گسترش فراهم باشد که با توجه به نرخ سود دهی زنبور عسل قطعا از لحاظ مالی فراهم خواهد بود .در طول سه سال مقدار تولید عسل در این مرکز میتواند به دو برابر افزایش یابد که برابر میشود با 10 درصد از تولید عسل کل کشور .
از طرف دیگر بدلیل سود دهی مناسب این صنعت ، بخشی از منابع مالی را میتوان در زمینه بازاریابی و فروش محصولات خارج از کشور و بخشی از منابع مالی را در زمینه کشاورزی و ایجاد منابع تغذیه اختصاصی برای این مجموعه صرف کرد که علاوه بر تغذیه زنبور ها بر بهبود تولیدات کشاورزی تراز اول و گسترش تجارت کشاورزی نیز کمک شایانی خواهد داشت.
گذشته از آن این مجموعه میتواند در مدت زمانی کوتاه سرمایه گذاری روی صنایع وابسته به زنبور عسل را شروع کرده و یا مراکز تحقیقاتی اختصاصی خودرا در این زمینه داشته باشد.
این پلان کامل نشده و بسیاری مطالب در ویرایش های بعدی اضافه خواهند شد
استان سیستان و بلوچستان با مساحتی بیشتر از 180 هزار کیلومتر مربع وسیعترین استان ایرن محسوب میشود که شرایط آب و هوایی این استان در طبقه خشک و بیابانی قرار میگیرد .
